Cây ấm no giúp dân miền núi thu tiền tỷ, trồng một lần thu hoạch 30 năm

Nguyễn Tú

(Dân trí) - Với người dân huyện miền núi Tương Dương (Nghệ An), mét được xem là cây thoát nghèo. Với việc đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm cho nông dân, mét trở thành cây trồng chủ lực trong việc phát triển kinh tế ở địa phương.

Từ trung tuần tháng 10 dương lịch, bà con nông dân tại huyện Tương Dương, Nghệ An bước vào vụ thu hoạch mét để bán cho các thương lái. Năm nay giá cả ổn định nên người dân có nguồn thu nhập tốt.

Ông Trần Văn Kha (bản Tam Bông, xã Tam Quang, huyện Tương Dương) cho biết, năm nay gia đình ông thu nhập trên 100 triệu đồng từ 10ha mét thương phẩm. Số mét này được trồng cách đây 30 năm, trung bình 3 năm là thu hoạch một lần.

Cây ấm no giúp dân miền núi thu tiền tỷ, trồng một lần thu hoạch 30 năm - 1

Trên địa bàn huyện Tương Dương hiện có khoảng trên 2.000ha mét (Ảnh: Đ.T.).

"Tôi trồng 10ha mét trên đất rừng theo quy hoạch của xã, trung bình mỗi ha sẽ trồng trên 200 cây. Trừ chi phí và tiền công, gia đình tôi thu được trên 100 triệu đồng. Dự kiến sang năm, gia đình tôi sẽ tăng diện tích để kiếm thêm thu nhập", ông Kha nói.

Cũng theo ông Kha, mét là loại cây trồng một lần cho thu hoạch nhiều năm. Ngoài thu hoạch thân cây thì hàng năm người dân còn có thể hái măng để bán. Trồng mét chi phí thấp nhưng rủi ro lớn nhất là thời tiết không thuận lợi như lốc, bão... 

Cây ấm no giúp dân miền núi thu tiền tỷ, trồng một lần thu hoạch 30 năm - 2

Cây mét có thân "siêu thẳng", trồng một lần thu hoạch nhiều năm (Ảnh: Đ.T).

Cũng như ông Kha, nhiều năm qua, gia đình ông Lương Thế Vinh ở bản Tam Liên, xã Tương Dương đã xây nhà, nuôi con ăn học đại học nhờ vào việc trồng mét.

Ông Vinh cho biết, năm nay gia đình có 15ha mét thương phẩm để bán, ước tính ban đầu sẽ cho thu nhập từ 120-150 triệu đồng. Giá mét đầu vụ dao động 18.000-20.000 đồng/cây, nay tăng lên 26.000-28.000 đồng/cây. Với giá bán đó, thu nhập cao gấp nhiều lần so với trồng keo.

"Đây là năm đầu tiên giá mét cao như thế này. Người dân thu hoạch xong là thương lái đến mua ngay tại chỗ. Nhiều gia đình trồng ít thì đã hết hàng. Đây là tín hiệu rất phấn khởi không chỉ riêng gia đình tôi mà của người trồng mét nói chung", ông Kha phấn khởi cho biết thêm.

Cây ấm no giúp dân miền núi thu tiền tỷ, trồng một lần thu hoạch 30 năm - 3

Hiện nay giá mét là từ 26.000-28.000 đồng/cây tùy vào kích thước (Ảnh: Đ.T.).

Theo người dân địa phương, mét rất dễ trồng. Sau khi đào hố, bón phân sẽ bỏ cây giống xuống, nếu gặp đất tốt, trong 3 năm sẽ cho thu hoạch vụ đầu tiên. Quá trình chăm sóc cũng đơn giản, chỉ vun gốc, phát cây bụi, tỉa cành...

