Ủy ban 4 ViPEL: Ưu tiên dự án gần dân, tạo hạnh phúc cho cộng đồng

Ngày 28/9, tại TPHCM, Ủy ban 4 về Phát triển Nguồn lực và Dịch vụ trong khuôn khổ Toàn cảnh Kinh tế tư nhân (ViPEL) đã tổ chức cuộc họp với sự tham dự của khoảng 45 doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực hàng không, du lịch, dịch vụ và chăm sóc sức khỏe.

Phiên họp do bà Cao Thị Ngọc Dung - Chủ tịch HĐQT PNJ và ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó chủ tịch Vietjet Air - đồng chủ trì.

Chọn các dự án khả thi, gần dân, làm cho người dân hạnh phúc hơn

Cùng ngày, nhóm nữ doanh nhân do bà Cao Thị Ngọc Dung và bà Hà Thị Thu Thanh - lãnh đạo Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam - cũng làm việc với 20 nữ lãnh đạo doanh nghiệp vừa và nhỏ, bàn về vai trò đóng góp của khối nữ doanh nhân trong kỷ nguyên phát triển mới.

Một số dự án từ nhóm này đã được đề nghị đăng ký vào danh mục ViPEL. ViPEL là sáng kiến Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam, mô hình công tư đồng kiến quốc nhằm huy động nguồn lực xã hội, giải quyết “bài toán lớn” và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Tại phiên họp, các đại biểu tập trung vào các nội dung như nhận diện thách thức và dư địa phát triển ngành; xác định các dự án điển hình năm 2025 theo cấp độ ViPEL 20, 200, 2.000 ; đề xuất doanh nghiệp đầu mối phối hợp với Nhà nước; xây dựng cách làm chiến lược và góp ý cơ chế công - tư để đảm bảo thực thi.

Tại phiên thảo luận, bà Nguyễn Đỗ Quyên - Phó tổng Giám đốc FPT Retail - đề xuất tiêu chí chọn dự án phải “sát dân, gần dân, làm cho người dân hạnh phúc”. Theo bà, nên ưu tiên những dự án có tác động tích cực, giúp người dân vui hơn, khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn và có thể triển khai ngay, thay vì các dự án mất nhiều thời gian cho thủ tục pháp lý.

Bà Quyên dẫn ví dụ từ Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Một trong các nội dung là tới năm 2026, lần đầu tiên sẽ có hơn 100 triệu người Việt được khám bệnh miễn phí. Đây là chương trình có ý nghĩa đặc biệt và nên được Ủy ban 4 chọn làm lĩnh vực công - tư kết hợp, với sự tham gia cung cấp nhân lực y tế từ khối tư nhân.

"Các doanh nghiệp tư nhân sẵn sàng cung cấp hàng chục ngàn nhân lực, nhất là dược sĩ, để cùng với các các bác sĩ ở xã cùng khám, chữa bệnh, tư vấn và bốc thuốc cho người dân", bà Quyên cho biết.

Tham gia cuộc họp, bà Nguyễn Thị Vinh - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thái Hưng - nêu về tư duy, vấn đề, một dự án.

Khi nói về việc đâu là tiêu chí dự án có đủ tiêu chuẩn vào top 20, 200, 2.000, câu trả lời đầu tiên là có đủ tiêu chí không, thứ hai là thuộc top nào cho 3 top trên, sau khi được lựa chọn thì sẽ vận hành thế nào… Từ đó, bà chia sẻ về 6 tiêu chí để xây dựng đề án của Hội Nữ doanh nhân Thái Nguyên, đề cập các vấn đề giải quyết “nỗi đau” của ngành trà.

Đầu tiên là tại sao ngành nông nghiệp trà của Việt Nam đang đứng về xuất khẩu trà nhưng giá trị xuất khẩu lại rất thấp? Ngành trà đang sản xuất thô và giá bình quân mới đạt là 3,7 USD/kg. Trong khi đó, thế giới có những nơi lên đến 60 USD/kg, ví dụ như là Trung Quốc. “Đấy là bài toán rất đau đầu”, bà nói.

Thứ hai là tại Thái Nguyên có 46 dân tộc anh em trên 54 dân tộc cùng chung sống, 200.000 nông hộ và gần 300 hợp tác xã, 87% phụ nữ đang phục vụ ngành trà... Vậy thì câu chuyện này trong Nghị quyết 68 có đưa nông hộ tiến tới hay có trở thành doanh nghiệp hay không hoặc kết nối như thế nào trong bài toán đối với các nữ doanh nhân?

