Chọn người "trông giỏi giang" là mối đe dọa lớn nhất với mọi doanh nghiệp

Nhận xét trên được huyền thoại đầu tư Warren Buffett đưa ra tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2021 của Berkshire Hathaway vào cuối tuần trước. Theo vị tỷ phú, quản lý yếu kém là mối đe dọa hàng đầu mà các doanh nghiệp (DN) phải đối mặt, và việc lựa chọn sai người để dẫn dắt tổ chức chính là rủi ro số một.

Với hơn 50 năm điều hành Berkshire Hathaway và chứng kiến hàng loạt DN sụp đổ, từ dệt may cho đến bán lẻ hàng hóa, Buffett cho rằng, có thể tìm thấy một điểm chung trong số các thất bại đó, ngoài việc hành vi của người tiêu dùng hoặc các nguồn lực của thị trường thay đổi.

"Bạn tìm được một người đàn ông hoặc phụ nữ chịu trách nhiệm cho DN. Họ trông rất có năng lực, và hội đồng quản trị thích họ. Nhưng kỳ thực họ lại không biết bản thân đang làm gì, dù rất biết cách tạo vỏ bọc giỏi giang ở bên ngoài. Đó là mối đe dọa lớn nhất", vị tỷ phú 90 tuổi chia sẻ.

Củng cố cho lập luận này, Buffett nói ông đã tham gia hội đồng quản trị của 20 DN và "việc lựa chọn sai CEO không chỉ xảy ra một lần". "Thỉnh thoảng, mọi chuyện sẽ hết sức tồi tệ và phải rất khó khăn để có thể giải quyết hậu quả, thậm chí là sau nhiều năm", ông cho biết.

Nói cách khác, một người lãnh đạo chân chính, cần thiết cho bất kỳ tổ chức nào, phải là người có sự nhất quán, chứ không chỉ "giỏi thể hiện". Về điều này, triết gia Socrates từng nói: "Muốn trở thành vĩ nhân, chìa khóa đầu tiên là hãy thể hiện đúng con người của mình".

Trong cuốn sách Developing the Leader Within You, tác giả nổi tiếng về lãnh đạo John C. Maxwell cho biết, có đến 89% những gì chúng ta học được là từ thị giác, chỉ có 10% từ thính giác, và 1% từ các giác quan khác.

Vậy nên, nếu nhân viên nhìn thấy, nghe thấy lời nói và hành động của nhà lãnh đạo nhất quán với nhau, thì họ càng nhất quán và trung thành với nhà lãnh đạo đó. Họ hiểu những gì họ lắng nghe. Họ tin những gì họ thấy.

Dẫn lời của một tác giả với nhiều đầu sách về quản lý, Maxwell nói: "Yếu tố cần thiết cuối cùng để lãnh đạo hiệu quả là có được sự tin cậy. Nếu không, sẽ không có người theo bạn... Đã là nhà lãnh đạo, phải có người khác đi theo mình. Lòng tin dành cho một nhà lãnh đạo không có nghĩa là lúc nào cũng phải đồng ý với anh ta. Tín nhiệm nghĩa là tin chắc nhà lãnh đạo đó và những gì anh ta nói là một, chính là tin tưởng 'sự nhất quán trong con người anh ta".

Thế nên, hành động của nhà lãnh đạo phải tương đồng hoặc phù hợp với hệ thống niềm tin mà anh ta theo đuổi. Hơn nữa, kinh nghiệm cũng cho thấy, lãnh đạo hiệu quả không dựa trên sự thông minh, khôn ngoan, mà căn bản dựa trên tính kiên định, nhất quán giữa lời nói và hành động của nhà lãnh đạo .

Bên cạnh đó, Buffett cũng chỉ trích các CEO, mà theo quan điểm của ông, là phụ thuộc quá nhiều vào chuyên gia phân tích hay nhà đầu tư rồi "xa rời" thực tế kinh doanh. Bản thân vị tỷ phú cũng từng nhiều lần nhấn mạnh đến chất lượng quản trị DN, khẳng định chất lượng quản trị là yếu tố then chốt quyết định liệu cổ phiếu của DN có đáng đầu tư hay không.

Trong một đại hội cổ đông trước đây, Buffett từng nói: "Tôi cho rằng, bạn đánh giá chất lượng quản trị dựa trên 2 yếu tố. Thứ nhất, họ quản lý DN tốt như thế nào. Bạn có thể biết điều này bằng cách đọc về những gì họ đã làm được, đối thủ của họ đã làm được và nhìn xem họ đã phân bổ vốn như thế nào qua thời gian".

Theo Buffett, cần phải nhìn xem nhà quản lý đó đã chèo lái DN như thế nào, xét trên tương quan với vị thế của DN trong toàn ngành, sau khi người đó lên làm lãnh đạo. "Hãy nhìn vào thành quả công việc của họ, xem xét xem họ đã ứng xử thế nào khi tiếp quản DN so với những gì đang diễn ra trong ngành", ông nói.

Ngoài ra, vị tỷ phú cũng khuyên nhà đầu tư nên quan tâm đến việc lãnh đạo đối xử với cổ đông như thế nào trong quá khứ: "Bạn sẽ phải tìm hiểu xem nhà quản lý ứng xử với chủ của DN thế nào. Hãy đọc thật kỹ tuyên bố ủy quyền, nhìn xem họ nghĩ gì về chính bản thân họ và cách họ ứng xử với cổ đông. Nhà quản lý tồi là người không quan tâm đến cổ đông. Hai điều này đi liền với nhau".