Chiều 25/10, Bộ LĐ-TB&XH và ManpowerGroup Việt Nam đã tổ chức hội thảo trực tuyến với chủ đề "Chuyển đổi số trong lĩnh vực lao động và xã hội". Chương trình thu hút sự tham gia của đại diện nhiều cơ quan…

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Lê Văn Thanh nhận định, chuyển đổi số đã và đang thay đổi mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có lao động, việc làm.

Từ năm 2019, nhiều dự báo về việc chuyển đổi số sẽ tác động đến cơ cấu việc làm. Từ đó đòi hỏi người lao động phải thay đổi phương thức làm việc để có thể thích nghi và nắm bắt cơ hội. Doanh nghiệp phải thay đổi cách vận hành truyền thống để phù hợp với một xã hội được chuyển đổi số. Chính phủ cũng phải có những quyết sách linh hoạt, kịp thời và số hóa hình thức quản lý.

Việt Nam là quốc gia có lực lượng lao động trong độ tuổi vàng. Năm 2020, lực lượng lao động là 54,8 triệu lao động trong đó tỷ lệ tham gia lực lượng lao động chiếm 74,4%.

Thứ trưởng Lê Văn Thanh nhận định: "Đặc biệt trong 2 năm vừa qua, dịch Covid-19 lại là yếu tố thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực lao động, việc làm ở Việt Nam nhanh hơn".

Trong thời gian qua, chuyển đổi số ở Việt Nam đang được đẩy mạnh. Chính phủ đã nỗ lực thông qua những sáng kiến, chính sách tầm quốc gia, tạo tiền đề cho xu thế mới này. Gần đây nhất là Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về "Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030"…

Theo Thứ trưởng Lê Văn Thanh, để phát triển thị trường lao động thích ứng với quá trình chuyển đổi số, trong những năm qua, ngành LĐ-TB&XH đã tập trung thực hiện nhiều giải pháp, trong đó chú trọng áp dụng công nghệ, số hóa trong việc kết nối cung cầu lao động; tăng cường hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm của các Trung tâm dịch vụ việc làm trên cả nước; ưu tiên nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động đáp ứng yêu cầu mới.

Thứ trưởng chia sẻ: "Một số điểm sáng nổi bật của thị trường lao động Việt Nam thời gian vừa qua bao gồm việc chuyển dịch theo hướng tốt hơn. Tỷ lệ lao động có bằng, chứng chỉ từ sơ cấp trở lên liên tục tăng qua các năm, đến nay là 26,1%".

Bên cạnh đó, cơ cấu lao động làm việc trong ngành nông, lâm thủy sản giảm và chuyển dịch sang ngành công nghiệp - xây dựng, dịch vụ - thương mại (lao động ngành nông, lâm nghiệp giảm từ 40,2% năm 2017 xuống còn 33,1% năm 2020; tỷ lệ cơ cấu lao động tương ứng năm 2020: 33,1% - 30,8% - 36,1%).

Chia sẻ thông tin tại Hội thảo, Thứ trưởng Lê Văn Thanh chia sẻ nhiều lợi ích từ chuyển đổi số tới lĩnh vực việc làm: "Theo báo cáo của Ngân hàng thế giới, số lượng các việc làm mới do quá trình chuyển đổi số tạo ra sẽ nhiều hơn gấp 7 lần so với số việc làm bị mất đi"

Còn tới năm 2045, ước tính có khoảng 10 triệu việc làm mới được tạo ra, chủ yếu trong các ngành dịch vụ hiện đại và một số lượng việc làm mới ít hơn trong lĩnh vực sản xuất.

"Tuy nhiên, điều này lại phụ thuộc vào thực tế lực lượng lao động trong nước có đủ kỹ năng phù hợp thông qua các nền tảng số hay không trong khi việc làm truyền thống mất đi có thể xảy ra ngay lập tức", Thứ trưởng cho biết.

Bên cạnh đó, bài toán lực lượng lao động ứng phó và thích nghi với quá trình chuyển đổi số vẫn là câu hỏi không dễ trả lời. Thứ trưởng Lê Văn Thanh thừa nhận, đã có không ít lo ngại về việc chuyển đổi số tạo ra biến động trong thị trường lao động đặc biệt ở những quốc gia có năng suất lao động thấp và chủ yếu dựa vào gia công, lắp ráp.

Với Việt Nam, sự bùng nổ ứng dụng công nghệ số, thiết bị thông minh, robot vào sản xuất như hiện nay đang đặt ra nhiều thách thức đối với thị trường lao động Việt Nam. Theo đó, nguồn lao động dồi dào, giá rẻ sẽ không còn là yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh và thu hút đầu tư nước ngoài.

Trong khi đó, 46 triệu lao động Việt Nam chưa qua đào tạo sẽ đứng trước nguy cơ không có cơ hội tham gia làm những công việc có mức thu nhập cao, bị thay thế bởi lao động robot, trang thiết bị công nghệ thông minh.

Cũng theo Thứ trưởng, chuyển đổi kỹ thuật số đang định hình lại và chuyển đổi các kỹ năng và vai trò theo yêu cầu, trong đó làm nổi bật nhu cầu về nâng cao kỹ năng và đào tạo lại lực lượng lao động.

Trong bối cảnh đại dịch ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền kinh tế xã hội toàn cầu, thị trường lao động trong nước sẽ cần những giải pháp toàn diện từ tất cả các bên liên quan để hướng tới nâng cao chất lượng tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực thông qua phát triển kỹ năng và tăng cường tri thức cho người lao động trong tình hình mới.

Thời gian vừa qua, để kịp thời hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động vượt qua những khó khăn do các đợt dịch Covid-19, đặc biệt lần thứ 4, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra gói hỗ trợ mới mở rộng các nhóm đối tượng được hưởng lợi, giảm 2/3 số thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện tiếp cận dễ dàng hơn cho người dân.

Tuy nhiên, đại dịch được dự báo sẽ diễn biến rất khó lường, đòi hỏi lĩnh vực lao động, việc làm phải có sự chuẩn bị kỹ hơn và phải thay đổi phần lớn cách thức vận hành hiện đại, số hóa để thích nghi với "trạng thái bình thường mới".

Chính vì vậy, Thứ trưởng Lê Văn Thanh đánh giá, việc trao đổi sâu hơn về thực trạng thị trường lao động Việt Nam; các kỹ năng cần thiết cần trang bị cho nguồn nhân lực tương lai trong bối cảnh hội nhập; và những giải pháp hướng tới việc làm bền vững dưới tác động của chuyển đổi số và tương lai kỹ năng cho người lao động Việt Nam.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Simon Matthews, Giám đốc khu vực ManpowerGroup Việt Nam, Thái Lan và Trung Đông chia sẻ: "Dưới tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 và đại dịch Covid-19, nhà tuyển dụng đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết trong việc tạo ra việc làm bền vững cho người lao động, đặc biệt bộ phận nhân sự cần cân nhắc việc đưa yếu tố con người làm ưu tiên hàng đầu trong chiến lược điều hành doanh nghiệp".

Theo đó, các chuyên gia nhân sự đang đặt ra những ưu tiên hàng đầu, bao gồm sức khỏe và phúc lợi của người lao động (63%), mô hình làm việc mới (37%), nâng cao kỹ năng, cơ hội được đào tạo và phát triển cho người lao động (30%)...