Mét là loài sinh trưởng nhanh nên sẽ cho thu hoạch trên 20 năm. Bên cạnh đó, trong quá trình đó, nếu sinh trưởng tốt, người dân có thể tỉa bớt bằng cách lấy măng non để bán kiếm thêm thu nhập.

Bà Kha Thị Hiền - Chủ tịch UBND xã Tam Quang, huyện Tương Dương cho biết, trên địa bàn toàn xã có gần 700ha mét với số lượng khoảng 380.000 cây. Hiện giá dao động 25.000-26.000/cây, sẽ cho thu nhập hơn 8 tỷ đồng chưa trừ chi phí.

Cây ấm no giúp dân miền núi thu tiền tỷ, trồng một lần thu hoạch 30 năm - 4

Thương lái đến tận nơi thu mua (Ảnh: Đ.T.)

"Ở đây, bà con thường gọi cây mét là "cây ấm no", "cây thoát nghèo". Phía chính quyền xã luôn khuyến khích người dân tăng diện tích trong thời gian tới để tăng thêm thu nhập", bà Hiền cho biết thêm.

Được biết, cách đây khoảng 30 năm về trước, khi dự án trồng mét được UBND huyện Tương Dương, Nghệ An triển khai trên một số xã như Tam Thái, Tam Quang, Yên Thắng… thì người dân đang rất mơ hồ và không được chú trọng. Bởi suy nghĩ của người dân lúc đó, trồng mét chỉ lấy măng để ăn hoặc chỉ để lấy thân cây làm nhà.

Tuy nhiên đến nay, cây mét đã trở thành cây chủ lực trong việc phát triển kinh tế của bà con nông dân huyện miền núi Tương Dương.

Cây ấm no giúp dân miền núi thu tiền tỷ, trồng một lần thu hoạch 30 năm - 5

Với người dân huyện miền núi Tương Dương Nghệ An, cây mét được xem là loại "cây ấm no", "cây thoát nghèo" (Ảnh: Đ.T).

Ông Lô Khăm Kha - Trưởng phòng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn huyện Tương Dương cho biết, trên địa bàn hiện có khoảng trên 2.000ha mét. Theo kế hoạch, đến năm 2025, diện tích trồng mét toàn huyện Tương Dương là trên 2.500ha.

"Nhiều năm qua, người dân trên địa bàn đã thoát nghèo nhờ trồng mét. Đây là loại cây dễ trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trước đây, nhiều gia đình không đủ ăn, giờ nhờ trồng mét, hàng trăm hộ dân trong huyện thoát nghèo, có gia đình thu cả trăm triệu đồng mỗi năm", ông Kha chia sẻ thêm.

Mét là một nhóm thực vật thân xanh đa niên thân gỗ, rễ chùm, bên trong rỗng, phân thành nhiều đốt, trên thân mét có các mấu mắt. Đây cũng là một loại thực vật có hoa, nhưng chỉ nở hoa một lần duy nhất vào lúc cuối đời. Thường thì mét có thời gian nở hoa trong khoảng 5 - 60 năm một lần. Hoa mét có mùi hương hơi nồng và có màu vàng nhạt như màu cát.

Cây nhỏ cao khoảng 2-3m còn có những cây già có thể cao hơn 5 -7m. Lá mét nhỏ, thon, dẹp, thuôn nhọn về phía đầu, sắc. Mét rất dễ sống, không cần quá nhiều điều kiện và thường mọc thành từng quần thể chứ không mọc thành các cá thể riêng biệt.

Công dụng của cây mét: Được sử dụng làm các đồ vật gia dụng, nhà, (cột, kèo), làm đũa, làm máng nước, làm rổ rá, vật dụng nông nghiệp (gầu, cán cuốc, chiếu, cán xẻng). Mét non dùng thành thức ăn (gọi là măng). Mét khô kể cả rễ sử dụng làm củi.

Thương lái mua chủ yếu làm cột chống trong xây dựng, bên cạnh đó còn để làm đũa và các sản phẩm mây tre đan...