Thủ tướng gửi lời khen, lãnh đạo Bảo hiểm xã hội thấy… áp lực

Tại cuộc kiểm tra, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng chuyển lời khen ngợi, đánh giá cao của Thủ tướng về 5 vấn đề tới Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam và Tổng Giám đốc BHXH Nguyễn Thị Minh.

Thủ tướng nhấn mạnh, BHXH là một trong những đơn vị cải cách sớm nhất, sớm đẩy mạnh ứng dụng CNTT, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm, chia sẻ thông tin, giám sát việc thanh toán, chi trả bảo hiểm.

Hệ thống công nghệ thông tin của BHXH được triển khai từ Trung ương tới 63 tỉnh, thành phố, 709 huyện và tất cả các cơ sở y tế. Đã giảm mạnh thời gian nộp BHXH của các doanh nghiệp từ 335 giờ/năm trước đây xuống còn 45 giờ, giảm từ 115 bộ TTHC xuống còn 28 bộ.

“Quan trọng nhất là BHXH Việt Nam đã tạo minh bạch, rất rõ ràng trong quản lý, điều hành, mang tính chất phục vụ người dân, người đóng bảo hiểm. Đồng thời, kiểm soát cơ sở khám chữa bệnh, chống những kẽ hở có thể bị lợi dụng trong thanh toán bảo hiểm...”- Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhận định.

Cạnh đó, BHXH đã xây dựng được cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm, trong khi cơ sở dữ liệu về dân cư nói chung chưa có. Ông Mai Tiến Dũng cho biết, Thủ tướng đánh giá cao, đề nghị khích lệ kết quả này của BHXH Việt Nam.

Ngoài ra, công tác thanh tra chuyên ngành đạt nhiều kết quả, nhất là trong phát hiện, xử lý các đơn vị nợ đọng bảo hiểm. Công tác thực hiện chính sách BHYT có nhiều chuyển biến, đặc biệt phát hiện kịp thời các vi phạm trong thanh toán...

“Xin chuyển lời khen ngợi của Thủ tướng về 5 vấn đề như vậy, đặc biệt là về tư tưởng cải cách, biện pháp cải cách và hiệu quả cải cách, tác động rõ rệt tới kinh tế xã hội đất nước, tạo công khai, minh bạch, rõ ràng giữa các cơ quan nhà nước, cơ quan bảo hiểm và người dân. Như trước đây, các cụ đi năm ba cây số mới nhận được tiền lương, hoặc đưa tiền cho xã rồi nhưng xã còn lâu mới đưa tới người nhận thì nay trả lương ngay tại điểm bưu điện văn hóa xã, rất nhanh”- Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Tổ trưởng Tổ công tác cũng nêu năm vấn đề để BHXH tiếp tục làm tốt hơn. Ông Dũng lưu ý, dư luận, báo chí vẫn thường đề cập tới khả năng mất cân đối trong thu chi bảo hiểm y tế. BHXH đã có nhiều giải pháp nhưng cần tích cực hơn nữa trong việc tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng để tránh việc mất cân đối quỹ.

Ngoài ra, BHXH cần làm tốt hơn nữa để kiểm soát, giám sát tự động trong chi bảo hiểm, giảm tiêu cực, gian lận, trục lợi bảo hiểm.

Phấn khởi với những lời khen ngợi nhận được nhưng Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cũng chia sẻ: “Mỗi lần khen rất áp lực”.

Công khai hoạt động đầu tư của quỹ BHXH

Một vấn đề nhận nhiều ý kiến trao đổi tại cuộc kiểm tra là về việc cải cách cách thức quản lý của ngành.

TS Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế TƯ nhận định: “Chỗ nào nhiều việc, ít người, chịu áp lực mạnh thì người ta buộc phải cải cách và áp dụng CNTT. Nếu không thay đổi thì ngập đầu trong đống tài liệu, công việc chậm, áp lực, nhiều sai sót... Vì vậy, nội tại có áp lực buộc phải thay đổi”.

Bà Minh cho biết, định biên cho ngành BHXH là 27 nghìn cán bộ, nhưng thực tế chỉ có 20,5 nghìn người. Vì vậy, cán bộ BHXH có một giai đoạn làm đến 9, 10 giờ đêm, làm cả thứ bảy, chủ nhật. Thời điểm 2009, có hơn 1.000 cán bộ bỏ việc... “Nếu không cải cách thì mình chết”- bà Minh thừa nhận.

Góp ý thêm về việc quản lý quỹ BHXH, TS Nguyễn Đình Cung kiến nghị cần phải công khai hơn việc điều hành quỹ.

“Chắc chắn số tiền dư trong quỹ không thể không dùng làm gì. Nó đang nằm ở đâu đó và cũng đang sinh lời. Cần công khai để ít nhất chúng tôi biết tiền của chúng tôi nằm ở đó đang được sử dụng thế nào, sinh lời ra sao. Đó là cách tạo ra niềm tin cho rất nhiều người, là một động lực để chúng tôi góp BHXH chứ không phải là chúng tôi buộc phải góp BHXH”- ông Cung đồng thời bày tỏ băn khoăn vì “không nhìn thấy chi phí hoạt động của BHXH là bao nhiêu”.

Giải đáp băn khoăn của TS Nguyễn Đình Cung, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh cho hay, BHXH thường xuyên báo cáo với QH về hiệu quả đầu tư của quỹ. “Tới đây, chúng tôi sẽ xin ý kiến những danh mục gì công khai, minh bạch”- bà Minh thông tin, BHXH có thực hiện đầu tư từ những nguồn nhàn rỗi, với lãi suất là 7%/năm.

Bà Minh cũng cho biết, BHXH chỉ đầu tư qua hai kênh là trái phiếu CP và cho 5 Ngân hàng thương mại nhà nước vay. Tăng trưởng kinh tế là 6,7%, trượt giá CPI là 4,5%, như vậy hiệu quả cao hơn tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, theo Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, các nước có những kênh đầu tư hiệu quả hơn nhưng ở ta, muốn làm như vậy cần phải sửa luật.

“Luật rất thận trọng vì quỹ này là quỹ an sinh. Trước khi mang lại lợi nhuận phải bảo đảm an toàn cho người dân đã. Chúng tôi thực sự rất sợ rủi ro, cứ như thế này sẽ an toàn hơn. Nhưng quỹ này rất lớn, đúng là nếu so với các nước về góc độ hiệu quả, nếu có cơ chế quản lý tốt, có năng lực đầu tư sẽ thu được lợi nhuận cao hơn”- bà Minh nói.

P.Thảo