Việt Nam nâng chuẩn khí thải, giới buôn xe cũ lo đuối sức, bị loại bỏ

Dự thảo kiểm soát khí thải xe ô tô mới của Cục Đăng kiểm, khí phát thải CO nhiên liệu xăng 4,5 (mức 1) nâng lên mức độ 2 (3,5). Chỉ số HC (nồng độ Hydrocarbon) sẽ phải giảm xuống còn 800ppm thay vì 1.200 ppm như hiện nay. Nồng độ khí thải HSU (độ khói) phải giảm từ 72% xuống còn mức 60%.

Đối với các loại xe mới sản xuất, lắp ráp trong nước hoặc nhập khẩu năm 2018, kiểm định lần đầu sẽ áp dụng ngay mức khí thải Euro 4

Đặc biệt, đối với các xe kể cả xe con có tuổi thọ quá "già" trên 20 năm được sản xuất, nhập khẩu từ năm 1999 trở về trước sẽ vẫn được tiếp tục lưu hành theo mức khí thải hiện hành, nếu là xe tải, xe khách phải hết hạn sử dụng 5 năm tiếp theo.

Tuy nhiên, trường hợp này sẽ bị đóng vạch đỏ lên tem kiểm định, trong khi đó những xe tuổi quá 20 năm không đạt tiêu chuẩn mức 2 cũng bị đánh tem dấu đỏ và lùi chu kỳ kiểm định để sửa chữa, thay thế.

Trên thực tế, các thông tin kiểm soát xe ô tô sẽ có tác động trực tiếp đến thị trường xe hơi cả cũ và mới, tuy nhiên tác động lớn hơn vẫn là xe cũ. Hiện nay, tại Việt Nam, tỷ lệ dùng xe cũ trên 10 năm khá nhiều, còn những chiếc xe cũ từ 20 năm trước đến nay không phải không có, đặc biệt là các tỉnh miền núi, nông thôn.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia việc kiểm soát khí thải cần được thực hiện ngay để loại bỏ việc các hãng lạm dụng vào tiêu chuẩn khí thải thấp mà "ngại" nâng cao chất lượng khí thải tại Việt Nam. Đồng thời, khiến Việt Nam trở thành thiên đường xe cũ, xe quá đát từ các nước phát triển đổ bộ.

Đại diện doanh nghiệp kinh doanh xe cũ cho hay: "Việc kiểm soát khí thải bản thân chúng tôi nghĩ là cần thiết bởi ngay bản thân chúng tôi cũng chỉ bán xe cũ có tuổi đời 10 năm hoặc 15 năm, những chiếc xe quá già 20 năm không bán qua đại lý mà bán trực tiếp, trao tay tại các địa phương".

Tuy nhiên, nhiều đại lý tỏ ra rất lo lắng nếu trường hợp xe cũ bị áp các mức kiểm soát khí thải như CO, HC hay HSU, bởi đây là những trị số có thể biến thiên theo thời gian sử dụng, hao mòn máy móc do tần số sử dụng quá nhiều.

"Nếu máy móc mới nhưng được dùng quá nhiều, không đại tu, sửa chữa hoặc bảo trì thì các trị số CO, HC hay HSU sẽ cao hơn. Điều này có thể gây lo ngại cho chợ xe cũ", ông Nguyễn Tiến Mạnh, chủ đại lý xe cũ tại Dương Đình Nghệ (Hà Nội) cho biết.

Hiện, thị trường xe cũ cũng tràn lan các loại xe có giá từ 200 triệu đến 300 triệu đồng. Đa phần các xe này có tuổi đời trên 15 năm hoặc 20 năm. Đặc biệt, có nhiều dòng xe ô tô con chỉ được bán với giá 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng và có tuổi đời 20 năm. Đây là các loại xe sẽ chịu kiểm soát ngặt nghèo nhất nếu Dự thảo Nghị định kiểm tra, kiểm soát khí thải của Bộ GTVT được ban hành.

"Dù các đại lý xe cũ đa phần bán xe có tuổi đời 15 năm trở lại đây, song không vì thế mà chúng tôi không lo lắng về việc kiểm soát khí thải xe. Nếu "bóp" mạnh vào kỹ thuật xe, khiến người tiêu dùng lo lắng và thu hẹp dư địa kinh doanh của chúng tôi".

Tuy nhiên, nhiều đại lý cũng khẳng định: Việc kiểm soát này cũng phù hợp vì nó sàng lọc những chiếc xe quá cũ, những chiếc xe cũ, quá hạn sử dụng, xả khói đen... được bán ra "kiểu" trao tay làm.

Điều này giúp giảm ảnh hưởng tiêu cực, loại bỏ những chiếc xe "chết lâm sàng, vẫn ra đường" đến toàn bộ thị trường xe cũ và ảnh hưởng uy tín của giới kinh doanh xe cũ, vốn tồn tại song hành, và cạnh tranh với thị trường xe mới tại nhiều quốc gia, kể cả các nước có ngành xe hơi phát triển như Mỹ, Hàn và Nhật Bản.

Nguyễn Tuyền