TPP không chỉ toàn màu hồng!

Tại cuộc họp báo về triển vọng kinh tế khu vực sáng nay (5/10), nhận định về tác động của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho rằng, nền kinh tế Việt Nam sẽ hưởng lợi khi hiệp định này được ký kết.

Theo ông Sudhir Shetty - Kinh tế trưởng của World Bank tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương: “Khó có thể trả lời chính xác TPP sẽ tác động thế nào đến kinh tế Việt Nam nhưng về tổng thể, hiệp định này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho Việt Nam trong dài hạn. Đây là cú hích lớn cho Việt Nam nhưng cũng mang lại nhiều áp lực cho các nhà sản xuất trong nước. Họ sẽ phải cạnh tranh nhiều hơn nhưng điều này sẽ đồng thời giúp thúc đẩy hiệu suất".

Theo chuyên gia của World Bank, với kịch bản tốt nhất, TPP sẽ đem lại lợi ích, giúp các quốc gia tiếp cận thị trường mà trước đây chưa tiếp cận được. “TPP là một nhóm lớn cả về mặt kinh tế lẫn địa lý. Do đó, khi vận hành sẽ tạo ra dòng chảy thương mại lớn hơn là tạo ra các rào cản. Đây mới là nhận định ban đầu, còn nội dung cụ thể còn phải chờ khi hiệp định này được ký kết và các tác động cụ thể cũng cần nhiều thời gian để đánh giá”, chuyên gia World Bank nói.

Đánh giá cụ thể với trường hợp của Việt Nam, vị chuyên gia từ World Bank cho rằng: “Hiện nay Việt Nam là quốc gia thu nhập khá thấp trong 12 quốc gia tham gia đàm phán. Nhóm 12 quốc gia vào TPP chiếm 40% GDP toàn cầu nên Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. GDP có thể tăng thêm 8-10% đến năm 2030 và thu hút thêm dòng vốn đầu tư đến từ các nhà đầu tư nước ngoài”.

“Tuy nhiên, những cơ hội đó còn phải phụ thuộc vào những cải cách đến từ Việt Nam và việc Việt Nam có tận dụng được các cơ hội hay không”, chuyên gia từ World Bank nói.

TPP là một thỏa thuận thương mại tự do với sự tham gia của 12 nước gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Mỹ, Singapore, Nhật Bản và Việt Nam. Đây là một trong số những hiệp định tham vọng nhất từ trước đến nay với kỳ vọng mở ra tương lai tăng trưởng mạnh mẽ cho các nước tham gia.

Trải qua 5 năm kể từ khi bắt đầu được chính thức đàm phán vào năm 2010, hiện TPP có thể nói là đang bước vào những ngày quyết định với một tuyên bố thống nhất “về nguyên tắc” dự kiến sẽ được công bố trong ít giờ nữa. Trong trường hợp các nước thống nhất được các thỏa thuận cơ bản, TPP sơ bộ sẽ có khả năng được ký kết sớm nhất vào đầu năm 2016. Sau đó, TPP sẽ có hiệu lực sau khi nó được thông qua tại từng quốc gia thành viên.

Báo cáo Tác động của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Viện Nghiên cứu Chính sách và Kinh tế (VEPR) công bố mới đây đánh giá, khi tham gia vào TPP, mỗi năm GDP của Việt Nam sẽ tăng 2%, tương ứng 3,7 tỷ USD. Con số này cao hơn so với các nghiên cứu trước đó của WB, EuroCham là từ 1,4 đến 2,9 tỷ USD khi Việt Nam tham gia vào TPP.

“Các khoản gia tăng cho GDP Việt Nam khi chúng ta gia nhập TPP là tăng tiêu dùng, tăng xuất khẩu và tăng đầu tư, trong đó có cả đầu tư FDI và tổng đầu tư toàn xã hội (đầu tư nội địa). Lợi thế lớn nhất của Việt Nam khi tham gia vào TPP sẽ là thúc đẩy xuất khẩu tăng cao khi thuế quan nhiều mặt hàng ở các thị trường xuất khẩu như Mỹ, Nhật Bản sẽ gia tăng”, TS Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng VEPR cho biết.

Cùng với xuất khẩu, đầu tư nước ngoài được dự toán sẽ tăng khoảng 13 tỷ USD, mức tăng gần bằng tăng thu hút FDI vào Nhật Bản, gấp đôi mức tăng FDI vào Úc, Malaysia. Theo báo cáo của VEPR, sở dĩ FDI tăng là do Việt Nam là nước có lợi thế xuất khẩu khi giá nhân công rẻ, chi phí đầu vào trung bình rẻ hơn so với nhiều nước khác, nguyên liệu nhiều ngành như nông sản, thủy sản có tại chỗ… Lợi thế tỷ giá hối đoái giữa đồng Việt Nam và USD sẽ có lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài khi thuế xuất khẩu giảm…

Tuy nhiên, TPP không phải là “màu hồng”, theo nghiên cứu của VEPR và TS Nguyễn Đức Thành, hội nhập luôn mang lại cả cơ hội và thách thức cho các nước tham gia. Quá trình hội nhập sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến tất cả các lĩnh vực của toàn bộ nền kinh tế. Các ngành bị ảnh hưởng rất lớn khi Việt Nam tham gia vào TPP sẽ là chăn nuôi, doanh nghiệp phân phối - bán lẻ, khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Phương Dung