Để thương mại điện tử trở thành cửa sáng cho doanh nghiệp lội ngược dòng, các doanh nghiệp cần lưu ý gì?

Trong thách thức có cơ hội. Thị trường luôn tiến về phía trước. Công nghệ cũng như vậy, luôn có những công nghệ, cách thức mới giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng tốt hơn. Song song đó, khách hàng cũng thay đổi rất nhanh, đặc biệt là Gen Z và Gen Alpha sắp tới. Họ là thế hệ sinh ra đã có internet, do đó hành vi sẽ khác biệt rất nhiều. Doanh nghiệp cần đầu tư nhiều hơn để nắm bắt công nghệ mới, kênh mới tiếp cận khách hàng. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (trái) và ông Bùi Huy Dũng (phải) chia sẻ những điều doanh nghiệp cần lưu ý khi kinh doanh trên thương mại điện tử (Ảnh: Hữu Khoa). Cuối cùng là cốt lõi: khách hàng ở đâu, doanh nghiệp phải ở đó. Làm thế nào để tìm ra điểm mà khách hàng đang xuất hiện nhiều nhất, tạo ra tương tác tốt nhất, là bài toán doanh nghiệp cần giải. Doanh nghiệp nên đầu tư về nguồn lực, chi phí cơ hội, cần lùi lại ở một giai đoạn tập trung hơn vào nội tại, để đến đúng thời điểm thì bung ra, nhờ đó khả năng thành công tốt. Và vai trò của những người bạn đồng hành cũng rất quan trọng để gia tăng khả năng thành công và giảm thiểu rủi ro. Ông Huỳnh Phước Nghĩa: Trong bối cảnh thay đổi và biến chuyển liên tục như hiện tại, đòi hỏi năng lượng bên trong của tổ chức. Doanh nghiệp cần phải tư duy lại cách chúng ta làm kinh doanh, marketing và thương hiệu. Nếu bên ngoài có đủ công cụ, đủ năng lực, mà bên trong không thông suốt về chiến lược và cách tiếp cận từ trên xuống dưới thì rất khó thành công. Suy cho cùng, cả cuộc chơi kinh doanh là cuộc cạnh tranh về thương hiệu, nếu lỗ về kinh doanh nhưng tài sản thương hiệu lớn thì có thể thành công về dài hạn. Với sự thay đổi rất nhanh về công nghệ, mô hình mới và sự bộc lộ bất cập của những mô hình cũ, doanh nghiệp phải tư duy lại toàn bộ và chuẩn bị cho một hành trình thích nghi với sự thay đổi, không thể áp dụng kinh nghiệm từ những gì bạn biết để ứng phó với những gì quá mới. Doanh nghiệp phải tiến về phía trước. Quan trọng, không kể quy mô nhỏ hay lớn, mọi doanh nghiệp đều phải tư duy về thương hiệu, dù chậm, bền, nhưng vẫn tạo ra giá trị và tạo được một thương hiệu bền vững.

Xin chuyên gia chia sẻ cách đánh giá sức mạnh của một thương hiệu trên không gian mạng?

Có những tổ chức với những chỉ số như Buzzmetrics, doanh nghiệp có thể đọc qua. Tôi không đi vào chi tiết chỉ số nhưng có một điểm cần làm rõ. Chúng ta thường nhầm lẫn các chỉ số về công cụ và sức khỏe thương hiệu. Chỉ số kết quả công cụ như tương tác, CPM… chưa phải sức khỏe thương hiệu. Nhiều nhãn rất mạnh về nhận diện và tương tác, nhưng sau đó thì mất tăm. Sức khỏe thương hiệu sẽ gần với hiệu quả kinh doanh hơn. Thương hiệu sẽ giúp cho sức khỏe doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh đạt được mục tiêu nhanh hơn, bền vững hơn. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Tóm lại, nếu không có những nền tảng số, thì làm thương hiệu sẽ lâu và vất vả hơn. Những công cụ, nền tảng và sự phát triển của công nghệ ngày nay, xây dựng thương hiệu nhanh hơn nhưng cần xem xét kỹ lưỡng hơn trong môi trường mới.

Tôi đến từ công ty chuyên về sản phẩm mật ong. Sản phẩm của tôi đã có mặt tại một số siêu thị và cửa hàng tiện lợi tại TPHCM. Từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19, chúng tôi đã tập trung phát triển kênh online, xây dựng fanpage, mở cửa hàng trên các nền tảng thương mại điện tử và phát triển website bán hàng. Nhưng việc chuyển đổi rất chậm chạp, doanh thu từ internet chỉ chiếm chưa đến 10% tổng doanh thu. Xin chuyên gia chia sẻ một số giải pháp để cải thiện?

Bạn cần phải xem lại chiến lược của mình như thế nào, cần rà soát lại. Điểm cốt yếu nằm ở độ sáng tạo của xây dựng thương hiệu trên nền tảng thương mại điện tử như thế nào. Nhiều doanh nghiệp cái gì cũng có nhưng lại rời rạc, không gắn kết. Kế đến, xem lại marketing đầu tư cho website như thế nào, có thể có trường hợp website có nhưng không được chăm sóc, như vậy cũng không ra được kết quả. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (trái) chia sẻ giải pháp xây dựng thương hiệu (Ảnh: Hữu Khoa). Với sản phẩm mật ong, đây là sản phẩm thực phẩm chế biến thì làm thương hiệu khó hơn. Sản phẩm mật ong rất đa dạng trên thị trường, vì vậy thương hiệu phải có chiều sâu, phải kể được câu chuyện của sản phẩm, nguồn gốc ra sao, có gì độc đáo… Với con số 10% tăng trưởng thương mại điện tử thì cần xem xét kỹ hơn trong bức tranh tổng thể, con số này nói lên điều gì, đã có những dấu hiệu nào khác, thì mới có thể phân tích sâu hơn. Còn nếu doanh nghiệp chỉ phát triển kênh thương mại điện tử vì người khác cũng làm thì tôi cũng làm, như vậy rất khó để thúc đẩy kênh này. Đó không phải cách làm tiếp thị số đúng đắn. Digital marketing là phải được thiết kế thường xuyên, sáng tạo, liên tục tương tác với người dùng. Tóm lại, để giải bài toán này, phải trở lại gốc rễ là chiến lược kinh doanh, cách tiếp cận để đúng và đủ chưa. Có thể chỉ cần tạo một chiến dịch với website, đăng tải tin, bài thì đã tạo ra được kết quả.

Hiện tại, kênh bán hàng của các nền tảng xã hội có xu hướng lấn át sàn thương mại điện tử. Nhưng nhiều người cho rằng, đây chỉ là trào lưu nhất thời, khi một số nền tảng tạo được cơn sốt cho người tiêu dùng. Ông Bùi Huy Dũng nghĩ sao về quan điểm này?

