Đơn hàng tăng, doanh nghiệp chật vật giữ lao động vì giới hạn giờ tăng ca

Khó giữ chân lao động có tay nghề

Ông Trần Thanh Sơn, trưởng phòng nhân sự Công ty TNHH May mặc Song Ngọc, cho biết trong 6 tháng cuối năm 2024, tình hình kinh doanh dự kiến ghi nhận nhiều bước tiến khởi sắc. Trong đó, công ty sẽ có thêm nhiều đơn hàng dài hạn, đòi hỏi tăng năng suất lao động để kịp đáp ứng lượng đơn hàng tăng cao.

Tuy nhiên, để đạt được điều đó, nhà máy vẫn gặp không ít khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân sự có tay nghề.

Đầu năm 2024, công ty dự định mở thêm 4 chuyền. Nhưng đến tháng 6, nhà máy chỉ có 3 chuyền đi vào hoạt động vì không tuyển đủ công nhân, vẫn còn thiếu khoảng 100 người. Công ty phải chấp nhận tuyển công nhân lớn tuổi, đào tạo lại từ đầu cho những công nhân làm trái ngành, không có tay nghề.

Ông Sơn nhận định, một trong những nguyên nhân khiến công ty gặp khó khăn trong việc tuyển dụng là do nhiều lao động chỉ mong muốn làm thời vụ, không cần hợp đồng lao động để tiếp tục được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Ngoài ra, lí do tác động nhiều nhất chính là giới hạn về thời gian tăng ca ở nhà máy. Ông Sơn cho hay trong số lao động tại công ty, khoảng 70% người đến từ các tỉnh, thành khác. Tâm lý của người lao động luôn muốn tranh thủ thời gian rảnh để tăng ca, kiếm nhiều tiền, thay vì về nhà trọ sớm và làm những việc vô bổ.

"Chúng tôi chỉ tổ chức tăng ca 30 giờ/tháng theo quy định, không thể lén tổ chức nhiều hơn như một số công ty khác. Nhưng nhiều lao động nói thẳng rằng công ty tăng ca ít như chúng tôi nghĩa là không có đơn hàng, lương thấp nên họ quyết không làm, bỏ sang các công ty khác. Trong khi thực tế không phải như vậy, khiến chúng tôi rất khó xử", ông Sơn nói.

Ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Công ty TNHH May mặc Dony, thừa nhận rằng người lao động có nhu cầu cao trong việc tăng ca để kiếm thêm thu nhập. Tại Dony, cứ mỗi giờ tăng ca, người lao động lại được hưởng thêm 50% lương theo giờ.

Năm 2024, Dony ghi nhận lượng đơn hàng phục hồi mạnh mẽ, tăng 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù đã cho công nhân tăng ca "kịch khung", đơn hàng sản xuất vẫn không kịp giao.

"Vì chỉ được tăng ca theo quy định giới hạn, nên người lao động thường tranh thủ chủ nhật để đi làm thêm. Có người đi chạy xe ôm công nghệ, lái xe ba gác… thậm chí có người còn ngỏ ý xin hàng công ty về nhà gia công như một đối tác. Thay vì tốn thời gian, công sức và cũng mất an toàn khi đi làm thêm bên ngoài, công nhân sẽ được bảo đảm hơn nếu được tăng ca thêm vài giờ nữa ở công ty", ông Quang Anh chia sẻ.

Giám đốc công ty cho hay thậm chí, nhiều lao động có tay nghề ngày nay đang ở vị thế "lựa" công ty mà mình thích, chứ không còn chuyện công ty lựa chọn họ như trước. Vì thế, những công ty có giờ tăng ca ít sẽ khó giữ chân được lao động như họ.

Mong nới lỏng thời gian tăng ca

Ông Quang Anh nhấn mạnh bản thân rất đồng tình với quy định cho phép người sử dụng lao động được sử dụng lao động làm thêm không quá 200 giờ/năm và 300 giờ/năm đối với một số ngành đặc thù.

"Xét theo nguyện vọng của người lao động, chúng tôi hi vọng có thể nới lỏng thời gian tăng ca dựa trên nhu cầu. Nghĩa là doanh nghiệp vẫn phải tuân thủ không sử dụng lao động làm thêm quá 300 giờ/năm, nhưng người lao động vẫn có thể chủ động đăng ký tăng ca nhiều hơn so với mức đó nếu có nhu cầu", ông Quang Anh chia sẻ.

Bà Kiều Ngọc Hoa, Giám đốc nhân sự Công ty TNHH Điện tử Samsung HCMC CE Complex (SEHC), cho hay trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng số lao động tại công ty là 5.042 người, gồm quản lý, nhân viên chuyên môn kỹ thuật cao, chuyên môn kỹ thuật bậc trung và một số lao động khác.

Bà Hoa cho rằng công ty và người lao động đang gặp khó khăn đối với giới hạn về thời gian thêm 300 giờ/năm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kế hoạch nguồn nhân lực của doanh nghiệp mà còn kìm hãm thu nhập của người lao động.

"Công ty chúng tôi có nguyên tắc, chỉ tổ chức tăng ca 30 giờ/tháng, thay vì cả trăm giờ như một số doanh nghiệp khác. Đây là lý do nhóm lao động muốn "cày" nhiều tiền có xu hướng chuyển tới chỗ tăng ca nhiều hơn.

Thực tế, người lao động phải đi làm thêm những nghề khác như chạy xe công nghệ, phục vụ nhà hàng, quán ăn để kiếm tiền. Vì thế, chúng tôi mong muốn Bộ, Sở có thể xem xét, kiến nghị nâng hạn mức làm thêm hằng năm lên 400 giờ", bà Hoa phát biểu.