Công ty Đất hiếm Việt Nam buôn lậu gần 500 tấn đất hiếm ra nước ngoài

Trong vụ án Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên xảy ra tại Công ty Thái Dương và các đơn vị liên quan, VKSND Tối cao cáo buộc Công ty Đất hiếm Việt Nam có hành vi buôn lậu.

Theo cáo trạng, từ năm 2019 đến năm 2023, Lưu Tuấn Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty Đất hiếm Việt Nam, mua tổng hơn 3,5 triệu kg quặng đất hiếm hàm lượng TREO 18-20% của Công ty Thái Dương.

Sau đó, Tuấn chỉ đạo nhân viên chế biến gần 3,5 triệu kg quặng đất hiếm đã mua. Quá trình chế biến, nhân viên của Tuấn đưa thêm một phần nguyên liệu muối carbonate nhập từ Trung Quốc để nâng cao hàm lượng TREO. 

Kết quả, Công ty Đất hiếm Việt Nam chế biến được tổng 482.000kg tổng oxit đất hiếm hàm lượng TREO trên 95%.

Sau đó, Lưu Anh Tuấn chỉ đạo Đỗ Hạnh Hương, Phó Tổng giám đốc, Phạm Xuân Hậu và Phạm Thị Yến (nhân viên) thực hiện thủ tục xuất khẩu 473.000kg tổng oxit đất hiếm cho 4 công ty của 4 nước Nhật Bản, Áo, Trung Quốc và Nhật Bản, với tổng trị giá gần 380 tỷ đồng.

Quá trình xuất khẩu, Tuấn, Hương, Hậu và Yến bị cáo buộc xuất khẩu khi không đủ điều kiện, khai báo sai mã hàng hóa, vi phạm quy định pháp luật.

Trong vụ án này, Công ty Đất hiếm Việt Nam còn Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo cáo trạng, khi bán quặng đất hiếm cho Công ty Đất hiếm Việt Nam, Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch HĐQT Công ty Thái Dương, chỉ đồng ý xuất hóa đơn một phần nhỏ số quặng đất hiếm đã bán, còn lại không xuất hóa đơn.

Năm 2022, doanh thu và lợi nhuận của Công ty Đất hiếm Việt Nam tăng cao do xuất khẩu tổng oxit đất hiếm với thuế suất 0%, trong khi nguồn nguyên liệu mua của Công ty Thái Dương phần lớn không có hóa đơn đầu vào để hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh.

Tuấn đã chỉ đạo Hương và các nhân viên kế toán liên hệ, trao đổi để lấy thêm hóa đơn mua bán hóa chất của các công ty khác. 

Những doanh nghiệp này đã xuất 15 hóa đơn với tổng giá trị hơn 16 tỷ đồng cho Công ty Đất hiếm Việt Nam.

Để hợp thức hành vi trên, Tuấn chỉ đạo Hương phê duyệt các phiếu đề nghị thanh toán do các nhân viên kế toán lập, để Tuấn chuyển tiền từ tài khoản Công ty Đất hiếm Việt Nam đến tài khoản của các Công ty trên theo số tiền ghi trên hóa đơn.

Sau khi nhận được tiền, các công ty bán hóa đơn giữ lại số tiền thuế và các chi phí liên quan, số tiền còn lại chuyển trả cho Công ty Đất hiếm Việt Nam bằng cách rút tiền mặt đưa trực tiếp hoặc chuyển khoản vào tài khoản của Nguyễn Thị Hồng (kế toán), Tuấn hoặc Công ty Đất hiếm Việt Nam.

Lưu Anh Tuấn chỉ đạo nhân viên sử dụng 14/15 hóa đơn nêu trên để kê khai vào chi phí được trừ khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2022.

Cơ quan tố tụng xác định hành vi trên của Tuấn làm giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp là gần 2,9 tỷ đồng; làm tăng số thuế giá trị gia tăng được hoàn là hơn 350 triệu đồng và tăng số thuế GTGT được khấu trừ là hơn 830 triệu đồng.

Tổng số tiền thuế Nhà nước thất thu từ hành vi của Tuấn và đồng phạm là hơn 4 tỷ đồng.