Cái gì giúp cho người dùng dễ dàng hơn, thuận tiện hơn trong mua, sử dụng và trải nghiệm sản phẩm thì sẽ là nền tảng bền vững. Lý do tại sao mạng xã hội giúp cho khách hàng tiếp cận sản phẩm, thương hiệu dễ dàng hơn, đã chứng minh thành công và vai trò của nó. Tăng trưởng của mua hàng qua mạng xã hội rất nhanh, chỉ trong vài tháng đã có mạng xã hội nằm trong top 4 sàn thương mại điện tử Việt Nam hiện tại. Đây là minh chứng cho thấy họ đã áp dụng đúng công nghệ và đúng xu hướng thị trường. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Chắc chắn trong tương lai sẽ có những kênh mới. Giống như 10 năm trước chúng ta cũng không rõ thương mại điện tử có bền vững hay không. Nhưng nay thương mại điện tử đã tăng trưởng mạnh như thế nào, chúng ta thấy rõ. Mạng xã hội cũng vậy. Về sau, công tác vận hành, việc doanh nghiệp tiếp cận các nền tảng, logistics, vận hành mua sắm… sẽ ngày càng thuận tiện, mượt mà hơn, càng khiến cho các kênh này trở nên quan trọng hơn trong hành vi mua sắm của khách hàng. Chắc chắn đây sẽ là một nền tảng và cách thức mua hàng mang tính lâu dài chứ không tức thời. Vấn đề là doanh nghiệp làm thế nào để thích nghi và áp dụng hiệu quả, phù hợp với sản phẩm của mình.

Ông Bùi Huy Dũng nhận thấy sự thay đổi trong xu hướng mua sắm online của người tiêu dùng trong nước hậu Covid-19?

Sau Covid-19, khách hàng quan tâm rất nhiều đến kênh online và hành vi mua sắm thay đổi rất nhiều. Nhưng để tiếp cận đến khách hàng đúng điểm chạm, luôn là bài toán thách thức của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần tìm được đúng khách hàng tiềm năng đang ở đâu, xây dựng chân dung khách hàng, xây dựng thương hiệu, từ đó xác định kênh tiếp cận phù hợp. Doanh nghiệp có thể sử dụng nguồn lực nội bộ hoặc thuê ngoài để tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn. Hiện tại, lên Tiktok, Youtube, chúng ta thấy rất nhiều KOL, KOC chia sẻ sản phẩm, chúng ta rất dễ dàng lắng nghe câu chuyện của họ. Nhưng lòng trung thành của khách hàng trẻ rất dễ lung lay, thường ảnh hưởng bởi giá, chất lượng sản phẩm, đánh giá của người dùng trên nền tảng… Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Khi doanh nghiệp triển khai trên thương mại điện tử hay mạng xã hội, cần đặc biệt lưu ý trải nghiệm khách hàng, làm sao họ muốn quay lại, làm sao có chương trình khuyến khích họ đánh giá rồi mình tặng quà… để giúp cho khách hàng mới nhìn thấy nội dung, đọc đánh giá, khả năng họ mua hàng sẽ cao hơn nhiều.

Ông Bùi Huy Dũng có những chia sẻ gì giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả kênh thương mại điện tử trong xây dựng thương hiệu nói riêng và phát triển doanh nghiệp nói chung?

Trong thách thức luôn có cơ hội. Kể cả tình trạng hiện tại của thị trường, doanh nghiệp có thể chậm lại một chút để xem lại, tối ưu lại những gì mình đang triển khai, xem xét doanh nghiệp có thể mang đến điểm gì mới cho thị trường, có thể là sản phẩm mới, dịch vụ mới, cách vận hành và kênh mới… Doanh nghiệp phải tìm ra được những điểm này để đầu tư. Nhưng đầu tư như thế nào để lâu dài thì sẽ cần vai trò của những đơn vị có kinh nghiệm. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Để triển khai những kênh mới, doanh nghiệp sẽ cần một đơn vị hỗ trợ. Như xây nhà, nếu không có kiến trúc sư giỏi, thì nay sửa này mai sửa kia, rất tốn thời gian. Ngay từ đầu, nếu có kiến trúc sư kinh nghiệm tư vấn tổng thể, mang đến bức tranh tổng thể và dài hạn 10 năm nữa như thế nào, thì chúng ta sẽ có một kế hoạch và triển khai thuận lợi hơn. Về dài hạn sẽ không có cản trở trong trải nghiệm của người dùng trong ngôi nhà này. Một chiến lược kinh doanh cũng tương tự như vậy. Doanh nghiệp phải lưu ý rất rõ về vai trò của nguồn lực đồng hành từ bên ngoài.

Một cản trở với các doanh nghiệp mới thành lập khi xây dựng thương hiệu là chi phí. Theo ông Huỳnh Phước Nghĩa, có cách nào giúp doanh nghiệp phát triển thương hiệu mà không tốn quá nhiều chi phí?

Đây là câu hỏi "triệu đô". Phải trở về gốc rễ vấn đề là tính mục tiêu của thương hiệu. Về nguyên tắc, bối cảnh càng khó khăn thì tầm nhìn của thương hiệu phải càng dài. Khi thị trường đang cạnh tranh khốc liệt về giá, doanh nghiệp cần điềm tĩnh lại nhìn vào nội tại của doanh nghiệp. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Xây dựng thương hiệu không phải chạy đua về bề ngoài mà là đi vào sáng tạo bên trong. Ví dụ: trong ngành hàng nước mắm, chỉ cần đối thủ hiện chiếm 62% thị trường với 5 nhãn sản phẩm, họ triển khai ưu đãi tặng thêm một cái muỗng và nửa kg đường thì doanh nghiệp đã có thể thua thiệt một tuần. Một doanh nghiệp lớn có phản ứng nhỏ cũng đủ để các doanh nghiệp nhỏ "tắt ngóm". Như vậy nếu bán hàng cạnh tranh theo kiểu cũ thì không được. Doanh nghiệp cần chấp nhận luật chơi và quay trở lại cốt lõi là đổi mới sáng tạo trong giá trị sản phẩm và xây dựng thương hiệu. Cần phải nhìn dài hạn hơn, ngân sách phân phối lại, xác định lại tính mục tiêu của tăng trưởng. Doanh nghiệp phải thẳng thắn nhìn vào mong muốn và điều kiện của mình, muốn phát triển 100 sản phẩm thì cách đi như thế nào, một triệu sản phẩm thì cách đầu tư ra sao, về cả ngắn hay dài hạn. Thay vì tư duy trên chương trình hành động và tư duy trên ngân sách, thì hãy quay về xác định mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp và sản phẩm, tư duy thương hiệu là phải làm sao để thương hiệu bền vững hơn trên thị trường. Tựu chung lại, đã là kinh doanh thì "problems always come to you", luôn luôn có những vấn đề phát sinh. Vì vậy thay đổi tư duy phải là chuyện thường xuyên và cần thiết. Đừng quá lo toan về ngân sách, hãy nghĩ về những hành động mang tính dài hạn. Một năm có thể tăng trưởng chậm, nhưng việc này có lý do, có cơ sở, vì vậy không có nghĩa chúng ta thất bại về thương hiệu. Sự thay đổi về thương mại, môi trường chung, tất cả mọi thứ, đòi hỏi doanh nghiệp phải thức thời.