Thứ 3, ngành trà đang có “nỗi đau” rất lớn khi mà câu chuyện về trà sạch, áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến và sự phát triển bền vững trong ngành vẫn là vấn đề. Với ngành cà phê, chúng ta đã vươn tầm thế giới tại sao ngành trà chúng ta lại chưa có tên trên bản đồ ấy?

Thứ tư là câu chuyện về kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững, xu hướng phát triển về dịch vụ du lịch trải nghiệm và đặc biệt là những bản sắc văn hóa dân tộc trong câu chuyện du lịch về ngành trà còn rất nhiều cơ hội nhưng lại chưa phát huy được.

Thứ 5 là câu chuyện công tư kiến quốc. Đó là chuyện kết nối của 4 nhà: nhà khoa học và các nghệ nhân; cơ quan chính quyền; cộng đồng nông hộ ủng hộ; doanh nghiệp.

Bà Vinh đặt vấn đề, đề án này đã đề cập 5 bài toán lớn thì sẽ thuộc nhóm nào. “Câu hỏi này có vẻ hơi thừa nhưng vậy thì cơ chế nào để ban hành sau đây nếu được chọn là 20, 200, 2.000. Vậy thì căn cứ nào để kiểm soát cũng như căn cứ nào để chúng ta hiện thực hóa đồng hành với đề án sau khi được lựa chọn?”, bà nêu.

Kết thúc cuộc họp, bà Phạm Thị Ngọc Thủy - Giám đốc Văn phòng Ban IV - cho biết Ban sẽ tiếp thu, nghiên cứu các ý kiến, đồng thời đề nghị các thành viên tiếp tục đóng góp để xác định rõ mô hình phát triển và tiêu chí lựa chọn dự án khả thi, gần dân và sát dân.

Các thành viên Ủy ban thống nhất thay cơ chế “xin - cho” bằng tinh thần công - tư đồng kiến quốc, hướng tới ký kết MOU tại sự kiện ViPEL ngày 10/10, biến nghị quyết thành hành động và tạo nền tảng phát triển mới cho đất nước.

Mô hình “công - tư đồng kiến quốc”: Động lực tăng trưởng mới

ViPEL được đánh giá là mô hình đột phá, cụ thể hóa nghị quyết của Đảng, góp phần đưa kinh tế tư nhân và Nhà nước song hành trong thực hiện mục tiêu tăng trưởng, xây dựng nền tảng cho kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.

Một quốc gia muốn phát triển bền vững cần nền tảng sản xuất và hạ tầng vững chắc. Việt Nam hiện còn hạn chế ở cả hai mặt này. Bài học từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan cho thấy các ngành trụ cột phải do doanh nghiệp nội dẫn dắt.

Tuy nhiên, Việt Nam thiếu cơ chế phối hợp công - tư mạnh mẽ và chiến lược tổng thể để khu vực tư nhân tham gia giải quyết “bài toán lớn” quốc gia. Nghị quyết 68 đã mở lối, cho phép giao nhiệm vụ lớn cho doanh nghiệp tư nhân tiên phong, từ đó rút ngắn quá trình tích lũy năng lực chủ đầu tư, tổng thầu, vận hành. Do đó, cần một cơ chế cụ thể để biến chủ trương này thành hành động.

Khởi xướng từ Ban IV và cộng đồng doanh nhân, nhận được sự ủng hộ của Chính phủ, mô hình “Công - tư đồng kiến quốc" nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội. Mục tiêu là xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng .

ViPEL gồm 2 trụ cột là hành động nhanh và cơ chế chiến lược dài hạn. Trong đó, với hành động nhanh, từ năm 2025 sẽ triển khai danh mục ViPEL 20-200-2.000 với các mục tiêu 20 dự án cấp quốc gia (hạ tầng, công nghệ lõi, năng lượng mới…); 200 dự án cấp địa phương (logistics, nhân lực, lợi thế vùng); 2.000 dự án cấp cơ sở (nông nghiệp công nghệ cao, du lịch cộng đồng…).

Lực lượng nòng cốt của ViPEL với sự điều phối của Ban IV (cầu nối công - tư), Hội đồng điều hành gồm lãnh đạo các tập đoàn lớn như FPT, Sovico, VinaCapital, U&I, Geleximco, PNJ…