Thương vụ gọi vốn 15 tỷ đồng thành công nhờ tư duy khác biệt của “cá mập”

Mang đến chương trình mô hình kinh doanh các sản phẩm từ đậu nành chuẩn hữu cơ đầu tiên tại Việt Nam - cặp chị em đồng sáng lập Soya Garden có tham vọng xây dựng một chuỗi cửa hàng có thể thay thế các sản phẩm từ sữa bò và sữa động vật bằng sữa đậu nành. Nhóm startups đề nghị gọi số vốn là 15 tỷ đồng đổi lấy 20% cổ phần công ty, để nhanh chóng “Nam tiến” với loạt 5 cửa hàng đầu tiên tại thị trường TP.HCM.

Tuy nhiên, không dễ gì bị “lóa mắt” bởi chuỗi 8 cửa hàng hiện tại đang mang lại doanh thu khoảng 300 triệu đồng tháng chỉ sau 1 năm rưỡi ra đời, nhóm “cá mập” bắt đầu chất vấn về mô hình kinh doanh, chiến lược tiếp thị, kế hoạch sử dụng vốn, những nhà sáng lập trẻ đã phải “lúng túng” khi thú thật không nhớ nổi lợi nhuận của DN dù là ở tháng gần nhất!!!

Bất ngờ khác là Soya Garden có vốn điều lệ trên giấy phép kinh doanh (GPKD) chỉ 30 triệu đồng, trong khi vốn thực sự mà các nhà sáng lập bỏ ra đã là 3 tỷ! Còn bất ngờ hơn nữa khi chàng startup trẻ Anh Tuấn thành thật thừa nhận “Khi làm GPKD thì công ty luật bảo ghi bao nhiêu cũng được!!!”.

Lắc đầu trước sự non trẻ về quản trị của startup này, hai nhà sáng lập đứng trước nguy cơ phải ra về tay trắng sau 4 lời từ chối của “cá mập”. Thế nhưng, Soya Garden bất ngờ được shark Thủy cứu vớt với lý giải “rất thích nhiệt huyết và sự ngây thơ của người khởi nghiệp”.

Tất nhiên, cái giá mà shark Thủy đưa ra cũng không hề dễ chịu chút nào khi yêu cầu được nắm toàn quyền kiểm soát tài chính của DN lẫn sở hữu 45% cổ phần với 4 tỷ đồng và 11 tỷ là trái phiếu doanh nghiệp cùng với điều kiện về một lộ trình hoàn vốn là 3 năm. Bù lại, Soya Garden sẽ được tiếp cận tập khách hàng hiện có tại chuỗi trường học Apax English và tận dụng kinh nghiệm làm chuỗi của ông chủ Egroup. Trước rủi ro có thể bị cá mập “thâu tóm” 100% DN nếu không thể thực hiện được kế hoạch kinh doanh đầy thách thức, Anh Tuấn và Thu Thủy đã có chút ngần ngừ. Nhưng khi nghe shark Thủy giải thích: “Mục đích anh vào là để chúng ta cùng lãi, anh muốn em thành công để anh còn lấy lại tiền của anh, anh không muốn lấy công ty của em khi nó bằng 0, vì vậy anh sẽ khởi nghiệp cùng với em, chúng ta phải thành công”.

Hai nhà sáng lập Soya Garden đã gật đầu “cái rụp” bắt tay với Shark Thủy để có cơ hội bước vào “cuộc chơi lớn”. Một cái kết mỹ mãn đã mở ra cho Soya Garden ở ngay phút 89!

Tốt gỗ thôi hãy còn chưa đủ!

Tập 8 của Shark Tank có sự tham gia của nhà khởi nghiệp “không còn trẻ” Ngọc Lan - người phụ nữ đã khá nổi tiếng trong giới sản xuất các chế phẩm sinh hóa và môi trường. Mang đến Shark Tank một doanh nghiệp chuyên sản xuất các chế phẩm kiểm tra nhanh chất cấm trong thực phẩm (test kit) dành cho người nội trợ, người sáng lập ấy dường như hãy còn lắm cái “chất phác” của một nhà khoa học - nhà giáo hơn là sự “trải đời” của một doanh nhân.

Quả thật khó có thể phủ nhận tính hữu ích của sản phẩm, thế nhưng với góc nhìn của “cá mập” nữ duy nhất trên ghế nóng, shark Linh tin rằng dòng sản phẩm trên có thể gặp thách thức lớn khi trào lưu thực phẩm sạch ngày một phát triển mạnh mẽ hơn.

Không chỉ thế, cú gọi vốn 10 tỷ đồng cho 40% cổ phần cho Công ty Sinh hóa Môi trường Bình Lan dưới lăng kính “super soi” của nhóm cá mập bỗng chốc mang đầy màu sắc của sự hoài nghi. Không chỉ vì được định giá quá cao, “gấp 50 lần doanh thu” – như ước tính của shark Phú - mà chính lượng cổ phần được tung ra khá lớn ngay từ vòng gọi vốn đầu tiên đã khiến những người mới “dợm bước” đã trở nên chùn chân. Ấy là chưa nói đến điểm “cốt tử” trong giá trị DN - chủ yếu là các công thức sản xuất bộ kits - lại chưa được đăng ký sở hữu trí tuệ!

Từ chối 4,5 tỷ đồng, tương lai tỷ đô vẫn ở phía trước

Tập 8 của Shark Tank cũng mang đến một “ca lạ” với chàng startup Minh Trường - người trở về từ thung lũng Sillicon - và cô gái cộng sự Lê Duyên. Hai startups trẻ tự giới thiệu mình như những người cung cấp dịch vụ “đi chợ giùm” thời hiện đại với tên gọi Chopp.vn.

Bí quyết của Choop nằm ở công nghệ tối ưu hóa thời gian lẫn chi phí cho mô hình kinh doanh, nhưng với nhóm “cá mập” thì mô hình đó vẫn chưa phải là đối thủ xứng tầm với các kiểu kinh doanh truyền thống như… chợ đường phố, chợ vỉa hè hay hàng rong! Đó là chưa kể mô hình còn yếu điểm lớn là sử dụng yếu tố con người quá nhiều khiến rủi ro có thể vượt tầm kiểm soát.

Dẫu vậy, vẫn lại là shark Thủy với quan điểm khác biệt khi cho rằng mô hình “đi chợ giùm” vẫn có thể tăng trưởng tốt, chỉ là cái giá hợp lý của Chopp nên ở mức 4,5 tỷ đồng cho 30% cổ phần. Tuy nhiên, cặp đôi sáng lập trẻ đã nói không với lời đề nghị duy nhất này.

Nếu muốn hơn một lần có trải nghiệm được cùng “nắn gân” và “cân não” với giới startups và “cá mập” thì tin rằng những câu chuyện tại Shark Tank vào 11h10 phút sáng thứ 7 hàng tuần trên VTV3 phải là những thời khắc không nên bỏ lỡ.

Link full tập 8: https://www.youtube.com/watch?v=phixTPoLCWI&feature=youtu.be

P. Anh