(Dân trí) - Doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lớn, trong khi đó người lao động, đặc biệt là lao động mất việc, nghỉ việc trước Tết cũng đang "khát" việc làm. Để cung - cầu gặp nhau đang là bài toán khó...
Nhu cầu tuyển dụng lớn, sao lao động vẫn "khát" việc làm?
Doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lớn, trong khi người lao động, đặc biệt là lao động mất việc, nghỉ việc trước Tết cũng đang "khát" việc làm. Bài toán cần giải ở đây là sao để cung - cầu gặp nhau...
Cần việc làm nhưng băn khoăn lương thấp
Sau Tết Nguyên đán, thay vì gói ghém hành lý, bắt xe khách vào Bình Dương như trước đây, chị Phan Thị Thương (29 tuổi, trú xã Võ Liệt, Thanh Chương, Nghệ An) chịu trách nhiệm đưa đón 2 con đi học. Chị Thương đã mất việc ngay trước Tết một tháng.
Lao động đến Trung tâm dịch vụ việc làm Nghệ An làm thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp đầu năm 2023.
Năm 2020, chị Thương quyết định gửi 2 con nhỏ ở nhà cho chồng và ông bà ngoại để vào Bình Dương làm công nhân. Sau thời gian làm việc tại một công ty điện tử, chị chuyển sang làm công nhân công ty chuyên về chế biến thực phẩm với mức thu nhập trung bình 12-13 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, từ khoảng tháng 3/2022, đại dịch Covid-19 tác động sâu đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty.
"Từ tháng 4/2022, công nhân làm việc ngày 2-3 tiếng, ngày nhiều nhất cũng chỉ được 5 tiếng, kéo theo thu nhập giảm sâu, chỉ còn 5-6 triệu đồng. Số tiền này chỉ đủ chi trả tiền trọ, tiền sinh hoạt phí đắt đỏ ở TP Dĩ An (Bình Dương) của tôi, không dư được đồng nào để tích lũy. Tết Dương lịch, công ty cho nghỉ 22 ngày, hết ngày nghỉ thì thông báo nghỉ Tết âm luôn, ra Tết tính tiếp. Nói thật, hơn nửa năm sống lay lắt, ít việc, thu nhập thấp, không nhìn thấy nhiều hi vọng nên tôi xin nghỉ việc luôn", chị Thương cho hay.
Chị Thủy đăng ký tìm việc làm mới nhưng lo lắng về cơ hội khi đã hơn 40 tuổi.
Về quê, chị Thương đã dò hỏi một số nơi để tìm việc làm mới nhưng đến nay chưa tìm được công việc phù hợp. Trên địa bàn huyện Thanh Chương có công ty may đang tuyển dụng nhưng chị Thương không có kinh nghiệm trong ngành này, hơn nữa, mức lương khởi điểm quá thấp so với công việc trước đây (khoảng hơn 3 triệu đồng/tháng). Chị Thương đang có kế hoạch nộp hồ sơ xin việc vào một công ty sản xuất linh kiện điện tử ở khu công nghiệp Vsip (Hưng Nguyên, Nghệ An).
"Tìm hiểu thì thấy một số doanh nghiệp đang tuyển dụng nhưng nói thật mức lương ở Nghệ An so với các tỉnh phía Nam thấp quá. Biết là thế nhưng "khéo co thì ấm", làm việc gần, đi đi về về hơi vất vả nhưng tiết kiệm được khoản tiền trọ, với lại điều chỉnh các khoản chi tiêu, tôi nghĩ cũng ổn thôi", chị Thương cho hay.
Cũng giống chị Thương, chị Nguyễn Thị Thủy (41 tuổi, trú tại xã Hưng Yên Bắc, huyện Hưng Nguyên) chưa tìm được công việc mới sau gần 5 tháng mất việc. Chị Thủy trước đây làm việc tại một công ty chuyên sản xuất gấu bông, thuộc khu công nghiệp Bắc Vinh, Nghệ An. Khoản thu nhập hơn 7 triệu đồng/tháng giúp chị và chồng nuôi 5 con ăn học. Tuy nhiên, từ tháng 9/2022, chị Thủy bị cho nghỉ việc do công ty không có đơn hàng. Đó là đợt chấm dứt hợp đồng lao động thứ 2 của doanh nghiệp này với hàng chục lao động. Sau đó, tới 90% lao động tại công ty nơi chị Thủy làm cũng mất việc.
Trong năm 2022, có gần 20.900 lao động đến Trung tâm dịch vụ việc làm Nghệ An đăng kí hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trong đó có hơn 60% là lao động từ các địa phương khác chuyển về.
Sau khi nghỉ việc, chị Thủy đến Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Nghệ An để đăng ký tìm công việc mới. Do có con nhỏ nên chị Thủy mong muốn tìm được công việc gần nhà, mức lương 5-6 triệu đồng/tháng.
"Tôi năm nay hơn 40 tuổi rồi, sợ không có nhiều doanh nghiệp tuyển dụng lao động ở độ tuổi này nữa", nữ lao động băn khoăn.
Theo số liệu thống kê của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Nghệ An, năm 2022, đơn vị đã giải quyết thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp đối với 20.897 người, tăng 53,1% so với năm 2021, trong đó có 12.633 lao động chuyển từ địa phương khác về hưởng, chiếm 60,5%. Riêng thời điểm quý IV/2022, có 6.090 người đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp, chiếm 30%, tăng 17% so với cùng kỳ.
Ông Trần Quốc Tuấn - Giám đốc Trung tâm cho biết, theo dự báo của nhiều đơn vị, chuyên gia, sau Tết Nguyên đán 2023, tình hình kinh tế thế giới vẫn còn biến động, tác động đến các doanh nghiệp trong nước cũng như thị trường lao động tỉnh Nghệ An. Từ đánh giá thực tế, ông Tuấn dự báo số lượng lao động nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm có thể tăng trong đầu năm 2023.
Nhu cầu tuyển dụng lớn hơn nguồn cung lao động
Trung tuần tháng 1/2023, UBND tỉnh Nghệ An có công điện gửi các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về triển khai các biện pháp ổn định, phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiệu quả, bền vững và chăm lo đời sống người lao động. Trong đó, tỉnh Nghệ An yêu cầu các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh các hoạt động kết nối cung - cầu lao động, tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động, bảo đảm cung ứng lao động, kịp thời đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.
Đặc biệt, các địa phương cần quan tâm người lao động mất việc làm hoặc có việc làm không ổn định trở về từ các tỉnh phía Nam, phía Bắc trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, được tiếp cận tìm kiếm việc làm tại địa phương và xuất khẩu lao động.
Lãnh đạo tỉnh Nghệ An đối thoại để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động trên địa bàn năm 2022.
Tại Nghệ An hiện có 1,6 triệu người trong độ tuổi lao động, hàng năm 45-50 nghìn nhân lực trẻ được bổ sung nên có thể nói nguồn lao động rất dồi dào. Tuy nhiên, một thực tế đang diễn ra là lao động Nghệ An đi làm việc ở ngoại tỉnh hay ra nước ngoài chiếm tỉ lệ lớn.
Số liệu thống kê giai đoạn 2015-2020 cho thấy, trong số 189.056 lao động được giải quyết việc làm mới thì trong tỉnh là 55.013 người, chiếm 29,09%; ngoại tỉnh 69.300 người, chiếm 36,65%; đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng 64.743 người, chiếm 34,2%. Riêng 9 tháng đầu năm 2022, có 18.864 người đi nước ngoài làm việc, chiếm 46% trong số 40.954 việc làm mới trên địa bàn.
Việc người lao động từ các địa phương trở về đông là nguồn bổ sung cho thị trường tuyển dụng đang rộng mở ở địa phương này. Tuy nhiên, để cung - cầu có thể gặp nhau đang là bài toán khó. Bên cạnh yêu cầu về năng lực chuyên môn, ngoại ngữ... "rào cản" lớn nhất là thu nhập của người lao động.
