Tham vọng CPTPP của Trung Quốc đẩy Nhật Bản vào những rắc rối

Đề cập đến Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP - tên gọi khác là TPP-11), Giáo sư Jia tại Trường Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Bắc Kinh kêu gọi Trung Quốc phải "nhanh chóng tham gia vào hiệp định TPP-11 này để trở thành một phần của quá trình xây dựng các quy tắc thương mại vì điều đó sẽ có lợi cho Trung Quốc về lâu dài".

"Nếu tham vọng đó đạt được, thì Trung Quốc sẽ chính thức tuyên bố tham gia TPP-11. Đây sẽ là một thách thức đối với Nhật Bản vì nếu họ từ chối yêu cầu tham gia vào TPP của Trung Quốc thì sẽ đối đầu với Trung Quốc. Nhật Bản - một đồng minh thân thiết của Mỹ - cũng không thể chấp nhận tham gia vào TPP một cách dễ dàng vì Mỹ sẽ không bao giờ đồng ý với điều đó", ông nói.

Mỹ là một phần của các cuộc đàm phán để thành lập khối thương mại nhưng họ đã rút lui theo chính sách "nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Donald Trump. Nhật Bản kể từ đó dẫn đầu nhóm này và đang hy vọng sẽ đưa Mỹ quay trở lại thế giới.

Ông Jia cũng đưa dự đoán rằng căng thẳng Mỹ - Trung vẫn có thể giảm bớt kể cả khi Tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức.

"Lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc đang tạo đà cho Đảng Dân chủ Mỹ. Các vấn đề như Hồng Kông, những xích mích và mâu thuẫn có thể sẽ mở rộng hơn", ông Jia nói.

"Tuy nhiên, về tổng thể, mối quan hệ sẽ ổn định", ông nói và thêm rằng: "Tổng thống Trump đã có hành động cực kỳ cứng rắn đối với Trung Quốc trong giai đoạn sau của nhiệm kỳ của mình. Đây là một tình huống rất nguy hiểm và tổng thống mới khó có thể tiếp tục chính sách đó".

Ông Jia hy vọng Trung Quốc và Mỹ sẽ tránh một cuộc đối đầu kiểu Chiến tranh lạnh mới - điều mà ông tin rằng sẽ không thể tránh khỏi nếu ông Trump giành được nhiệm kỳ thứ hai.

"Với chính quyền Biden, Mỹ có thể sẽ sử dụng lại những chính sách của thời kỳ trước khi ông Trump làm tổng thống. Đối sách với Trung Quốc và bảo vệ trật tự thế giới là mối quan tâm lớn của Mỹ", ông nói.

Tuy vậy, ông Joe Biden vẫn báo hiệu về các kế hoạch thách thức đến ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong thương mại quốc tế.

Chia sẻ thêm về quan điểm của mình, ông Jia cho hay: "Cựu Tổng thống Barack Obama đã từng nhấn mạnh rằng các quy tắc thương mại quốc tế cần được hình thành dưới sự lãnh đạo của Mỹ. Vì vậy, Tổng thống đắc cử Biden có thể cũng nghĩ rằng các quy tắc quốc tế được tạo ra dưới sự lãnh đạo của Trung Quốc là điều không tốt".

Ông Jia cho rằng, nếu Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc có thể hợp tác, Đông Á sẽ an toàn và thịnh vượng hơn. Nhưng thật không may, vì các vấn đề lịch sử và lãnh thổ, mối quan hệ giữa ba quốc gia này hiện vẫn đang khá phức tạp.