Ông Bùi Huy Dũng có thể chia sẻ thêm câu chuyện một số doanh nghiệp xây dựng thương hiệu trên kênh trực tuyến chỉ tập trung thiết kế logo, hoặc chạy quảng cáo trên nền tảng mà họ bán hàng?

Muốn thành công chắc chắn phải có tư duy từ lãnh đạo xuống. Tôi ví dụ về một doanh nghiệp tài chính. Đây vốn là ngành khá khô khan và khó chuyển đổi số, nhưng khi lãnh đạo doanh nghiệp quyết tâm thì hễ có những ứng dụng, công nghệ mới trên thị trường thì doanh nghiệp ngay lập tức thích nghi và thử nghiệm ngay. Họ sử dụng các đơn vị tư vấn chiến lược để đồng hành với họ trong chiến lược tổng thể. Bằng những cách thức xuyên suốt, họ đã tạo ra kết quả và hiện là đơn vị top đầu trong mảng tài chính nói chung. Để thành công trong thời đại nhiều thay đổi, nhiều công nghệ mới như hiện nay thì cần những yếu tố như vậy. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Kế đến, tôi rất đồng tình về cấu trúc bộ phận marketing. Nhiều doanh nghiệp vẫn còn quan niệm marketing là PR, làm thương hiệu. Nhưng sau Covid-19 thì doanh nghiệp phải tiếp cận khái niệm mới, marketing phải ra được kết quả, ra được số, ra được kết quả kinh doanh. Nếu nguồn nhân lực marketing chỉ có những giải pháp truyền thống cơ bản thì không thể thích ứng được. Việc cấu trúc lại bộ phận marketing để làm sao để tạo ra giải pháp tích hợp thích ứng với xu hướng mới, doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ để tạo ra một giải pháp tổng thể cho bài toán kinh doanh. Sau khi làm marketing, còn cần phải quan tâm đến các kênh mới, giúp chuyển đổi thành đơn hàng, số liệu… đó là cách doanh nghiệp thành công đang áp dụng. Hiện có những mô hình mới, ví dụ mô hình của AccessTrade tạo ra KOC - những người sáng tạo thông điệp, kể những câu chuyện về sản phẩm, doanh nghiệp. Như vậy, vẫn là bộ phận marketing đấy, nhưng có thể tận dụng thêm nguồn lực bên ngoài, vận dụng chất xám ngoài thị trường, để giúp doanh nghiệp mở rộng cách tiếp cận thị trường, không bị bó buộc bởi những sự sáng tạo của đội ngũ nhân sự nội bộ doanh nghiệp. Đây là xu hướng đã diễn ra rất lâu trên thị trường, Amazon, Alibaba… đều đã áp dụng.

Với nhiều doanh nghiệp, việc xây dựng thương hiệu trên kênh trực tuyến chỉ bao gồm thiết kế logo, hoặc chạy quảng cáo trên nền tảng mà họ bán hàng. Theo ông Huỳnh Phước Nghĩa, các yếu tố này đã đủ để giúp doanh nghiệp xây dựng một thương hiệu?

Xây dựng thương hiệu là xây dựng một tập hợp nhận thức từ những giá trị cơ bản đến giá trị tầm cao như triết lý thương hiệu. Nếu hiểu đúng bản chất này, những lát cắt mang tính chất truyền thông, sáng tạo, nội dung… chỉ là những giải pháp mang tính tương tác. Cái gốc của thương hiệu là sản phẩm. Cái gốc của sản phẩm đi từ triết lý, tầm nhìn của doanh nghiệp, sản phẩm phải đạt được đến mức độ nào. Vậy, xây dựng thương hiệu phải bắt đầu từ đây. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Thứ hai, tôi nhận thấy một số doanh nghiệp chậm chuyển đổi chức năng của bộ phận marketing. Đây là bộ phận không bao giờ nên cố định. Sức khỏe doanh nghiệp, năng lực tổ chức có liên quan mật thiết đến chức năng marketing - thương hiệu. Có những doanh nghiệp chi rất mạnh tay, lên đến hàng chục tỷ cho chiến lược thương hiệu, nhưng cách họ tổ chức con người, chức năng, kỹ năng, cách phân bổ công việc, tiêu chuẩn tuyển dụng… cho thấy ước mơ lớn nhưng nguồn nhân lực không đáp ứng. Cách thức một số doanh nghiệp tổ chức bộ phận marketing thương hiệu đang còn bảo thủ và không phát triển theo đúng bản chất của thời đại. Xương sống của thương hiệu phải đến từ bộ phận "đúng thời - đúng chất". Các doanh nghiệp đa quốc gia làm rất tốt, thay đổi liên tục, đa năng - đa nhiệm, chuyển đổi nhanh chóng. Nhưng một số doanh nghiệp Việt Nam thì cần tư duy lại để xây dựng thương hiệu. Thứ ba, chúng ta đang nhầm lẫn giữa ngân sách và đầu tư. Ngân sách liên quan đến chi tiêu, nhưng thương hiệu phải gắn với đầu tư. Tư duy của người chủ doanh nghiệp đang mắc một căn bệnh cố hữu là nghe đến chi phí marketing là muốn cắt. Đây là một sai lầm trong tư duy thương hiệu. Tư duy thương hiệu phải nhìn vào việc, một đồng tiền chi nhiều năm, hoặc mỗi năm chi một ít và nhiều năm được xây dựng trên một chiến lược căn cơ, bài bản. Đối với doanh nghiệp, không nên nhìn vào chi phí xây dựng thương hiệu mà phải xác định đầu tư cho thương hiệu. Ví dụ, nhiều bộ phận thương hiệu chia sẻ, doanh nghiệp cắt giảm rất nhiều về ngân sách thương hiệu. Nếu doanh nghiệp không duyệt ngân sách 5 tỷ, nhưng nếu mỗi năm hai tỷ, ba năm 6 tỷ, thì sao? Làm thương hiệu phải đủ bản lĩnh để xây dựng thương hiệu gắn với tăng trưởng và phát triển dài hạn, chứ không phải tư duy ngắn hạn. Việc này liên quan đến tư duy của doanh nghiệp. Còn các khía cạnh chất lượng, sáng tạo, Gen Z, giải pháp công nghệ, kỹ thuật… thì doanh nghiệp Việt Nam không thua kém gì. Vấn đề nằm ở tư duy thương hiệu của doanh chủ chưa phát huy hết tiềm năng và năng lượng của nền tảng số, chứ chúng ta hoàn toàn không thiếu công cụ.

