Mô hình tổ chức thôn, tổ dân phố ở 3.321 xã mới sau sáp nhập

Theo công văn hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, Bộ Nội vụ định hướng về việc chuyển đổi thôn, tổ dân phố và đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên cấp xã mới sau sắp xếp.

Theo đó, trước mắt giữ nguyên các thôn, tổ dân phố tại cấp xã mới cho đến khi có quy định mới của Chính phủ. 

Việc xác định loại hình tổ chức cộng đồng dân cư tại cấp xã mới thực hiện theo quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở số 10/2022/QH15. 

Cụ thể, thôn được tổ chức ở xã, đặc khu (dưới xã, đặc khu là thôn); Tổ dân phố được tổ chức ở phường (dưới phường là tổ dân phố). Trường hợp đặc khu được công nhận loại đô thị theo quy định của pháp luật (đặc khu Phú Quốc) thì dưới đặc khu là tổ dân phố.

Khi sáp nhập, điều chỉnh xã, thị trấn với phường để thành lập phường mới thì tổ chức thống nhất các tổ dân phố ở phường mới. Bên cạnh đó, trường hợp sáp nhập, điều chỉnh thị trấn với xã để thành lập xã mới thì tổ chức thống nhất các thôn ở xã mới.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15 quy định HĐND cấp xã có thẩm quyền thành lập, tổ chức lại, giải thể, đặt tên, đổi tên thôn, tổ dân phố.

Trên cơ sở đó, việc chuyển đổi thôn, tổ dân phố và đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên với cấp xã mới hình thành sau sắp xếp thực hiện như sau:

Liên quan đến việc chuyển đổi thôn thành tổ dân phố hoặc tổ dân phố thành thôn, UBND cấp xã mới lập danh sách các thôn cần chuyển đổi thành tổ dân phố hoặc danh sách tổ dân phố cần chuyển đổi thành thôn trình HĐND cùng cấp xem xét, quyết định.

Đối với việc đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên thì UBND cấp xã mới xây dựng phương án, lấy ý kiến cử tri là đại diện hộ gia đình tại thôn, tổ dân phố, nếu được trên 50% cử tri đại diện hộ gia đình đồng ý thì UBND cấp xã hoàn thiện phương án trình HĐND cấp xã xem xét, quyết định.

Trường hợp các tỉnh, thành phố đã thực hiện việc chuyển đổi thôn, tổ dân phố hoặc đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên tại các đơn vị hành chính cấp xã mới hình thành sau sắp xếp năm 2025 trước khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15 có hiệu lực thi hành thì không thực hiện lại các nội dung nêu trên. 

Ngoài ra, Bộ Nội vụ cũng hướng dẫn Quy chế làm việc mẫu và các mẫu văn bản cho UBND cấp xã mới hình thành sau sắp xếp.

Căn cứ đặc điểm, tình hình thực tiễn của từng địa bàn cấp xã, UBND cấp xã điều chỉnh, bổ sung và ban hành Quy chế làm việc của UBND cấp xã của địa phương mình cho phù hợp với yêu cầu quản trị địa phương, đáp ứng yêu cầu gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chủ động triển khai các nội dung hướng dẫn, kịp thời báo cáo, phản ánh khó khăn, vướng mắc về Bộ để tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.