Dân sinh
Fica
DTiNewsGM những năm tháng thăng trầm
(Dân trí) - General Motors (GM) là niềm tự hào của người Mỹ trong suốt thế kỷ 20, từng chiếm tới hơn 50% thị phần ô tô tại Mỹ. Nhưng giờ đây, “đế chế” ấy đang đứng sát mép vực phá sản. Hãy cùng điểm lại những thịnh-suy của nhà sản xuất danh tiếng này.
Năm 1908: GM được thành lập bởi William Durant, một nhà sản xuất xe ngựa kéo ở Flint, tiểu bang Michigan của nước Mỹ. Ban đầu công ty chỉ có duy nhất thương hiệu Buick, nhưng vào năm tiếp theo đã mua thêm Oldsmobile, Công ty ô tô Oakland (sau này là Pontiac), Cadillac, và Rapid Motor Vehicle Co. (sau này là GMC).
Năm 1911: Bị ép rời GM, ông Durant ra thành lập một công ty ô tô riêng cùng với tay đua Louis Chevrolet. Durant trở về làm chủ tịch GM vào năm 1916, và GM đã mua Chevrolet vào năm 1918.
Năm 1919: GM Acceptance Corp. (GMAC) được thành lập để cung cấp dịch vụ tài chính cho khách mua ô tô GM.
Năm 1927: GM ra mắt Cadillac LaSalle, một mẫu ô tô có thiết kế mềm mại và thời trang, khác hẳn những chiếc xe “hộp” cứng nhắc và giống xe ngựa kéo trước đó.
Năm 1929: GM mua cổ phần kiểm soát nhà sản xuất ô tô Đức Adam Opel. Trong suốt thập niên 20, GM bắt đầu bánh trướng các thị trường nước ngoài, như châu Âu, Argentina, Brazil, và Trung Quốc.
1936-1937: Hàng ngàn công nhân GM vây kín các nhà máy ở Flint, đình công 44 ngày để đòi tăng lương và một số quyền lợi khác. Họ phớt lờ yêu cầu giải tán khỏi nhà máy của tòa án, và cuộc đình công chỉ chấm dứt khi GM trở thành nhà sản xuất ô tô đầu tiên ngồi vào bàn đàm phán với Nghiệp đoàn ngành ô tô Mỹ (UAW), tổ chức bảo vệ quyền lợi người lao động trong ngành ô tô được thành lập vào năm 1935. Sự nhượng bộ của GM là chiến thắng quan trọng đầu tiên của UAW và khuyến khích phong trào công nhân trên toàn nước Mỹ.
1942-45: GM và một số công ty ô tô khác chuyển sang sản xuất hàng quân sự. GM đã sản xuất trị giá hàng hóa lên tới hơn 12 tỷ USD, bao gồm máy bay, xe tăng, động cơ diesel tàu biển, xe tải, súng máy và đạn.
Năm 1948: GM ra mắt động cơ V8 đầu tiên trên thế giới, lắp cho các xe Cadillac và Oldsmobile.
Năm 1953: Lời của chủ tịch GM Charles Erwin Wilson - “Cái gì tốt cho GM là tốt cho nước Mỹ” - được trích dẫn trong phiên điều trần trước Thượng viện để đưa ông lên vị trí Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dưới thời Tổng thống Eisenhower. Thực ra, chính xác câu ông nói là: “Trong nhiều năm qua tôi đã luôn nghĩ rằng cái gì tốt cho đất nước thì cũng tốt cho GM, và ngược lại.” Bất chấp sự hiểu lầm này, ông vẫn được Thượng viện thông qua để trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.
Năm 1953: Chevrolet ra mắt Corvette, mẫu xe thể thao sản xuất thực tế đầu tiên, với giá bán 3.498 USD.