Theo ông Huỳnh Phước Nghĩa, phát triển thương hiệu trên các nền tảng thương mại điện tử, có những thuận lợi và khó khăn gì?

Trước tiên, chủ doanh nghiệp phải tư duy đúng trước. Thực tế đang muôn hình vạn trạng. Không phải kinh doanh trên thương mại điện tử là giảm giá. Cái gốc của việc tạo ra giá trị cho sản phẩm dịch vụ phải đi từ sáng tạo trong sản phẩm. Dù có hay không có thương mại điện tử thì đây vẫn là giá trị cốt lõi. Thứ hai là "brand marketing" và "brand communication", cả hai đều dựa trên "product marketing". Nói nôm na, nếu có sản phẩm tốt, độc đáo, mang lại lợi ích cho khách hàng thì giá cao người ta cũng mua. Còn nếu thiếu sáng tạo, thiếu độc đáo thì dù lần đầu cho không, lần sau người ta cũng không mua. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Nếu hiểu đúng về xây dựng thương hiệu trên thương mại điện tử thì xây dựng chiến lược giá không còn ngần ngại gì nữa. Ví dụ, một thương hiệu có thể giảm giá 50%, nếu thương hiệu mạnh có bản lĩnh và chiến lược lâu dài sẽ không ngần ngại việc giảm giá có thể gây ra băn khoăn ở người tiêu dùng. Kế đến, câu chuyện làm thương hiệu trên thương mại điện tử, doanh nghiệp còn e dè với nhân lực thuê ngoài và mong muốn sở hữu đội ngũ nhân sự cơ học toàn bộ. Tuy nhiên, muốn làm được chuyện đó phải có người và có nguồn lực. Điều này doanh nghiệp khó lòng kham nổi. Mặt khác, khi làm việc với các đội ngũ tư vấn thì doanh nghiệp còn sự dè chừng, tạo ra một sự lẩn quẩn trong hoạch định chiến lược. Không có thương hiệu nào có thể sống thiếu hệ sinh thái nguồn lực hỗ trợ khi khai thác nền tảng số được. Doanh nghiệp không thể nào "nuôi" đội ngũ cơ học toàn bộ. Trước tiên phải bắt đầu từ tư duy đúng. Trở lại gốc rễ nền tảng kinh doanh của doanh nghiệp, đặt vấn đề tính mục tiêu của kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp xây dựng chiến lược tăng trưởng mới với mô hình kinh doanh rất sáng tạo. Mặt khác có nhiều doanh nghiệp chỉ tạo ra kênh online rồi để đó, không đầu tư phát triển, sản phẩm trôi sao cũng mặc. Như vậy, theo thời gian năm này qua năm khác, thương mại điện tử có những sự thay đổi liên tục, thì khi nhận ra, doanh nghiệp không biết làm thế nào để bắt kịp và dẫn đến hụt hơi. Trong khi đó, những doanh nghiệp có căn cơ, tính mục đích trong tăng trưởng kinh doanh rất rõ ràng, thay đổi rất nhanh và tối ưu từ nền tảng số. Có câu ngạn ngữ "anh không đi thì người khác cũng đã đi" và "không có doanh nghiệp nào bền vững nếu không liên tục đổi mới sáng tạo". Tôi sẽ quan tâm đến tư duy và mô hình nhiều hơn. Còn những giải pháp kỹ thuật thì chúng ta đã chia sẻ rất nhiều.

Một số doanh nghiệp tập trung chiến lược giá khi tham gia thị trường thương mại điện tử, thay vì xây dựng thương hiệu. Nhiều đơn vị thậm chí tạo dựng một thương hiệu, bán hàng và nếu có vấn đề, thì sẵn sàng "khai tử" thương hiệu đó và tạo dựng thương hiệu khác. Ông Bùi Huy Dũng đánh giá như thế nào về thực trạng này?

Tôi không quá phản đối việc doanh nghiệp sử dụng chiến lược giá tiếp cận mảng mới. Đây là một chiến lược tốt để tiếp cận khách hàng. Tuy nhiên đây chỉ là chiến lược ngắn hạn. Giá chưa bao giờ là giá trị cốt lõi giúp doanh nghiệp thống lĩnh thị trường. Nó phải đến từ cốt lõi sản phẩm dịch vụ. Giá chỉ là một chiến lược giúp doanh nghiệp gỡ bỏ tạm thời rào cản ban đầu với khách hàng. Ví dụ như: Gen Z muốn thử nhiều, trải nghiệm nhiều. Tuy nhiên, nếu giá quá cao, các bạn sẽ không có lý do để trải nghiệm. Ngược lại, doanh nghiệp mang đến những ưu đãi hấp dẫn cho lần đầu thì dễ dàng thu hút khách hàng. Nếu sản phẩm đủ tốt, dịch vụ đủ tốt, chắc chắn khách hàng sẽ quay lại. Đó là cách giúp doanh nghiệp tiếp cận tập khách hàng mới. Trên các nền tảng mới, họ sử dụng chính sách giá là một chiến lược để thu hút doanh nghiệp mở cửa hàng trên sàn. Hai bên có thể tận dụng chiến lược này để tiếp cận khách hàng trẻ. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Thế nhưng, về lâu dài vẫn phải là cạnh tranh về chất lượng sản phẩm dịch vụ, trải nghiệm online - offline… Có những sản phẩm không thể bán hoàn toàn online, phải qua kênh online, nhưng họ có thể quảng cáo và chia sẻ câu chuyện thương hiệu trên online, hoặc chia sẻ trải nghiệm để khách hàng tiếp cận online và đưa khách hàng đến điểm offline. Toàn bộ trải nghiệm này phải được đóng góp và đảm bảo tạo ra một trải nghiệm tốt cho khách hàng.

Nếu như trước đây, động lực chính cho sự phát triển của thương mại điện tử Việt Nam là các sàn thương mại điện tử; thì gần đây, kênh bán hàng của các mạng xã hội lại đang mang về hiệu quả cao. Trong khi các kênh bán hàng online của doanh nghiệp như website, ứng dụng điện thoại... chưa thật sự hiệu quả. Theo ông Bùi Huy Dũng, nguyên nhân là do đâu?

