Việt Nam hoá giải thế khó khi “kẹt” giữa thương chiến Mỹ-Trung thế nào?

Tại báo cáo cập nhật vĩ mô vừa công bố, các chuyên gia phân tích từ Công ty chứng khoán VNDirect cho biết, trong tháng 8 vừa qua, sự mất giá mạnh của đồng nhân dân tệ (CNY) so với đồng USD đã khiến một loạt các đồng nội tệ châu Á giảm theo bao gồm đồng won Hàn Quốc (KRW), rupiah Indonesia (IDR), tân đài tệ (TWD), dollar Singapore (SDG) và ringgit Malaysia (MYR).

Tuy nhiên, tiền đồng không còn chịu nhiều tác động từ sự mất giá của đồng CNY.

Theo VNDirect, mặc dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) muốn làm suy yếu tiền đồng để thu hẹp khoảng cách với các đồng nội tệ khác trong khu vực bằng cách điều chỉnh tỷ giá trung tâm nhưng tiền đồng chỉ giảm giá 0,1% so với USD kể từ đầu năm trong khi tỷ giá trung tâm tăng 1,4%.

“Điều này phản ánh hai xu hướng chính là dòng vốn FDI tăng liên tục và thặng dư thương mại khá ổn định nhờ sự dịch chuyển thương mại và đầu tư trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung” - báo cáo của VNDirect ghi nhận.

Chuyên gia VNDirect cho rằng, sự leo thang hơn nữa của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ gia tăng áp lực lên CNY, do đó NHNN sẽ cần nỗ lực nhiều hơn để làm giảm giá tiền đồng vì đồng nội tệ mạnh có thể làm mất khả năng cạnh tranh xuất khẩu trong giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên, khả năng NHNN can thiệp vào thị trường tiền tệ bằng cách tăng dự trữ ngoại hối trở nên hạn chế do rủi ro bị Mỹ liệt vào danh sách thao túng tiền tệ. Vì vậy, để tránh rủi ro này, VNDirect kỳ vọng NHNN sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến của tiền đồng và ưu tiên ổn định tài chính trong bối cảnh ngày càng thách thức của môi trường vĩ mô toàn cầu.

Theo VNDirect, trong ngắn hạn có một số biện pháp đã được thực hiện. Trong hai tuần cuối tháng 8/2019, NHNN đã bơm một lượng lớn tiền đồng (55.112 tỷ đồng tương đương 2,3 tỷ USD) thông qua thị trường mở để hạ nhiệt lãi suất liên ngân hàng.

Vào cuối tháng 8/2019, NHNN cũng cảnh báo sẽ xử phạt các ngân hàng đưa ra mức lãi suất cao đối với tiền gửi bằng VND do những lo ngại về cuộc đua lãi suất có thể gây bất ổn thị trường tiền tệ.

Ngoài ra, tại báo cáo này, chuyên gia VNDirect cũng cho biết, GDP Việt Nam tới đây có thể sẽ được điều chỉnh trong bối cảnh đối diện với rủi ro bị Mỹ đưa vào danh sách thao túng tiền tệ với lượng mua ròng ngoại tệ ở mức 1,7% GDP trong năm 2018.

Sự điều chỉnh quy mô GDP, theo VNDriect, có thể là một động thái để giảm rủi ro chạm phải tiêu chí trên và giúp Việt Nam mở rộng dư địa để can thiệp tiền tệ và tránh biến động không mong muốn trên thị trường tiền tệ.

Theo Tổng cục Thống kê, GDP của Việt Nam trong giai đoạn 2010-2017 có thể tăng thêm 25,4% mỗi năm sau khi đánh giá lại GDP hàng kỳ và chi tiết cụ thể sẽ được công bố trong tháng này. Điều này có thể dẫn đến những thay đổi trong các chỉ số khác liên quan đến GDP như nợ công so với GDP, thâm hụt ngân sách so với GDP, tín dụng so với GDP, v.v. Vì vậy, kết quả điều chỉnh này có thể mở rộng dư địa cho tăng chi tiêu công hoặc tăng vay nợ.

Tuy nhiên, chuyên gia VNDirect cũng đưa ra quan điểm thận trọng với sự điều chỉnh số liệu bất ngờ này vì sự thay đổi trong cách tính toán GDP không thể hiện cho sự thay đổi trong nội tại bức tranh kinh tế vĩ mô.

Mai Chi