Năm 1965: Luật sư Ralph Nader xuất bản cuốn “Unsafe At Any Speed” (Không an toàn ở bất cứ tốc độ nào), nói tới việc thiếu các trang thiết bị an toàn của ô tô, đặc biệt là mẫu Chevrolet Corvair của GM. Sau đó một năm, các quy định về an toàn đối với xe hơi ra đời. Ông Nader cũng kiện GM xâm phạm đời tư khi thuê thám tử theo dõi ông. Nader đã thắng kiện 425.000 USD và dùng số tiền đó phục vụ nhiều hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khác.
Năm 1966: GM ra mắt Pontiac Firebird và Chevrolet Camaro, hai mẫu xe “cơ bắp” sau này trở thành biểu tượng của giới trẻ Mỹ những năm cuối thập niên 60.
Năm 1968: Tòa nhà General Motors 50 tầng khánh thành tại New York.
Năm 1973: Tình trạng thiếu nhiên liệu, do lệnh cấm vận dầu mỏ áp dụng từ tháng 10/1973, đã ảnh hưởng mạnh đến doanh số của GM, và khiến công ty phải chuyển sang sản xuất những mẫu xe nhỏ và công suất thấp hơn.
Năm 1990: GM mua 50% cổ phần nhà sản xuất ô tô Thụy Điển Saab, đồng thời ra mắt các mẫu xe Saturn đầu tiên. Đây cũng là thương hiệu mới đầu tiên của GM trong suốt nhiều thập kỷ
Năm 1996: Chủ tịch GM John F. Smith giới thiệu mẫu EV-1 chạy hoàn toàn bằng điện. Công ty không bán mà cho thuê tổng cộng khoảng 800 chiếc EV-1. Hoạt động sản xuất mẫu xe này kéo dài đến năm 1999. Vào năm 2003, GM chính thức ngừng sản xuất EV-1 vì không thấy hiệu quả kinh tế.
Năm 1996: GM mua khu tổ hợp nhà cao tầng Renaissance ở Detroit do Henry Ford II xây dựng từ thập niên 70, và chuyển trụ sở về đây.
Năm 1999: GM mua thương hiệu Hummer từ AM General Corp. Sau này, đây là một trong những thương hiệu lợi nhuận nhất và cũng gây tranh cãi nhất của GM.
Năm 2000: Giá cổ phiếu GM đạt mốc kỷ lục 94,62 USD. Vào tháng 5/2009, giá cổ phiếu GM chỉ còn chưa đến 1 USD.
2000 cũng là năm ông Rick Wagoner được bổ nhiệm làm CEO của GM, sau đó trở thành chủ tịch vào năm 2003.
Năm 2000: GM tuyên bố bỏ thương hiệu Oldsmobile. Chiếc xe cuối cùng được sản xuất vào năm 2004.
Năm 2001: Ông Robert Lutz trở thành phó chủ tịch GM, phụ trách phát triển sản phẩm. Ông chính là người quyết tâm phát triển các sản phẩm tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ môi trường cho GM, trong đó có mẫu hybrid Chevrolet Volt.
Năm 2005: GM tiến hành tái cơ cấu bộ máy do đã lỗ tới 10,5 tỷ USD, một phần do giá dầu tăng cao. Trong vòng 3 năm, tập đoàn cắt giảm 70.000 nhân công.
Năm 2008: Trong cuộc khủng hoảng tài chính và suy giảm kinh tế, Quốc hội Mỹ đã duyệt chi cho GM và Chrysler vay khẩn cấp 17 tỷ USD.
Năm 2009: Chủ tịch kiêm CEO Rick Wagoner của GM bị chính quyền tổng thống Obama ép từ chức. Ông Frederick (Fritz) A. Henderson được bổ nhiệm vào vị trí CEO. Hôm nay, 1/6, là hạn cuối mà chính phủ Mỹ cho GM để thỏa thuận xóa nợ với các trái chủ, hoặc sẽ phải tuyên bố phá sản theo Chương 11 luật phá sản Mỹ.
Nhật Minh
Theo Business Week
