Hơn 59 % trẻ em bị xâm hại tình dục bởi người quen, hàng xóm

Tại sao nhiều vụ phải có ý kiến của lãnh đạo cấp cao?

Khẳng định trước Quốc hội, người đứng đầu Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, hầu như các vụ việc xâm hại trẻ em, nhất là các vụ việc nghiêm trọng, Bộ LĐ-TB&XH đều có ý kiến trực tiếp.

“Nhiều vụ tôi đã trực tiếp có ý kiến. Như vụ ông Nguyễn Khắc Thủy. Sáng kết thúc phiên tòa, chiều tôi đã trao đổi trực tiếp với Chánh án Toà án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để thể hiện với quan điểm của Bộ LĐ-TB&XH không đồng tình với kết quả này” - Bộ trưởng cho biết.

Cùng mối quan tâm đến trẻ em, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre), cho rằng việc xâm hại trẻ em, trong đó xâm hại tình dục. Đại biểu cho biết đã theo đuổi vụ một cháu bé ở Thủ Đức (TP.Hồ Chí Minh) và có nhiều văn bản kiến nghị sự việc trên.

Dẫn câu nói “đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ”, và vụ trẻ em ở Cà Mau đã không nghe trẻ, đại biểu Lưu Bình Dưỡng trăn trở: “Khi cháu tự tử mới khởi tố vụ án và nhận ra sai lầm”.

Cũng theo đại biểu Lưu Bình Nhưỡng, cả nước có 17 cơ quan liên quan tới công tác trẻ em.

“Nhưng dường như những gia đình tôi gặp họ rất đơn độc. Vì vậy, tôi yêu cầu Bộ LĐ-TB&XH có thái độ kiên quyết hơn nữa để cùng cơ quan khác vào cuộc. Tôi cũng chính thức yêu cầu cơ quan tố tụng trả lời câu hỏi về cháu ở Thủ Đức có bị xâm hại…” - đại biểu Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh.

Tán thành ý kiến của ĐB Lưu Bình Nhưỡng, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, cho rằng hệ thống pháp luật đảm bảo quyền lợi cho trẻ em về cơ bản đã rất đồng bộ.

Tuy nhiên, người đứng đầu ngành LĐ-TB&XH thừa nhận, thời gian qua có một số vụ việc để kéo dài, xử chưa nghiêm minh. Đặc biệt, có vụ có ý kiến của các lãnh đạo cấp cao rồi mới tiến hành.

“Trên cơ sở đó, tôi đề nghị các cấp, các ngành đánh giá thực chất lại hoạt động của mình thế nào” - bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Cần vai trò của "nhạc trưởng"

Đại biểu Lê Minh Trí - Viện trưởng Viện kiểm sát NDTC nhận định, vấn đề xâm hại trẻ em, trong đó đặc biệt là xâm hại tình dục đối với trẻ em đang gây nên sự bức xúc trong đời sống xã hội.

Trong 6 tháng đầu năm của năm 2018, chúng ta đã khởi tố 701 vụ, truy tố 753 vụ, con số này lệch, lý do là số tồn cũ còn lại, truy tố 753 vụ tương ứng với 805 bị can và đã đưa ra xét xử 648 vụ, 690 bị can.

Đại biểu Lê Minh Trí nhận định: “Tôi nhận thức là để bảo vệ trẻ em hiệu quả, chúng ta phải đảm bảo đồng bộ cả trong phòng ngừa, cũng như khi phát hiện thì phải xử lý nghiêm, kịp thời tất cả các hành vi xâm hại trẻ em, trong đó có hành vi xâm hại tình dục”.

Cũng theo đại biểu Lê Minh Trí, nếu chỉ tập trung xâm hại tình dục thì còn nhiều xâm hại khác cũng rất bức xúc và quy định của pháp luật thì trong Luật Trẻ em 2016, Bộ luật Hình sự (sửa đổi) năm 2015, Luật Tố tụng hình sự năm 2015, kể cả trong Luật Dân sự đều có những chương quy định rõ những điều khoản để bảo vệ quyền trẻ em.

“Trong này đòi hỏi sự đồng bộ mà như nãy các đại biểu nói có 17 cơ quan có chức năng liên quan đến vấn đề này thì phải yêu cầu phối hợp hết sức quan trọng. Đặc biệt là vai trò của “nhạc trưởng” trong công tác này” - đại biểu Lê Minh Trí cho biết.

Đồng thời, đại biểu Lê Minh Trí cho rằng, có lẽ sắp tới các cơ quan phải cân nhắc và nếu có sự phân công của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Quốc hội…cũng sẽ là một cách để chúng ta rõ được trách nhiệm trong chủ trì phối hợp, trong xử lý liên quan đến một khách thể mà chúng ta cần bảo vệ.

Tăng cường giải pháp

Đại biểu Nguyễn Hòa Bình - Chánh án Tòa án nhân dân tối cao: “Mong muốn của đại biểu cũng như mong muốn của cử tri là làm sao chúng ta không để xảy ra loại tội phạm này, để cho các cơ quan tố tụng thất nghiệp thì càng tốt. Tuy nhiên, vụ việc đã xảy ra thì phải làm cho chỉnh chu”.

Theo thống kê 5 năm từ 2013-2017, tòa án đã giải quyết 8.100 tội phạm liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em, bao gồm 5 tội danh khác nhau được quy định trong Bộ luật Hình sự 1999.

Theo đó, xâm hại tình dục trẻ em đã trả hồ sơ 549 vụ = 6%, các vụ xét xử đúng người, đúng tội 93% = hơn 7.600 vụ. Mặc dù số vụ, trả hồ sơ, hủy, sửa số lượng không nhiều chỉ 6,6% nhưng gây bức xúc cho xã hội như một số vụ việc các đại biểu đã nêu trong hội trường từ sáng tới giờ.

Nhận định về những vụ việc như trên, đại biểu Nguyễn Hòa Bình cho rằng: “Đây là những vụ việc không khó khăn trong quá trình xét xử nhưng khó khăn trong quá trình điều tra, thu thập chứng cứ. Bởi phần lớn là những vụ việc truy xét, không có người làm chứng, thời gian xảy ra đến khi phát hiện thường đã xa, gia đình cũng như nạn nhân ngại khi khai báo, thậm chí có tính chất che dấu, không hợp tác với cơ quan điều tra…”.

Về giải pháp, đại biểu Nguyễn Hòa Bình cho rằng bên cạnh việc hướng dẫn pháp luật, chúng tôi đã ban hành rất nhiều hướng dẫn nghiệp vụ, phát hành những tài liệu hỏi đáp về mặt nghiệp vụ…Các cán bộ thực thi cần được nâng cao nghiệp vụ.

“Chúng tôi cũng đã triển khai việc tập huấn cho tất cả các thẩm phán, hơn 6.000 thẩm phán trên 800 điểm cầu và thường xuyên mở các lớp tập huấn để nâng cao năng lực”- đại biểu Nguyễn Hoà Bình nói.

Việc ban hành các thông tư về hướng dẫn xây dựng các tòa thân thiện, tòa gia đình với yêu cầu thân thiện với các cháu vị thành niên khi các vụ án này xảy ra.

“Đối với giải pháp triển khai tổ chức, chúng tôi cũng đã vừa ban hành thông tư thay đổi tòa chuyên trách và yêu cầu tất cả các tòa án địa phương trong đó có các tòa án cấp huyện có đủ điều kiện hình thành một tòa chuyên trách về hôn nhân gia đình và vị thành niên” - đại biểu Nguyễn Hoà Bình cho biết.

Hoàng Mạnh