Lao động mất việc bị "treo" trợ cấp thất nghiệp, Bộ Nội vụ lần gỡ nút thắt

Tùng Nguyên

(Dân trí) - Nhiều lao động mất việc nhưng không được nhận trợ cấp thất nghiệp do doanh nghiệp chậm hoặc không đóng bảo hiểm. Bộ Nội vụ đề xuất cho phép người lao động tự đóng phần thiếu để được hưởng trợ cấp.

Trong năm 2021 và 2022, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp tại các tỉnh phía Nam gặp khó khăn, buộc phải cho công nhân nghỉ việc hàng loạt và xảy ra tình trạng người lao động nghỉ việc nhưng không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Nguyên nhân là khi mất việc, nhiều công nhân đi làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp mới phát hiện mình không đủ điều kiện do doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) theo quy định.

Lao động mất việc bị treo trợ cấp thất nghiệp, Bộ Nội vụ lần gỡ nút thắt - 1

Bảo hiểm thất nghiệp có tác dụng hỗ trợ người lao động khi họ mất việc (Ảnh minh họa: Hải Long).

Theo quy định, người lao động và người sử dụng lao động có giao kết hợp đồng lao động phải tham gia đóng BHXH bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất, quỹ ốm đau và thai sản, quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, BHTN, BHYT.

Việc đóng BHTN giúp người lao động được hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng khi không may mất việc, hỗ trợ một phần tài chính giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn và tìm kiếm công việc mới.

Tuy nhiên, thực tế có nhiều doanh nghiệp khó khăn hoặc cố tình trốn đóng khoản bảo hiểm này. Do đó, khi người lao động nghỉ việc thì không được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Nhiều lao động đề xuất tự đóng phần nợ BHTN của doanh nghiệp để hưởng trợ cấp cũng không được vì chưa có quy định.

Để khắc phục bất cập trên, khi xây dựng dự thảo Nghị định Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Việc làm về BHTN, Bộ Nội vụ đã bổ sung một điều khoản quy định về trách nhiệm đóng BHTN với những nội dung quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động.

Thứ nhất, trường hợp người sử dụng lao động không đóng đủ BHTN cho người lao động thì họ được lựa chọn tự đóng thay số tiền chưa đóng. Sau khi nộp đủ, người lao động đủ điều kiện để làm các thủ tục giải quyết hưởng các chế độ BHTN. Khi cơ quan BHXH thu hồi được từ người sử dụng lao động, số tiền người lao động đã nộp thay sẽ được hoàn trả.

Thứ hai, trường hợp người sử dụng lao động không đóng đủ BHTN cho người lao động và người lao động cũng không lựa chọn nộp thay, họ có quyền khởi kiện ra tòa để yêu cầu người sử dụng lao động thanh toán khoản tiền tương ứng với các chế độ BHTN mà họ được hưởng theo quy định.

Trong tờ trình Chính phủ, Bộ Nội vụ giải thích việc bổ sung điều khoản này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong việc thụ hưởng chính sách BHTN khi người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHTN.