Thống đốc trả lời chất vấn "sao ngân hàng chỉ bán mà không mua vàng"

Trong phiên chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng sáng 11/11, việc quản lý thị trường vàng được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm.

Thống đốc: NHNN tập trung tăng cung, bình ổn thị trường

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho biết vừa qua việc bán vàng miếng của NHNN được người dân đồng tình. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán ra mà không mua vào nên người dân có nhu cầu không biết bán ở đâu. Tại sao NHNN chỉ bán ở Hà Nội và TPHCM mà không bán khắp cả nước? 

Tranh luận thêm, ông Hòa cho rằng vấn đề ngân hàng bán vàng miếng mà không mua lại là vấn đề hệ trọng, các doanh nghiệp không mua, dẫn đến người dân phải bán ở "chợ đen".

"Tại sao ngân hàng bán lại không mua để thuận lợi cho người dân. Người ta cần tiền thì phải mua lại để họ còn sử dụng, lưu thông. Đề nghị ngân hàng xem xét mua lại vàng miếng từ người dân để tạo điều kiện thuận lợi cho họ khi cần bán vàng", đại biểu tranh luận.

Đại biểu Đỗ Huy Khánh (Đồng Nai) đặt vấn đề hiện nay thế giới có nhiều nước thị trường phát triển cho phép lập sàn giao dịch vàng, thu hút nguồn lực vàng, mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trong nước. Đại biểu hỏi NHNN có kế hoạch đề xuất Chính phủ lập sàn giao dịch vàng hay không.

Đại biểu Lưu Văn Đức (Đắk Lắk) cho biết tháng 4, Chính phủ đưa ra nhiều giải pháp quản lý thị trường vàng, trong đó giao cho NHNN và các cơ quan liên quan khẩn trương bình ổn và quản lý thị trường.

Ông đề nghị Thống đốc cho biết thời gian qua đã thực hiện yêu cầu trên như thế nào, tác động đến giá vàng và thị trường vàng trong hiện tại và tương lai ra sao.

Trả lời câu hỏi về việc ngân hàng chỉ bán mà không mua vàng miếng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN cung vàng do nhu cầu gia tăng. Ngân hàng chưa đặt vấn đề mua lại, mà tập trung thực hiện giải pháp tăng cung vàng.

Hiện đã có 22 tổ chức tín dụng và 16 đơn vị mua bán vàng, hoạt động kinh doanh diễn ra bình thường. Việc doanh nghiệp không mua vàng của cá nhân có thể vì một vài lý do như cân đối tiền.

Về câu hỏi tại sao NHNN chỉ bán vàng ở Hà Nội và TPHCM, Thống đốc cho biết NHNN chỉ cấp phép kinh doanh mua bán vàng miếng. Doanh nghiệp và tổ chức tín dụng chủ động xem xét đánh giá nhu cầu tỉnh thành và mở điểm mua bán vàng miếng.

"Qua tổng hợp, chúng tôi nhận thấy nhu cầu mua bán chủ yếu tập trung ở Hà Nội, TPHCM và thành phố lớn", lãnh đạo ngành ngân hàng cho biết.

Trả lời thêm về câu hỏi tranh luận của đại biểu Phạm Văn Hòa về vấn đề mua vàng miếng của NHNN, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết bản thân các tổ chức tín dụng thực hiện theo chỉ đạo là bán vàng để bình ổn thị trường.

"Về vấn đề mua vàng, thực tế, vàng không như ngoại tệ, để kiểm định chất lượng và hàm lượng vàng rất khó khăn. Tổ chức tín dụng phải đầu tư trang thiết bị, con người để nhận biết, tránh rủi ro khi tham gia bình ổn lại gặp rủi ro về chất lượng vàng", bà Hồng nói.

Theo lãnh đạo NHNN, 22 tổ chức tín dụng và 16 doanh nghiệp vẫn có chi nhánh mua bán và địa điểm giao dịch ở nhiều nơi. Các đơn vị này không mua vàng của người dân có thể do nhiều nguyên nhân như biến động của thị trường vàng rất nhanh và khó lường.

"Giá vàng thế giới tăng cao lại xuống rất nhanh, doanh nghiệp phải cân nhắc để phòng ngừa rủi ro. Mua vào của người dân ở mức này nhưng đến lúc xuống lại rủi ro. Đối với mặt hàng vàng, NHNN cũng đã thường xuyên có khuyến cáo thị trường biến động khó lường phức tạp, rất rủi ro khi đầu tư", bà Hồng nói.

Sẽ cân nhắc thành lập sàn giao dịch vàng 

Về câu hỏi thành lập sàn giao dịch vàng của đại biểu Đỗ Duy Khánh, Thống đốc cho biết một số nước đã thành lập sàn giao dịch vàng như Trung Quốc lập sàn vàng tại Thượng Hải. Tuy nhiên, trong khu vực hiện cũng còn có một số quốc gia không thành lập.

"Việc thành lập sàn có một số điểm tích cực như các giao dịch sẽ được minh bạch, nhu cầu mua bán của người dân, doanh nghiệp thuận lợi hơn. Nhưng để thành lập được sàn cũng đòi hỏi sự đầu tư về cơ sở hạ tầng", bà Hồng nhận định.

Theo lãnh đạo NHNN, Việt Nam không phải quốc gia sản xuất vàng như Trung Quốc, vàng để giao dịch giữa các chủ thể trong thị trường cũng phải nhập từ thị trường vàng quốc tế. Để lập sàn giao dịch vàng, NHNN sẽ cùng với các bộ ngành nghiên cứu, đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng để tham mưu, đề xuất Chính phủ ở thời điểm phù hợp và phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Về quản lý và bình ổn thị trường vàng mà đại biểu Lưu Văn Đức đưa ra, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay thị trường vàng biến động, từ năm 2021, vàng thế giới tăng cao. Thực tế NHNN chưa can thiệp trong thời gian này, nhưng đến tháng 6 năm nay, giá vàng tiếp tục tăng ở mức rất cao.

Trước khi can thiệp, giá kim loại quý này vào khoảng 2.300-2.400 USD/ounce. Chênh lệch giá vàng giữa quốc tế và trong nước tăng cao, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt về vấn đề này. Vì vậy, NHNN đã thực hiện đấu thầu và can thiệp 9 phiên đấu thầu.

Để thực hiện thu hẹp nhanh khoảng cách chênh lệch giá vàng, NHNN chuyển sang phương án bán vàng trực tiếp thông qua 4 ngân hàng thương mại và SJC. Từ đó, chênh lệch từ mức 15-18 triệu đồng/lượng xuống còn 3-4 triệu đồng/lượng.

"Hiện nay, thị trường vàng tiếp tục có diễn biến khó lường, phức tạp. Việt Nam là quốc gia không sản xuất vàng, nên việc can thiệp phụ thuộc vào nhập khẩu vàng. NHNN sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến và đưa ra chính sách phù hợp", lãnh đạo ngành ngân hàng khẳng định.