Tôi thấy nhiều doanh nghiệp rất khao khát chuyển đổi số, làm thế nào để tiếp cận đối tượng khách hàng mới trên kênh mới. Tuy nhiên, doanh nghiệp gặp rất nhiều rào cản. Thứ nhất là về hiểu biết của doanh nghiệp với thương mại điện tử. Có rất nhiều kênh thương mại điện tử nhưng bắt đầu từ đâu? Và mức độ đầu tư ra sao? Dẫn đến sự loay hoay, đầu tư thử, trải nghiệm thử nhưng không có kế hoạch và định hướng cụ thể thì đa số thất bại. Kế đến, về nguồn lực, họ thiếu nguồn nhân lực kinh nghiệm để triển khai những kênh mới. Họ không rõ tìm nguồn nhân lực này ở đâu. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Thứ ba là kênh triển khai. Điểm chạm của Gen Z hiện nay rất khác. Thương hiệu không còn là những gì họ truyền thông đại trà trên báo đài nữa mà chính website, app hay sự xuất hiện của họ trên mạng xã hội sẽ tạo ra cách tiếp cận thương hiệu mới của doanh nghiệp trên nền tảng số. Họ cũng thiếu đi cách thức để website có trải nghiệm tốt hơn, tạo sự hài lòng cho khách hàng. Trước đây, hành vi mua hàng rất đơn giản. Tuy nhiên, hiện nay, khách hàng sẽ vào website, tìm thông tin sản phẩm, khi ưng ý thì đặt mua. Toàn bộ chuỗi hành trình đó đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư chỉn chu, nghiêm túc, giúp khách hàng hài lòng khi trải nghiệm trên website và quyết định mua sản phẩm.

Mặc dù có tốc độ tăng trưởng thuộc top đầu của thế giới, nhưng tỷ trọng của thương mại điện tử trong tổng doanh số bán lẻ hàng hóa của Việt Nam vẫn còn thấp hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới và một số quốc gia. Theo ông Huỳnh Phước Nghĩa, nguyên nhân do đâu?

Trước hết là do logistics, hạ tầng. Đây là vấn đề kinh điển, ảnh hưởng đến chi phí (chi phí thời gian, chi phí của người tiêu dùng) và nhiều vấn đề khác. Việt Nam phải giải quyết triệt để vấn đề này, từ đường, cảng, kho bãi, kho trung chuyển, vận tải biển nói chung... Trong đề án quy hoạch của TPHCM chiến lược 2030-2045 phát triển thương mại điện tử, sẽ ưu tiên mổ xẻ vấn đề này. Mặt khác, sự dịch chuyển của các doanh nghiệp Việt Nam nói chung so với Malaysia hay Thái Lan nói chung còn khá chậm. Chỉ có một vài điểm sáng từ doanh nghiệp tiên phong. Việc này có nhiều lý do. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam khi nghe đến chuyển đổi số, thương mại điện tử, kỹ thuật… là đã sợ từ trong tư duy, dẫn đến dịch chuyển rất chậm. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Với quy mô trăm triệu dân, nền kinh tế tăng trưởng mạnh và có thuận lợi trong hợp tác quốc tế từ các hiệp định thương mại tự do, gần như Việt Nam tiếp cận được rất nhiều thị trường trên toàn cầu. Tuy nhiên, so với thị trường thương mại điện tử Trung Quốc thực sự còn một khoảng cách rất lớn. Các vấn đề về kỹ thuật như an toàn thông tin, tài chính, thanh toán không tiền mặt hiện đã rất vững vàng, thay đổi rất nhanh, không còn là vấn đề lớn. Quan trọng nhất vẫn là vấn đề hạ tầng. Cơ quan quản lý đã thấy, doanh nghiệp cũng đang cố gắng. Chúng ta đang có sự đan xen giữa tư duy kinh doanh theo kiểu cũ và kiểu mới. Tôi tin rằng trong khoảng 10 năm nữa, với thế hệ doanh nhân, doanh nghiệp mới, trước áp lực của thay đổi môi trường công nghệ, chúng ta có thể tự tin vào sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa của thị trường.

Thương mại điện tử tiếp tục là một trong những lĩnh vực sáng, tăng trưởng nhanh và ổn định của nền kinh tế. Ông Huỳnh Phước Nghĩa đánh giá điều này có ý nghĩa như thế nào đến các doanh nghiệp hiện nay? Các doanh nghiệp có sự điều chỉnh ra sao để tận dụng cơ hội này?