Mặc dù Chính phủ đã có sự điều chỉnh về mức lương tối thiểu vùng nhưng thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Nghệ An, trong năm 2022, bình quân thu nhập của người lao động trên địa bàn mới chỉ đạt 6,3 triệu đồng/người/tháng. Con số này thấp hơn khá nhiều so với mức tiền lương chung của người lao động cả nước 8,2 triệu đồng/người/tháng, hay tiền lương của người lao động tại Bình Dương (8,3 triệu đồng), Bắc Ninh (8,57 triệu đồng), trong khi đó chi phí sinh hoạt, ăn ở tại Nghệ An không hề thua kém các đô thị lớn.
Ông Trần Quốc Tuấn (áo đen, bên trái) - Giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm Nghệ An kiểm tra công tác tiếp nhận thông tin nhu cầu việc làm của người lao động (Ảnh: M.H).
Trước tình trạng một số lao động bị mất việc, nghỉ việc, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Nghệ An đã phối hợp với Khu kinh tế Đông Nam giới thiệu tham gia ngày hội tuyển dụng tại Khu công nghiệp Vsip Nghệ An. Mới đây, một phiên giao dịch việc làm và tư vấn đào tạo nghề, chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho 612 lao động Công ty cổ phần Tập đoàn quốc tế ABC (đóng trên địa bàn huyện Thanh Chương) bị mất việc làm đã được tổ chức.
Có 12 doanh nghiệp tham gia tuyển dụng, đề xuất 3.000 vị trí việc làm, trong đó chủ yếu là lao động phổ thông, công nhân may mặc. Tuy nhiên, chỉ có 340 người thất nghiệp tham gia phiên giao dịch việc làm này và không phải lao động nào cũng thực sự muốn tìm kiếm cơ hội việc làm.
Trong đầu tháng 2 này, hội chợ việc làm quy mô lớn tại huyện biên giới Kỳ Sơn sẽ được tổ chức, dự kiến có 15 doanh nghiệp với hàng nghìn vị trí tuyển dụng tham gia.
Nhu cầu tuyển dụng lao động có tay nghề trên địa bàn tỉnh Nghệ An đang có xu hướng tăng (Ảnh: Công đoàn Nghệ An).
Theo khảo sát, trong quý I/2023 có hơn 60.000 vị trí việc làm tại 150 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh Nghệ An đang chờ lao động, tập trung vào các lĩnh vực như: Lắp ráp điện tử, gia công, chế tạo máy móc, may mặc.
Ngoài các phiên giao dịch việc làm cố định thứ 2 hàng tuần, Trung tâm sẽ thực hiện các phiên giao dịch, ngày hội, hội chợ việc làm lưu động tại các huyện cũng như duy trì và đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm online để nhằm kết nối hiệu quả hơn cung - cầu lao động trên địa bàn tỉnh, đáp ứng yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp cũng như giải quyết việc làm cho người lao động, nhất là lao động bị mất việc, nghỉ việc thời gian qua.
Ông Trần Quốc Tuấn cho rằng, việc tuyển dụng lao động trên địa bàn tỉnh Nghệ An sau Tết và cả năm 2023, cầu lớn hơn cung, có sự phân khúc, vị trí việc làm trong khu công nghiệp - đô thị ngày càng lớn, lao động kinh tế - kỹ thuật được tuyển dụng nhiều hơn... Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ người lao động có quyết tâm ở lại địa phương làm việc và có năng lực thích ứng công việc hay không.
Trong quý I/2023, có 60.000 vị trí việc làm tại 150 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh Nghệ An đang chờ lao động, tập trung ở lĩnh vực lắp ráp điện tử, gia công, chế tạo máy móc, may mặc (Ảnh minh họa: M.A.K.L).
"Người lao động cần cải thiện, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, tay nghề và khả năng thích ứng công việc. Về phía các nhà tuyển dụng, cần quan tâm hơn về tiền lương, thu nhập và quyền lợi cho người lao động, đặc biệt là tập trung đào tạo nghề cho người lao động cả trước, trong, sau quá trình tham gia thị trường; tổ chức các giải pháp phù hợp để phân luồng học sinh, sinh viên, hướng tới phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao và cơ cấu phù hợp với nhu cầu nền kinh tế, khi đó khả năng khớp nối cung - cầu lao động mới tốt hơn, việc làm lúc đó mới thực sự bền vững", ông Tuấn cho hay.
Hoàng Lam
