Vụ Grab thâu tóm Uber: Không có cơ sở để nói họ vi phạm cạnh tranh?

Trong công văn gửi GrabTaxi chiều 27/3, Cục Quản lý Cạnh tranh yêu cầu doanh nghiệp này cung cấp các thông tin cũng như toàn bộ tài liệu liên quan đến việc mua lại Uber. Đồng thời, phía Grab cần cung cấp đầy đủ hợp đồng mà hãng mua lại Uber tại khu vực Đông Nam Á.

Cơ quan này cho biết, theo quy định của Luật Cạnh tranh, những trường hợp mua bán - sáp nhập (M&A) mà có ảnh hưởng lớn đến mức độ cạnh tranh của thị trường sẽ bị hạn chế.

Trong trường hợp Grab mua lại Uber tại Đông Nam Á thì theo quy định, Grab - Uber phải gửi thông báo đến cơ quan cạnh tranh về vụ mua bán để cơ quan này xem xét về ảnh hưởng mức độ cạnh tranh trước và sau khi mua bán.

Cũng theo Cục Quản lý cạnh tranh, nếu không ảnh hưởng đến cạnh tranh hoặc ảnh hưởng không đáng kể hoặc ảnh hưởng đáng kể nhưng rơi vào một số trường hợp miễn trừ, thì thương vụ mới được phép tiến hành.

Và để hoàn thành thương vụ ở thị trường Đông Nam Á, Grab và Uber phải xin phép tất cả các cơ quan cạnh tranh của tất cả các nước Đông Nam Á mà có quy định này.

Trao đổi với Dân trí về vấn đề trên, luật sư Trương Thanh Đức – Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Basico cho rằng “không có cơ sở khẳng định việc Uber sáp nhập vào Grab có hay không vi phạm Luật Cạnh tranh”.

Thứ nhất theo ông Đức, việc sáp nhập là 2 doanh nghiệp ở nước ngoài, còn Grab Việt Nam là pháp nhân Việt Nam độc lập, chỉ có 49% vốn của Grab nước ngoài.

Do đó việc xem xét xác định thị phần thế nào là chưa rõ. Giống như Google chiếm thị phần tra cứu thông tin rất lớn ở Việt Nam, nhưng nếu có việc sáp nhập, hợp nhất thì được áp dụng theo Luật của Mỹ, chứ không áp dụng luật Việt Nam.

“Thứ hai, cơ quan chức năng chưa xác định rõ Uber, Grab là kinh doanh taxi hay kinh doanh dịch vụ công nghệ, nên chưa đủ cơ sở khẳng định thị phần kinh doanh taxi thế nào. Ít nhất cũng phải tách bạch được phần liên kết với các hãng taxi và phần còn lại”, ông Đức nói.

Cũng theo ông Đức, kể cả trường hợp đã xác định rõ, 2 hãng này là kinh doanh taxi và xác định được thị phần liên quan thì cũng còn phải xác định tiếp là tính quy mô doanh thu trên toàn bộ 100% hay chỉ trên 20% doanh thu, đây là phần mà họ được hưởng và phải nộp thuế (80% còn lại là thuộc về các hãng taxi và tổ chức, cá nhân khác có đăng ký kinh doanh vận tải).

Ngoài ra luật sư Đức cho rằng, nếu xác định thì tính thị phần riêng loại taxi công nghệ hay tính toàn bộ thị trường taxi. “Theo tôi phải tính toàn bộ, vì hoàn toàn cạnh tranh và thay thế nhau, trong đó có thể coi taxi công nghệ chỉ như là một phân khúc thị trường hay một dòng sản phẩm”, ông Đức nói.

“Có rất nhiều hãng taxi, nên người tiêu dùng và lái xe có thể lựa chọn (ít nhất là như thời điểm và địa bàn chưa có taxi công nghệ). Taxi công nghệ cũng có nhiều hãng đang và sẽ triển khai, nên chưa thấy rõ khả năng độc quyền. Trường hợp sau khi sáp nhập, xuất hiện yếu tố độc quyền thì sẽ phải tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan”, ông Đức cho hay.

Trước đó, hôm 26/3, Grab Việt Nam chính thức phát đi thông cáo cho biết hoàn tất thương vụ thâu tóm Uber tại khu vực Đông Nam Á. Theo đó, Grab thu mua toàn bộ hoạt động kết nối di chuyển và giao nhận thức ăn của Uber tại Đông Nam Á, và tích hợp các hoạt động này vào nền tảng di chuyển và công nghệ tài chính hàng đầu của Grab.

Uber sẽ giữ 27,5% cổ phần trong Grab. Đồng thời với thỏa thuận này, CEO của Uber, ông Dara Khosrowshahi, sẽ tham gia vào ban lãnh đạo của Grab.

Kể từ khi xuất hiện 9 năm trước, Uber đã “đốt” hết 10,7 tỷ USD để chiếm lĩnh thị trường. Theo giới trong ngành, việc tập trung kinh tế hay còn gọi là về chung một nhà với Grab sẽ giúp Uber tăng lợi nhuận thay vì tiêu tiền.

Nguyễn Khánh