Nhiều khuyến cáo không dùng xe SUV cỡ lớn ở đô thị

Những dòng xe thể thao đa dụng (SUV) cỡ lớn đang rất hấp dẫn người dùng vì tính đa dạng, năng động, có thể đáp ứng nhu cầu di chuyển trên nhiều loại địa hình. Nhưng nhiều chuyên gia, tổ chức tại chính những quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, Đức... lại khuyên người tiêu dùng ở các thành thị không nên mua. Vì sao vậy?

Thảm họa môi trường và an toàn

Những năm gần đây, người tiêu dùng xe hơi thế giới thể hiện rõ xu hướng ưa chuộng dòng xe hơi gầm cao, loại 5 chỗ hay 7 chỗ ngồi SUV/Crossover hơn những dòng xe truyền thống vì sự năng động, tiện nghi và đa dụng cả trên đường nội đô hay ngoài đô thị và có thể trèo đèo, lội suối...

Theo thống kê của các nhà sản xuất ô tô Mỹ, kể từ năm 2011, doanh số bán của dòng xe SUV/Crossover ở Đông Nam Á tăng hơn 7%/năm và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Riêng tại Mỹ, tính trung bình cứ 3 xe hơi mới được bán ra trên thị trường ô tô lớn thứ 2 thế giới, có hơn 2 chiếc thuộc dòng xe tải nhẹ (bao gồm SUV, xe tải nhỏ, bán tải).

Đặc biệt, ở Anh, một báo cáo do tổ chức cố vấn Viện New Weather (Anh) vừa công bố cho thấy, SUV là loại xe được thị trường Anh ưa chuộng và 3/4 trong tổng số xe SUV mới bán được đăng ký ở khu vực thành thị. Thậm chí, xe SUV càng lớn thì càng được lòng người tiêu dùng thành thị.

Tuy nhiên, trái với xu hướng thị trường, các chuyên gia, nhà phân tích về xe hơi lại khuyên người tiêu dùng nên nghĩ lại trước khi chọn SUV.

Thứ nhất bởi những mẫu xe SUV lớn dùng động cơ xăng/diesel sẽ phát thải cao hơn những loại xe nhỏ. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) từng có nghiên cứu chỉ ra, xu hướng nhu cầu sử dụng xe SUV cao là tác nhân lớn nhất khiến khí thải CO2 tăng mạnh.

Tổng lượng khí thải phát sinh từ những chiếc xe SUV đã tăng lên hơn 700 megaton khí thải CO2/năm. Mới đây, tại Anh, ông Steve Gooding, từ Tổ chức Nghiên cứu và Chính sách giao thông (RAC) khuyến cáo, người tiêu dùng nên chọn đúng loại phương tiện phù hợp với những cung đường thường xuyên sử dụng nhất, tránh lãng phí, phát sinh khí thải không đáng có.

Lý do thứ hai, những mẫu xe hầm hố SUV không chỉ chiếm khá nhiều diện tích trong đường phố đô thị chật hẹp mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây thương vong vào phần đầu, thân mình của người đi bộ do cao hơn các loại xe bình thường.

Chưa kể, ở những loại xe SUV lớn, vị trí người lái cũng cao hơn các loại xe bán tải nhỏ cùng cỡ nên người lái xe chịu một số điểm mù, đặc biệt khó phát hiện trẻ em, theo Bloomberg.

Báo cáo từ Viện New Weather (Anh) chỉ ra, những khu vực có nhiều người sở hữu xe SUV nhất thường là những nơi đường phố mất an toàn nhất và tỉ lệ xe đỗ dưới lòng đường rất cao.

Thậm chí ở Mỹ, nhiều năm trở lại đây, nhiều tổ chức về an toàn đường bộ dùng từ rất mạnh như "khủng hoảng an toàn" trên phố để nói về hậu quả từ xu hướng bùng nổ xe SUV.

Tại Đức, từ cách đây 2 năm, chính quyền Berlin đã đặt nghi vấn: Phải chăng mức độ phổ biến xe SUV tỉ lệ thuận với số vụ tai nạn chết người? Thời điểm đó, Thủ đô Berlin nổ ra tranh cãi gay gắt sau khi xảy ra một vụ tai nạn nghiêm trọng năm 2019 liên quan tới xe SUV.

Người gây tai nạn 42 tuổi, điều khiển chiếc xe SUV Porsche đã mất lái lao xe lên vỉa hè, làm gẫy một loạt đèn tín hiệu gần điểm giao cắt giữa đường Invalidenstrasse và Ackerstrasse tại quận Mitte, Thủ đô Berlin, khiến 4 người thiệt mạng, trong đó có bé trai 3 tuổi và 5 người khác bị thương.

Kích thước lớn của chiếc SUV được cho là tác nhân làm tăng mức độ nghiêm trọng, số người thương vong trong vụ tai nạn. Từ vụ việc này, chính quyền Đức đã kêu gọi cấm xe SUV cỡ lớn trong nội thành.

Khó cấm, chỉ có thể khuyến cáo

Từ lâu, bản thân chính quyền Mỹ đã muốn thuyết phục người dân không nên mua xe SUV và xe bán tải cỡ lớn chỉ để sử dụng trong đô thị. Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang xem xét vấn đề này với thái độ quyết liệt nhưng với vòng đời trung bình của 1 chiếc xe là 12 năm thì những ảnh hưởng từ chính sách mới của ông Joe Biden nếu có đi vào đời sống cũng phải mất rất nhiều thời gian nữa.

Từ phía các chuyên gia, ông Andrew Simms đến từ Viện New Weather còn kêu gọi nên dừng quảng cáo những loại xe SUV lớn gây ô nhiễm môi trường trong khu vực đô thị như cách ngăn chặn quảng cáo thuốc lá từng thành công trước đây.

Tuy nhiên, những phân tích trên vấp phải sự phản bác mạnh mẽ từ các tổ chức xe cơ giới. Ông Edmund King, Chủ tịch Hiệp hội Ô tô tại Anh nhận định, lời kêu gọi cấm quảng cáo xe SUV thật quá ngây thơ. Ông chỉ ra, thực tế rất nhiều loại xe điện đang được ca ngợi hiện nay cũng mang hình dáng của SUV như Jaguar I-Pace, Tesla Model X hay Hyundai Kona.

Hơn nữa, không phải xe SUV nào cũng có cỡ lớn. Những loại xe SUV phổ biến nhất là xe đa dụng loại nhỏ vì chúng thường có vị trí lái cao, thực tế có nhiều tính năng an toàn và đẹp hơn những loại xe truyền thống, trong khi giá phải chăng và nếu là xe điện thì không hề phát thải.