"Giá giấy in chiếm 30-40% giá bán SGK, mua giấy giá cao làm tăng giá sách"

Trong vụ án xảy ra tại Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đưa ra những nhận định về nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội của các bị can.

Theo kết luận điều tra, mua sắm giấy in để phục vụ in sách giáo dục là hoạt động thường xuyên của NXB Giáo dục, được thực hiện hàng năm, giá giấy in chiếm 30-40% cơ cấu giá bán sách giáo khoa, việc mua giấy in với giá cao sẽ làm tăng giá sách.

Việc mua sắm giấy in theo hình thức chào hàng cạnh tranh cho phép chủ đầu tư tự quyết định danh sách rút gọn, làm hạn chế sự tham gia của các đơn vị cung cấp có năng lực, có chất lượng tốt và giá bán thấp, không đảm bảo sự cạnh tranh, tính công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Bộ Công an chỉ ra, đối với hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng nguồn vốn sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp được tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu trên cơ sở bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Tuy nhiên, việc không quy định hoặc không quy định rõ về hạn mức áp dụng đối với các hình thức lựa chọn nhà thầu, dẫn đến các doanh nghiệp lợi dụng để ban hành hạn mức cao hơn nhiều so với quy định của Luật Đấu thầu đối với các hình thức lựa chọn nhà thầu như chào hàng cạnh tranh, chào hàng cạnh tranh rút gọn.

Cơ quan điều tra nhận định đây là nguyên nhân dẫn đến việc thông đồng đưa các nhà thầu vào danh sách được lựa chọn, tạo điều kiện trúng thầu, nguy cơ gây thiệt hại lớn cho Nhà nước.

Dù Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã cử kiểm soát viên tại NXB Giáo dục, nhưng không quy định rõ việc kiểm soát trực tiếp, tham gia vào hoạt động đấu thầu đối với hoạt động mua sắm thường xuyên, dẫn đến các bị can lợi dụng để thực hiện hành vi vi phạm trong thời gian dài.

Từ những nguyên nhân trên, Bộ Công an kiến nghị các cơ quan quản lý Nhà nước có văn bản hướng dẫn cụ thể, quy định rõ về hạn mức được áp dụng đối với các hình thức lựa chọn nhà thầu theo các quy định về hình thức lựa chọn nhà thầu mà doanh nghiệp được ban hành.

Bộ Công an cũng kiến nghị Bộ GDĐT quy định cụ thể về việc giám sát, kiểm soát hoạt động mua sắm thường xuyên của NXB Giáo dục, trong đó quy định rõ việc kiểm soát viên được tham gia giám sát trực tiếp trong suốt quá trình đấu thầu và các trường hợp bắt buộc phải báo cáo Bộ GDĐT về kết quả lựa chọn nhà thầu.

Trong vụ án này, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố 8 bị can về các tội Nhận hối lộ, Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.