Từ cây mọc hoang dại, thanh niên khuyết tật chế ra tinh dầu, thu tiền triệu

Không may bị khuyết tật bẩm sinh, nhưng bằng nghị lực của mình, anh Trần Ngọc Tráng (SN 1994, trú tại thôn Vinh Quang Thượng, xã Gio Quang, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) đã vươn lên, tự tạo lập tương lai cho chính mình.

Được người dân chỉ đường, chúng tôi tìm đến cơ sở chế biến tinh dầu của anh Tráng xây dựng trên đồi cát sau làng. Cặm cụi với mẻ dầu tràm đang nấu, khói bốc cao nghi ngút, anh Tráng vừa điều chỉnh cho lửa nhỏ lại vừa nói: "Mùa này khô, nguyên liệu ít dần nên lượng tinh dầu chiết xuất ra ít. Về mùa đông thì tôi nấu thường xuyên hơn".

Anh Tráng kể, khi học đến lớp 9, do không thể tự đi lại được bằng xe đạp, điều kiện gia đình khó khăn nên anh nghỉ học giữa chừng. Những năm ở nhà với ba mẹ, anh Tráng phụ giúp gia đình làm nông nghiệp.

Cách đây vài năm, gia đình sắm được chiếc máy cày cải tiến để cày ruộng và chở hàng, anh Tráng đã tự mình học hỏi rồi nhanh chóng làm quen với máy móc. Chỉ một thời gian, sau khi được ba hướng dẫn anh có thể điều khiển chiếc máy cày chở nông sản cho gia đình và những người trong vùng.

Năm 2018, sau khi học hỏi được bí quyết chiết xuất tinh dầu tràm, cùng với việc kết nối được nơi tiêu thụ, anh Tráng thuyết phục gia đình để mượn tiền và bắt tay vào xây dựng cơ sở chế biến.

"Thời điểm đó, được Đoàn thanh niên xã khâu nối nguồn vốn khuyến công, được hỗ trợ vay 40 triệu đồng, cùng với sự giúp đỡ của gia đình, tôi đã xây dựng cơ sở chiết xuất tinh dầu, xây lò nấu, đầu tư nồi và bắt tay lập nghiệp. Một thời gian sau, cơ sở chế biến tinh dầu được hình thành với nguồn vốn khoảng 80 triệu đồng", anh Tráng chia sẻ.

Cơ sở chiết xuất tinh dầu tràm của anh Tráng nằm tách biệt ở khu vực đồi cát sau làng, xa khu dân cư.

Theo anh Tráng, những năm trước, vùng đồi cát sau làng mọc rất nhiều cây tràm tự nhiên, chỉ cần thuê người bứt lá tràm về nấu chứ không cần chăm bón hay đầu tư bất cứ thứ gì. Ban đầu, do kinh nghiệm còn hạn chế nên lượng tinh dầu chiết xuất ra không đạt như ý muốn. Sau vài mẻ dầu thất bại, anh Tráng rút ra kinh nghiệm và hoàn thiện quy trình nấu, nhờ đó, dầu tràm chiết xuất ra có chất lượng hơn.

"Năm đầu, lãi thu được từ bán tinh dầu tràm tôi sử dụng để hoàn thiện tiếp cơ sở chế biến. Qua năm tiếp theo, lợi nhuận tăng lên nhưng chưa đáng kể, do chi phí khá cao. Tuy vậy, tôi cảm thấy rất vui sướng vì trước đây chỉ sống dựa vào ba mẹ nhưng nay bản thân mình tạo lập được công việc phù hợp, mang lại nguồn thu nhập để lo cho cuộc sống gia đình", anh Tráng cho hay.

Theo anh Tráng, để chiết xuất ra tinh dầu tràm phải trải qua nhiều công đoạn, sau khi cắt lá về, phải vệ sinh rồi cho vào nồi nấu. Thông thường, một mẻ dầu tràm phải nấu trong 6 giờ đồng hồ. Điểm quan trọng nhất của việc nấu tinh dầu là điều tiết ngọn lửa cho phù hợp, lửa phải đều, không được quá lớn.

Sau khi đã tích lũy được kinh nghiệm, việc nấu tinh dầu tràm của anh Tráng cũng trở nên thuận lợi hơn. Có những lúc, anh phải thuê hơn 10 nhân công đi cắt lá về mới đủ nguyên liệu nấu tinh dầu. Trong quá trình nấu, anh còn nhận được sự hỗ trợ tối đa của ba mẹ.

"Nhờ chất lượng tinh dầu đảm bảo nên chiết xuất ra bao nhiêu được tiêu thụ hết đến đó. Tùy vào số lượng nguyên liệu và hàm lượng nên mỗi mẻ chiết ra được từ 1-1,5 lít tinh dầu tràm nguyên chất, với giá bán từ 800 nghìn đồng đến 1,1 triệu đồng/lít. Cách đây 2 năm, cơ sở của tôi thu được lợi nhuận từ tinh dầu đạt gần 100 triệu đồng/năm", anh Tráng chia sẻ.

Có lợi nhuận từ chiết xuất dầu tràm, anh Tráng càng tự tin hơn. Có những lúc anh làm việc quên ngày đêm để có đủ lượng tinh dầu cung cấp ra thị trường. Đến giờ, nghĩ lại những ngày đầu lập nghiệp, anh Tráng vẫn thấy hào hứng.

"Tôi bắt tay vào công việc nấu tinh dầu tràm bằng kiến thức học được từ những người ở địa phương. Qua nhiều lần thất bại tôi mới rút ra kinh nghiệm cho mình. Vì vậy, làm ra sản phẩm tinh dầu và bán được khiến tôi phấn khởi lắm. Hơn nữa, sức khỏe của bản thân không được tốt nên tôi thấy nghề này phù hợp với mình", anh Tráng bộc bạch.

Để có thể chủ động nguồn nguyên liệu lá tràm phục vụ cho nghề chế biến tinh dầu, gia đình anh Tráng đã khoanh lại một khu vực đồi cát có nhiều cây tràm để chăm sóc. Anh Tráng cũng trồng thêm cây tràm để duy trì việc chế biến tinh dầu lâu dài.

Thời gian qua, ngoài chiết xuất tinh dầu tràm, anh Tráng vẫn duy trì việc chạy xe chở hàng cho người dân trong khu vực để đa dạng nguồn thu nhập. Anh Tráng cho rằng, hiện nay có nhiều người cũng làm nghề chiết xuất tinh dầu nên anh chưa có ý định mở rộng quy mô. Do đó, nguồn thu nhập từ nghề chiết xuất tinh dầu cũng ít hơn trước, chỉ đạt từ 5-6 triệu đồng mỗi tháng.

Theo anh Nguyễn Hữu Tân - Bí thư Đoàn xã Gio Quang, giá trị lớn nhất mà mô hình của anh Tráng mang lại chính là đã khơi dậy được niềm tin, nghị lực để các thanh niên yếu thế khác học hỏi và có động lực cùng vượt qua khó khăn.

Thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục động viên, duy trì và có các giải pháp hỗ trợ thanh niên yếu thế trên địa bàn phát triển thêm những mô hình phù hợp để giúp thanh niên lập thân, lập nghiệp. Đồng thời, đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, giải quyết việc làm cho thanh thiếu niên yếu thế ổn định cuộc sống.