Điều tra lại vụ án liên quan đến nguyên Phó tổng giám đốc Vinacafe

Ngày 29/5, TAND cấp cao tại TPHCM mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với bị cáo Nguyễn Công Hoàng (sinh năm 1959, nguyên Phó tổng giám đốc công ty Cà phê Việt Nam, kiêm giám đốc trung tâm xuất nhập khẩu Vinacafe) và Nguyễn Nhật (sinh năm 1957, nguyên giám đốc công ty kinh doanh tổng hợp Vinacafe Quy Nhơn) về tội cố ý làm trái quy định nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. 

 Liên tục kêu oan

Theo bản án sơ thẩm, năm 2010, các ngân hàng không có nguồn USD để bán cho các doanh nghiệp. Khi đó, Vinacafe Quy Nhơn cần có USD để nhập khẩu phân bón nên Nguyễn Nhật đại diện Vinacafe Quy Nhơn đã ký hợp đồng cho Trung tâm xuất nhập khẩu Vinacafe do ông Nguyễn Công Hoàng làm giám đốc vay tiền để mua cà phê xuất khẩu (cả 2 doanh nghiệp này đều trực thuộc tổng công ty cà phê Việt Nam- Vinacafe). Theo đó, xuất khẩu được cà phê, Trung tâm thu ngoại tệ về bán lại cho BIDV Bình Định để BIDV Bình Định bán ngoại tệ lại cho Vinacafe Quy Nhơn nhập khẩu phân bón.

Thực hiện chủ trương trên, ngày 3/8/2010, ông Nguyễn Nhật và ông Nguyễn Công Hoàng đã ký Hợp đồng vay vốn với nội dung trung tâm xuất nhập khẩu Vinacafe vay của Vinacafe Quy Nhơn số tiền 50 tỉ đồng mục đích để thu mua cà phê với lãi suất vay 13% năm, sẽ được trả sau khi thanh lý hợp đồng, thời hạn vay theo kế hoạch thu mua và xuất khẩu cà phê của trung tâm xuất nhập khẩu Vinacafe.

Thực hiện hợp đồng này, trong thời gian từ 3/8/2010 đến 12/11/2010, trung tâm xuất nhập khẩu Vinacafe đã gửi cho công ty Vinacafe Quy Nhơn 9 giấy đề nghị chuyển tiền tổng giá trị 124 tỉ đồng và Vinacafe Quy Nhơn đã ký 21 ủy nhiệm chi chuyển cho Trung tâm tổng số tiền 116,8 tỉ đồng từ ngày 4/8/2010 đến 15/11/2010. Trung tâm đã chuyển trả nợ cho Vinacafe Quy Nhơn tổng cộng 19 lần với tổng số tiền 71,7 tỉ đồng tiền gốc và thanh toán thêm một vài lần nữa, còn nợ Vinacafe Quy Nhơn tiền gốc là gần 36 tỉ đồng.

Trước đó, tại phiên tòa sơ thẩm, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Hoàng 12 năm tù, bị cáo Nhật 11 năm tù. Sau bản án sơ thẩm, cả 2 bị cáo kháng cáo kêu oan.

Tại phiên tòa hôm nay, cả 2 bị cáo không thừa nhận hành vi phạm tội cố ý làm trái quy định Nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng như bản án sơ thẩm quy buộc. Theo các bị cáo, việc mình làm tất cả vì mục đích, mong muốn đưa công ty đi lên, không có tư lợi, chiếm đoạt tài sản của công ty, việc làm của các bị cáo đã báo cáo và có sự đồng ý của tổng công ty. Ngoài ra, các bị cáo cho rằng số thiệt hại cấp sơ thẩm quy kết là chưa đúng vì toàn bộ số tiền này đang nằm trong tổng công ty, các bị cáo không gây thiệt hại cho Nhà nước.

Bên cạnh đó, các bị cáo đưa ra hàng loạt biên bản các cuộc họp thể hiện sự đồng ý của tổng công ty. Từ đó, các bị cáo đề nghị HĐXX cân nhắc xem xét toàn bộ nội dung vụ án tránh oan sai.

Không xác định được số tiền thiệt hại

Đại diện tổng công ty cho rằng tổng công ty có chủ trương nhưng không có trực tiếp chỉ đạo các bị cáo. Khi HĐXX hỏi số tiền thiệt hại chính xác thì phía tổng công ty không xác định được.

Luật sư Nguyễn Bích Lan (bào chữa cho bị cáo Nhật) khẳng định trong vụ án này Vinacafe không bị thiệt hại. Cấp sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Nhật tội cố ý làm trái quy định nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng là không có căn cứ.

Sau khi khởi tố vụ án đến nay, trung tâm xuất nhập khẩu Vinacafe tiếp tục trả cho Vinacafe Quy Nhơn thêm 3 tỉ đồng, hiện số nợ chỉ còn 36,2 tỉ đồng. Số nợ sẽ tiếp tục giảm đi theo lộ trình với sự giám sát trực tiếp của tổng công ty Vinacafe và Vinacafe Quy Nhơn. Hiện Trung tâm vẫn hoạt động bình thường và kinh doanh có lãi, hoàn toàn có khả năng trả nợ. 

Luật sư Lan cho rằng, bản án xác định số tiền trung tâm còn nợ Vinacafe Quy Nhơn là tiền các bị cáo làm thất thoát của Nhà nước là không đúng. Vì kết quả điều tra tại trung tâm đã khẳng định: số tiền này đã được trung tâm dùng để trang trải nợ nần - nghĩa là khoản tiền đó dùng để đầu tư, chi phí, duy trì cho hoạt động kinh doanh của trung tâm, giúp trung tâm thu về lợi nhuận. Đồng thời luật sư Lan khẳng định có cuộc họp giữa lãnh đạo của tổng công ty đối với các bị cáo trong việc thực hiện hành vi như cáo trạng quy kết. Từ đó, luật sư đề nghị HĐXX tuyên các bị cáo không phạm tội.

Sau khi nghị án, HĐXX nhận định cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng nghiêm trọng cấp phúc thẩm không thể khắc phục được. Quá trình điều tra và cấp sơ thẩm chưa xác định được chính xác số tiền thiệt hại cũng như chưa xác định được tổng công ty có chỉ đạo các bị cáo hay không. Từ đó, HĐXX hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra lại.

Xuân Duy