Từ góc độ thương hiệu và marketing, chúng ta thấy thương mại điện tử không chỉ giúp giải quyết vấn đề "go to market" mà còn giúp thay đổi về tư duy, cho chúng ta nhận thức khoảng trống nhu cầu về sản phẩm dịch vụ. Ví dụ, chỉ cần lướt qua các sàn thương mại điện tử, chúng ta có thể phần nào hình dung những gì đang diễn ra trên thị trường. Đây không phải là việc dễ trong marketing. Đơn cử với một chai nước, thế giới đang giao dịch như thế nào, làm gì với sản phẩm này, câu chuyện như thế nào… thương mại điện tử có thể giải thích một phần câu chuyện đấy. Do vậy, thương mại điện tử không phải chỉ là đưa một sản phẩm lên website, lên sàn là xong, mà kênh này còn có ý nghĩa xa hơn về marketing đối với doanh nghiệp. Thứ hai, thương mại điện tử liên quan đến giải pháp tương tác. Thời gian qua, chúng ta bàn nhiều về giải pháp bán hàng đa kênh, tuy nhiên nhiều doanh nghiệp thường không xem đây là ưu tiên với rất nhiều rào cản như không có ngân sách marketing, không có dữ liệu… Vậy, thương mại điện tử buộc chúng ta phải tư duy lại trên nền tảng, trên dữ liệu và trên giải pháp. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Với cách truyền thống, mở một dòng sản phẩm mới cần tính toán nhà phân phối, điểm bán, nhân sự, chính sách… nhưng thương mại điện tử đã đi trước rồi. Như vậy, đòi hỏi doanh nghiệp phải có tư duy "go to market" rất khác biệt để thích ứng với vai trò của thương mại điện tử ngày càng lớn. Ví dụ, mới đây có câu chuyện nhóm các chị em tại Đồng Tháp sản xuất món dưa cải chay làm từ đu đủ bán được ba tấn sản phẩm sang Thái Lan, chuyện trước đây họ không thể làm được nhưng nay đã thành công nhờ thương mại điện tử. Đó chính là sự thay đổi trong tư duy. Xa hơn, là câu chuyện về truyền thông. Cách làm truyền thông trước đây theo kênh truyền thống, quảng cáo... để tạo hoạt động tương tác thường xuyên, liên tục, lâu dài, bền bỉ, thắng được lòng tin của người tiêu dùng. Ngày nay thì không. Với chuyển đổi số, sự lên ngôi của kênh số và mạng xã hội, giải pháp về thương mại điện tử, bán hàng và cách tư duy về tương tác nhãn hàng, ngày nay, doanh nghiệp có thể tạo tương tác thường xuyên hơn, nhanh hơn, bền bỉ hơn và thậm chí chi phí phân bổ được hoạch định khác đi và đỡ áp lực hơn trước đây. Nếu không có thương mại điện tử, có thể sẽ không giải được những bài toán này. Ví dụ, ngày xưa, nếu không có thương mại điện tử, chúng ta sẽ phải cân đối cắt giảm chi phí cho KOL, mạng xã hội… nhưng nếu có thương mại điện tử, giao dịch trực tuyến thì đây là những khoản đầu tư xứng đáng. Với thị trường xuất khẩu, muốn tiếp thị một sản phẩm đến thị trường nước ngoài, ngày xưa phải qua rất nhiều công đoạn như làm hàng mẫu, gửi mẫu kiểm định… mất rất nhiều thời gian. Ngày nay, thương mại điện tử giúp mọi thứ rất đơn giản thông qua các nền tảng xuyên biên giới. Vậy, nhìn từ góc độ thương hiệu - marketing, thương mại điện tử nói chung hay giao dịch thương mại trên nền tảng số trong tương lai nói chung sẽ quyết định cách thức chúng ta tư duy về nhãn hiệu và marketing. Ngày nay, những người làm thương hiệu - marketing tư duy trên nền tảng làm thế nào để giải quyết vấn đề thâm nhập thị trường nhanh hơn, tương tác thường xuyên hơn, liên tục hơn mà tạo được hiệu quả ngay tức thì. Hiện nay có đến hơn 11.000 công cụ số để hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vấn đề của mình, trong đó giúp cho bộ phận marketing - thương hiệu tối ưu giao dịch trên nền tảng. Điều này dẫn đến xu hướng "tech brand", tức xây dựng thương hiệu dựa trên những công nghệ mới. Đây là mô hình mà những người làm thương hiệu phải tư duy lại cách làm thương hiệu trên nền tảng trong xu hướng phát triển công nghệ mới. Tech brand tập trung vào định nghĩa lại trụ cột của nhãn hiệu, phải theo hướng "multi human values" (tạo ra đa giá trị cho con người). Ví dụ trở lại câu chuyện bán món dưa mắm chay cho người Việt và xuất khẩu sang Thái Lan, trước đây chúng ta tư duy tạo ra giá trị cho người Việt, nay phải suy nghĩ theo hướng làm sao tạo ra giá trị trong sản phẩm cho người Thái. Vai trò thứ hai của "tech brand", làm thế nào để tạo ra những giải pháp công nghệ giúp thương hiệu duy trì tương tác. Chúng ta thấy Amazon đi từ thương mại điện tử xuống cửa hàng, nhưng kể cả khi mở chuỗi cửa hàng họ cũng giải quyết vấn đề dựa trên nền tảng công nghệ. Trụ cột thứ ba, định nghĩa lại văn hóa tiêu dùng. Làm thế nào một người, một thần tượng ở Hàn Quốc lại có thể thu hút sự chú ý của một người Việt Nam và tạo ra ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng của họ. Đây chính là yếu tố xuyên văn hóa. Tại sao một loại trái cây đang vào mùa ở Nam Mỹ lại tạo sóng tại thị trường Việt Nam? Nếu không có thương mại điện tử, không có nền tảng số, hành vi đó không xảy ra, không ai biết, nhưng nay, thậm chí có những người bình thường cũng biết đang là mùa cherry ở Australia… Tính xuyên biên giới đã được tạo ra nhờ vào thương mại điện tử. Chỉ cần vài thao tác có thể đặt hàng từ nước ngoài. Đây là điều mà người làm thương hiệu phải chú ý. Tính chất này tạo ra độ lớn không thể tưởng tượng được của thương mại điện tử. Trước đây có chiến tranh chuối, chiến tranh cà phê… câu chuyện đó đã cũ rồi. Hành vi tiêu dùng và văn hóa tiêu dùng xuyên biên giới, cũng như sự chấp nhận trải nghiệm của Gen Z rất cao sẽ tạo ra sự thay đổi ngày càng rõ nét. Trong thời đại số, với môi trường kinh doanh mới, phải tư duy lại các trụ cột trong xây dựng thương hiệu đặt trong bối cảnh kinh tế số hiện nay. Một số nước dùng từ "thương mại mới" bởi nó được định hình những lĩnh vực và mô hình mới.

Đặt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hiện tại, ông Bùi Huy Dũng dự báo thị trường thương mại điện tử sẽ diễn biến như thế nào từ nay đến cuối năm 2023, cũng như trong tương lai?

Theo những báo cáo trên thị trường, thương mại điện tử đang có những dấu hiệu rất tích cực. Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) dự đoán, hết 2023 và đến 2025, đà tăng trưởng chung của thương mại điện tử có thể đạt 25%. Đó là một trong những chỉ báo cho thấy chuyển dịch của người tiêu dùng và đà phát triển tích cực của thương mại điện tử từ nay đến 2025. Sẽ có một số yếu tố cố định đảm bảo cho tăng trưởng. Thứ nhất, các doanh nghiệp đã nhìn nhận thương mại điện tử là một kênh và cách thức mới để tiếp cận khách hàng. Nhiều doanh nghiệp đã đặt vấn đề với AccessTrade làm sao chuyển đổi số, "go online" như thế nào. Đặc biệt khi xuất hiện những nền tảng mới, họ cũng muốn sản phẩm được xuất hiện trên những kênh đấy. Các doanh nghiệp đang thích nghi rất nhanh. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Thứ hai, đối tượng người tiêu dùng mới, Gen Z, thích tìm tòi, lắng nghe, chia sẻ và trải nghiệm sản phẩm mới. Một trong những các cách các bạn tiếp cận sản phẩm là xem đánh giá, chia sẻ từ những người mà họ tin tưởng. Đây là những nền tảng chung không quá khác biệt so với trước đây. 86% người tiêu dùng khi mua sản phẩm mới đều lắng nghe ý kiến của chuyên gia, người quen đã sử dụng sản phẩm đó rồi. Gen Z bây giờ cũng như vậy, nhưng khác biệt ở chỗ họ sẽ tìm kiếm đánh giá trên mạng xã hội như Facebook, Tiktok, Youtube… không giống như thế hệ trước, thường tìm đến báo chí hay Googe. Thông qua những ý kiến đấy, họ sẽ quyết định ngay lập tức. Thứ ba, liên quan thị trường nói chung, mọi thứ đang dịch chuyển. Chúng tôi cũng đang làm việc với Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn hỗ trợ nông dân bán nông sản của Việt Nam dễ dàng hơn đến tay người tiêu dùng cuối. Thông thường, nhà nông phải qua thương lái mới đến siêu thị và người dùng cuối. Thay vì vậy, họ có thể ngay lập tức livestream giới thiệu, chia sẻ sản phẩm ngay tại vườn. Chẳng hạn mới đây chúng tôi làm livestream ngay tại vườn mận Sơn La, hái thử, trải nghiệm… Tất cả những trải nghiệm đó rất dễ dàng để truyền tải đến người dùng trên mạng, từ đó tạo ra phương thức bán hàng mới giải quyết vấn đề cố hữu của nông sản Việt Nam. Liên quan đến logistics, nhà bán muốn vận chuyển đến người dùng cuối mà không bị hỏng, và bán qua đâu… Tất cả đều đang được giải quyết thông qua hệ sinh thái thương mại điện tử, những hỗ trợ của Chính phủ và Bộ ban ngành. Thông qua ba yếu tố trên, thương mại điện tử nói riêng và nền kinh tế số sẽ tiếp tục giữ những đà tăng trưởng rất mạnh mẽ như trong thời gian qua.

