Thiếu hụt lao động cục bộ vẫn đang diễn ra ở một số địa phương, ngành nghề

Ngày 23/11, Cục Việc làm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổ chức lao động quốc tế (ILO) tổ chức hội thảo kỹ thuật về phương pháp dự báo cung - cầu lao động.

Hội thảo là một phần trong nỗ lực của Cục Việc làm nhằm phát triển mô hình phân tích và dự báo cung - cầu lao động sẽ được sử dụng cho Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Đồng thời, hội thảo cũng sẽ là cơ hội để thu thập kiến thức và kinh nghiệm từ các chuyên gia trong và ngoài nước, các viện nghiên cứu, tổ chức khác về nghiệp vụ phân tích và dự báo, từ đó đề xuất, xây dựng mô hình dự báo cung - cầu lao động phù hợp cho Việt Nam.

Mô hình này sẽ góp phần giúp Cục, Bộ thực hiện chức năng cốt lõi của mình là phân tích và dự báo cung - cầu lao động để cung cấp thông tin kịp thời và làm cơ sở hoạch định, điều hành chính sách tốt hơn.

Phát biểu tại hội thảo, ông Tào Bằng Huy - Phó Cục trưởng Cục Việc làm cho hay, cung - cầu lao động là 2 yếu tố cơ bản góp phần hình thành và phát triển thị trường lao động. Sự biến động của cung - cầu lao động sẽ tức thì dẫn đến biến động của cả thị trường lao động.

Dưới sự tác động cộng hưởng của đại dịch Covid-19, cách mạng công nghiệp lần thứ 4, hội nhập quốc tế và các xu thế lớn khác, hơn lúc nào hết đang tác động mạnh mẽ đến cả cung và cầu lao động.

Phó Cục trưởng Cục Việc làm cho biết, giai đoạn hậu Covid-19, cung lao động về số lượng đã có sự thay đổi rõ nét. Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý III năm 2022 là 51,9 triệu người, tăng hơn 0,2 triệu người so với quý trước và đặc biệt, tăng gần 2,8 triệu người so với cùng kỳ năm trước.

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động quý III năm 2022 là 68,7%, tăng 0,2% với quý trước và tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của nữ là 62,5%, thấp hơn 12,6% so với nam (75,1%).

Về chất lượng lao động cũng có sự thay đổi theo hướng tích cực. Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ quý III năm 2022 là 26,3%, cao hơn 0,1% so với quý trước và hơn 0,2% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, Phó Cục trưởng Cục Việc làm cho rằng, thách thức đang đặt ra rất nhiều đối với cung lao động cả về số lượng và chất lượng, khi thiếu hụt lao động cục bộ vẫn đã và đang diễn ra ở một số địa phương, lĩnh vực ngành nghề.

Về cầu lao động cũng có sự thay đổi đáng kể theo chiều hướng tích cực. Tuy nhiên, sự biến động về cầu lao động đã và đang diễn ra ở khắp các lĩnh vực ngành nghề, đòi hỏi nguồn cung lao động thích ứng phù hợp cả về số lượng và chất lượng.

"Sự biến động về cung và cầu lao động diễn ra là sự tất yếu, theo quy luật khách quan của sự chuyển đổi về kinh tế luôn song hành cùng chuyển đổi của thị trường lao động", ông Huy nói.

Theo Phó Cục trưởng Cục Việc làm, trên cơ sở xác định mô hình phân tích, dự báo phù hợp, chúng ta mới có thể biết rõ thông tin đầu vào và từ đó tổ chức mạng lưới cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời. Đây chính là yếu tố then chốt, quyết định đến đầu ra của hoạt động phân tích dự báo. Thông tin đầu vào càng chi tiết, cụ thể, kịp thời và chính xác thì cũng có thông tin đầu ra tương tự như vậy.

Tuy nhiên, thay vì bị động, nên chủ động để nắm bắt, làm chủ được những diễn biến thay đổi của cung và cầu lao động thì mới có thể quản trị, điều tiết như trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 đã nêu rõ "Tạo môi trường và điều kiện để phát triển thị trường lao động đồng bộ, hiện đại, linh hoạt, thống nhất, hội nhập, có sự quản lý, điều tiết của Nhà nước".