2 điều quan trọng nhất với người lao động trong suốt 10 năm "biến động"

Đó là đánh giá của Anphabe, công ty tư vấn về giải pháp thương hiệu nhà tuyển dụng và môi trường làm việc hạnh phúc trong Báo cáo xu hướng nhân tài Việt Nam - 10 năm nhìn lại (2014-2023).

Thu nhập luôn được quan tâm hàng đầu

Theo Anphabe, trong suốt 10 năm qua, mối quan tâm hàng đầu của người đi làm vẫn là thu nhập, cân bằng và ổn định. Các vấn đề này dù ở trong giai đoạn nào thì luôn có những vị trí quan trọng trong tiêu chí đi làm của người lao động.

Cụ thể, tổng quan thị trường lao động từ năm 2014 đến 2023, có thể được chia thành 4 giai đoạn: Giai đoạn bình ổn với mức cạnh tranh nhân tài vừa phải; giai đoạn cạnh tranh nhân tài khốc liệt; giai đoạn Covid-19 và giai đoạn hậu Covid-19.

Trong mỗi giai đoạn, các mục tiêu nghề nghiệp được người đi làm quan tâm có sự thay đổi nhất định, phản ánh nhu cầu theo từng hoàn cảnh. Tuy nhiên, thu nhập luôn là yếu tố được ưu tiên hàng đầu.

Mặt khác, qua khảo sát cho thấy vẫn luôn tồn tại sự chênh lệch giữa mức thu nhập thực tế và kỳ vọng thu nhập của người lao động.

Đơn vị này dẫn chứng, trong năm 2021 dù khó khăn do dịch bệnh Covid-19, vẫn có khoảng 34% nguồn nhân lực được tăng lương, con số này đến nay đã tăng lên khoảng 50% (năm 2023).

Khảo sát của Anphabe với những người được tăng lương trong 3 năm này cho thấy, mức tăng lương thực tế của họ dao động từ 8-9%, thấp hơn so với trung bình mức tăng mà họ kỳ vọng (9,7-12,4%)

Vào giai đoạn khó khăn khi mà "layoff" (sa thải) trở thành từ khóa quen thuộc, xu hướng tương tự cũng diễn ra. Nhiều người lao động sẵn lòng giảm lương để giữ việc làm.

Mặc dù người lao động mong muốn tăng lương ở mức 10-12%, nhưng khi đối mặt với nguy cơ mất việc, họ chấp nhận giảm lương từ 5-6%.

"Điều này không chỉ phản ánh thực trạng khó khăn trong việc cân bằng giữa thu nhập và việc làm, mà còn cho thấy thu nhập vẫn luôn là nhu cầu cơ bản của con người. Nhu cầu ấy không thay đổi ngay cả khi phải đối mặt với những thách thức khách quan của thị trường", báo cáo của Anphabe nêu.

Bên cạnh thu nhập, yếu tố bất biến thứ hai được nhắc đến trong thị trường lao động là nơi làm việc toàn diện.

Khảo sát của Anphabe với trung bình 60.000 người lao động mỗi năm, dựa trên khung 6 yếu tố môi trường làm việc lý tưởng bao gồm: tưởng thưởng, cơ hội phát triển, văn hóa môi trường, lãnh đạo quản lý, chất lượng công việc - cuộc sống, danh tiếng công ty... vẫn luôn giữ vững vị thế quan trọng trong suốt thập kỷ qua.

Điều này đã phản ánh nhu cầu bất biến của người đi làm ngày nay về một môi trường làm việc toàn diện, đáp ứng đầy đủ các khía cạnh của một nơi làm việc lý tưởng.

Cạnh tranh nhân tài chưa ngừng lại

Bên cạnh đó, yếu tố cạnh tranh nhân tài chưa bao giờ ngừng lại trong 10 năm qua, thậm chí còn ngày càng mạnh mẽ hơn.

Không chỉ bản thân ứng viên trở nên cởi mở hơn và có nhiều phương thức hơn để tiếp cận các môi trường làm việc, các công ty trên thị trường cũng đang đẩy mạnh thương hiệu nhà tuyển dụng hơn để thu hút ứng viên từ các ngành khác.

Điều này dẫn đến sự chú ý của họ vào doanh nghiệp rất dễ bị phân tán và chia nhỏ qua nhiều kênh.

Vì vậy, theo Anphabe, dù muốn hay không, doanh nghiệp cũng cần đầu tư đẩy mạnh thương hiệu nhà tuyển dụng một cách bài bản, đa dạng với nhiều chất liệu hấp dẫn, sáng tạo để thu hút ứng viên.

Yếu tố căng thẳng giữa các thế hệ cũng được đề cập đến trong báo cáo. Khảo sát của Anphabe vào năm 2015, ghi nhận một thực tế có đến 85% các tổ chức thừa nhận có hội chứng "chia rẽ thế hệ" trong môi trường làm việc, chủ yếu giữa thế hệ Baby-boomers và Gen X đối với Gen Y.

Tuy nhiên, vào năm 2023, dường như sự căng thẳng này đã chuyển hướng, không còn là cuộc đụng độ giữa Gen Y và các thế hệ trước, mà là sự "chung tay" giữa Gen X và Gen Y trong việc đối đầu với những thách thức do Gen Z đặt ra.

Những thay đổi nhanh chóng trong thập kỷ qua đã làm tăng sự khác biệt giữa các thế hệ, khiến Gen Z trở nên biệt lập hơn trong quan điểm, phong cách làm việc, thái độ, giao tiếp và cách tiếp cận công nghệ.

Dự báo rằng thế hệ Alpha tiếp theo sẽ còn có những đặc trưng rõ rệt hơn nữa. Điều này khẳng định căng thẳng giữa các thế hệ là một thực tế không thể tránh khỏi trên hành trình phát triển của mỗi tổ chức.