Thời gian qua, thương mại điện tử chứng kiến sự phát triển vượt bậc, với tốc độ lên đến 22%. Việt Nam vẫn duy trì thứ hạng trong top 5 quốc gia đứng đầu thế giới về tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử. Có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này, ông Bùi Huy Dũng đánh giá đâu là nguyên nhân chính giúp thương mại điện tử dường như "miễn nhiễm" với đà suy giảm tiêu dùng toàn cầu?

Thương mại không đứng yên mà dịch chuyển từ nơi này sang nơi khác. Chúng ta đã quen với mô hình giao dịch truyền thống, ra cửa hàng, tiếp nhận thông tin quảng cáo từ TV, biển bảng quảng cáo trong nhà hay ngoài trời. Nhưng hiện nay, mọi thứ thay đổi rất nhiều, đặc biệt sau Covid-19. Chúng ta đã mua rất nhiều những sản phẩm mà trước đây chúng ta thường ra cửa hàng offline. Nay, vì tiện, nhanh, không phải ra ngoài, chúng ta đặt hàng trên một sàn thương mại điện tử nào đó mà chúng ta cảm thấy uy tín. Giữa "tiện" và "rẻ" thì người tiêu dùng đã bắt đầu lựa chọn "tiện" nhiều hơn. Gần đây, chúng ta nghe nhiều đến Gen Z - nhóm người tiêu dùng mới rất trẻ, chiếm khoảng 15% dân số Việt Nam, nhưng trong vài năm nữa sẽ chiếm 60-65% tổng chi tiêu và là đối tượng người tiêu dùng chính của thương mại điện tử. Sau đó là Gen Alpha. Ông Bùi Huy Dũng (Ảnh: Hữu Khoa). Đặc biệt, các bạn trẻ như Gen Z có những thói quen mua hàng rất khác biệt so với Gen Y, Gen Z hay Millennials thời trước. Ví dụ, các bạn sẵn sàng thử rất nhiều cái mới. Ngày xưa, khi chúng ta muốn mua một món hàng, sẽ phải hỏi ý kiến, xem thêm thông tin như thế nào, nghiên cứu rất kỹ… Nhưng các bạn trẻ chỉ cần xem một KOL, KOL hay thần tượng của mình chia sẻ về sản phẩm, hoặc một video rất vui trên mạng, các bạn sẵn sàng trải nghiệm ngay sản phẩm đấy. Việc các bạn thích nghi với sản phẩm mới đã cho thấy một sự khác biệt lớn. Tuy nhiên, dù rất thích thử nghiệm sản phẩm mới, nhưng Gen Z lại có mức độ trung thành với một sản phẩm hay thương hiệu khá thấp. Do đó, việc giữ chân các bạn là một bài toán khó. Các doanh nghiệp phải liên tục tìm ra điểm mới, kênh mới để tiếp cận người tiêu dùng trẻ. Một trong những kênh đó chính là thương mại điện tử, và thậm chí mới hơn nữa là kinh doanh trên mạng xã hội. Sự bùng nổ rất mạnh của Tiktok trong năm qua với một tỷ "active user" - một con số rất ấn tượng - minh chứng cho việc khách hàng tiềm năng của các doanh nghiệp đã thay đổi rất nhiều trong hành vi, điểm chạm. Điểm chạm ngày càng đa dạng và rộng hơn nhiều. Điểm chạm ngày xưa chỉ là TV, biển bảng quảng cáo, báo đài, báo giấy… thì hiện nay, điểm chạm của các bạn trẻ rất khác. Thương mại điện tử giúp cho việc tiếp cận người tiêu dùng thông qua những điểm chạm mới dễ dàng hơn rất nhiều, trên môi trường online - môi trường kinh doanh mới, đồng thời giúp doanh nghiệp truyền đạt thông điệp thương hiệu hiệu quả hơn đến với người tiêu dùng trẻ. Ví dụ: nếu bạn ra cửa hàng, bạn khó có thể biết được câu chuyện thương hiệu đằng sau nó là gì, những người sử dụng sản phẩm đánh giá ra sao… Nhưng với mạng xã hội, chúng ta tiếp cận những thông tin này dễ dàng hơn và nhiều hơn. Tất cả những lợi thế đó giúp cho thương mại điện tử tăng trưởng rất mạnh mẽ trong vài năm qua. Covid-19 hay suy thoái kinh tế cũng là động lực, trong nguy có cơ, buộc thị trường phải thay đổi hành vi để thích nghi với những chuyển biến mới này.

Ông Huỳnh Phước Nghĩa có thể chia sẻ cụ thể hơn, mức tăng trưởng của GDP cả nước và một số địa phương như TPHCM trong quý I ảnh hưởng như thế nào đến nhu cầu tiêu dùng trong nước?

Nền tảng đóng góp vào tăng trưởng GDP là dịch vụ (dịch vụ xuất nhập khẩu, tài chính, du lịch…). Thứ hai, đóng góp cho sức mạnh của nền kinh tế là thương mại. Có dịp làm việc trong đề án hoạch định chiến lược phát triển thương mại điện tử của TPHCM, chúng tôi xác định đến năm 2030, thương mại điện tử đóng góp đến 20-30% tăng trưởng của thương mại nói chung của TPHCM. Đây chính là lĩnh vực có cơ hội của cả vùng Đông Nam Bộ và giao thương của Việt Nam. Không chỉ có lĩnh vực tiêu dùng nội địa mà còn liên quan đến thương mại toàn cầu, xuất khẩu xuyên biên giới. Thứ ba là liên quan đến các ngành nghề như xây dựng. Trong 10 năm qua, tại TPHCM, bất động sản và xây dựng đóng góp rất lớn cho ngân sách và GDP. Tăng trưởng của thời gian qua là kết quả của các quý cuối năm 2022 và liên quan đến các dịch vụ tài chính, du lịch và xuất khẩu. Chính những điểm này khiến cho bức tranh quý I tăng trưởng chậm. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Tuy nhiên, TPHCM là cửa ngõ của vùng Đông Nam Bộ và giao thương với các quốc gia khác. Do đó, các câu chuyện trên phải được giải quyết. Hầu hết ngành chủ lực như thủy hải sản từ Đồng bằng sông Cửu Long, gỗ từ Đông Nam Bộ… đều phải qua cửa ngõ TPHCM. Do đó các bài toán này phải được giải quyết, tìm hướng phục hồi. TPHCM là một trong những thành phố "mega city". Do đó tiêu dùng nội địa rất quan trọng. Không có nơi đâu có những mô hình phân phối, bán lẻ, thương mại điện tử diễn ra sôi nổi như TPHCM. Tất nhiên nhìn chung có chững lại như giảm mặt bằng, doanh số giảm… nhưng thương mại điện tử lại tăng. Những thói quen mới, cách tiêu dùng, chi tiêu mới lại hình thành. Ví dụ, ngày xưa tôi ghé mua một món hàng 20.000 đồng, nay tôi chấp nhận thêm 10.000 đồng trên thương mại điện tử. Nhìn chung, thương mại không suy giảm mà chỉ chuyển dịch từ nơi này sang nơi khác, phù hợp với bối cảnh, và từ đó, tình hình sẽ dần phục hồi trong hai quý tiếp theo và nhiều quý nữa. Riêng TPHCM, không phải chỉ có một vài quý để phán đoán một quá trình. Tôi cho rằng đây là một quá trình dịch chuyển cần thiết, tái cấu trúc mô hình phát triển cần thiết, trong một bức tranh luôn thay đổi, ảnh hưởng từ chính sách vĩ mô, áp lực hội nhập và môi trường toàn cầu. Đây là một sự dịch chuyển tái cấu trúc cần thiết trong mô hình thương mại.

Ông Huỳnh Phước Nghĩa có thể chia sẻ bức tranh tổng quan về kinh tế Việt Nam trong những tháng đầu năm 2023. Tăng trưởng GDP của cả nước trong quý I khá khiêm tốn, việc này tác động như thế nào đến nhu cầu tiêu dùng trong nước?

Chúng ta có thể thấy mấy điểm về nền kinh tế nói chung. Thứ nhất, chúng ta có quan ngại nhưng vẫn có điểm sáng. Ít nhất trong hai quý vừa qua, chúng ta giữ được xuất khẩu ổn định, không mất đà tăng trưởng. Thậm chí quý II có thể xuất siêu. Thứ hai, tiêu dùng nội địa có dấu hiệu phục hồi tổng thể. Thứ ba, sau quý I khó khăn, quý II có thể đạt được tăng trưởng GDP cải thiện. Kế đến, với hai khó khăn lớn nhất của quý I và quý II là lạm phát và lãi suất, Chính phủ đã có những giải pháp điều hành để kiểm soát lạm phát ở mức có thể chấp nhận được. Đây vẫn là một chỉ số rất quan trọng và tác động lớn đến nền kinh tế vốn nhạy cảm, đặc biệt liên quan đến tiêu dùng nội địa. Ông Huỳnh Phước Nghĩa (Ảnh: Hữu Khoa). Bên cạnh đó, lãi suất hiện nay đang được cơ quan quản lý nỗ lực điều chỉnh. Tuy nhiên, đặt trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu, mức lãi suất hiện tại vẫn chưa thể khuyến khích sự mạo hiểm đầu tư kinh doanh hoặc chi phí tài chính quá cao. Đến hết tháng 6, hàng loạt chính sách điều hành vĩ mô đã cố gắng kéo giảm mức lãi suất để kích thích tiêu dùng nội địa và thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế. Đây là những điểm sáng trong sự quyết liệt của điều hành chính sách. Mặt khác, những giải pháp như giảm thuế VAT 2% (dù chưa phải là một mức giảm lớn nhưng cũng có ý nghĩa tích cực), giúp kích thích tiêu dùng nội địa và hỗ trợ sự phục hồi của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đặc biệt trong lĩnh vực bán lẻ, giảm thuế VAT 2% có ý nghĩa rất lớn đối với lĩnh vực này. Chúng ta cũng thấy, thời gian qua, chính sách liên quan đến điều tiết vĩ mô được quan tâm, đi trực diện vào những khó khăn của doanh nghiệp, trong lĩnh vực bất động sản, trái phiếu, nợ xấu ngân hàng, tái cấp vốn cho những dự án khả thi… Đặc biệt là đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, đây là điểm rất tích cực về dài hạn. Riêng với phát triển thương mại điện tử, hạ tầng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, liên quan phát triển thị trường, kho, trung tâm phân phối, logistics… Có những vấn đề của quý I chưa tốt, nhưng đến hết quý II thì kịch bản tươi sáng hơn. 2 quý còn lại của năm 2023, với đà này và những giải pháp quyết liệt, khả năng chúng ta sẽ thấy triển vọng tươi sáng hơn, ít nhất liên quan đến tiêu dùng nội địa, thương mại nội địa, thúc đẩy thu hút du lịch. Kế đến là sự quay trở lại của những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những giải pháp tháo gỡ về mặt chính sách trong nửa cuối năm nay cũng sẽ hỗ trợ đảm bảo mục tiêu GDP, mở ra hướng kích cầu trong nhiều lĩnh vực. Phải kích cầu được thương mại và dịch vụ, bên cạnh xuất khẩu, thì mới có khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay. Quan điểm của tôi, chúng ta đối mặt, ứng xử trước các thách thức với những phản ứng tích cực, chứ không phải là không nhìn thấy khó khăn. Thứ hai, chúng ta phải thấy phản ứng tích cực dựa trên ưu tiên nào, không thể nhìn từ một góc hẹp mà phải có nhìn nhận rộng hơn để thấy ưu tiên của Chính phủ. Thứ ba, trong bối cảnh toàn cầu hiện nay, Việt Nam hội nhập sâu, doanh nghiệp và các nhà quản lý cũng phải xem xét tác động của môi trường bên ngoài và tính chất của thị trường toàn cầu. Ví dụ các lĩnh vực dệt may, gỗ… phải có tư duy thị trường mới. Các hiệp định thương mại hỗ trợ doanh nghiệp rất nhiều trong giao dịch xuyên biên giới, từ đó lèo lái nền kinh tế đi đúng hướng. Hãy nhìn vấn đề theo hướng tích cực, nếu không rất nguy hiểm cho chính chúng ta.

Thương mại điện tử: Cửa sáng cho doanh nghiệp lội ngược dòng

(Dân trí) - Các diễn giả đã có mặt tại tòa soạn báo Dân trí, chia sẻ đến độc giả những giải pháp hiệu quả nhằm giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu ở lĩnh vực thương mại điện tử.

Chương trình phát trực tiếp trên báo Dân trí lúc 9h ngày 29/6, với sự tham gia của Thạc sĩ Huỳnh Phước Nghĩa - chuyên về thương hiệu và marketing, Đại học Kinh tế TPHCM; ông Bùi Huy Dũng - Giám đốc Điều hành Công ty Accesstrade.

Các khách mời phân tích cơ hội, thách thức mà các doanh nghiệp có thể đối mặt trên thị trường thương mại điện tử; chia sẻ một số giải pháp, góp ý nhằm giúp các đơn vị tận dụng hiệu quả thương mại điện tử để thúc đẩy tiêu thụ, phát triển thị trường và xây dựng thương hiệu.