Tàu vỏ thép dịch vụ hậu cần “trùm mền”, ngư dân lâm nợ

Ngư dân “tan” giấc mộng tàu hiện đại

Theo phản ánh của ngư dân, hiện Bình Định ghi nhận 3 tàu vỏ thép dịch vụ hậu cần nghề biển có giá trị hàng chục tỷ đồng của ngư dân ở xã Cát Khánh (huyện Phù Cát) đóng theo Nghị định 67 của Chính phủ phải nằm bờ vì hoạt động không hiệu quả, khiến các chủ tàu đang sống dở chết dở.

Những ngày qua, trong khi các tàu cá ngư dân địa phương tất bật chuẩn bị nhiên liệu cho chuyến ra khơi đánh bắt thủy sản thì tàu vỏ thép hậu cần BĐ 99479 TS, công suất 880CV của ông Nguyễn Đức Hưng (41 tuổi, ở xã Cát Khánh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định) vẫn neo đậu ở cảng Đề Gi (xã Cát Khánh, huyện Phù Cát) suốt hơn 7 tháng qua.

Theo ông Hưng, con tàu hậu cần BĐ 99479 TS được ông đóng vào năm 2016 theo Nghị định 67 với giá trị 18 tỷ đồng. Trong đó, có 17 tỷ đồng vay từ ngân hàng, còn lại vốn đối ứng của gia đình. Đầu năm 2017, tàu ông hạ thủy, tuy nhiên sau 3 chuyến biển đầu tiên, ông thua lỗ 300 triệu đồng.

“Sau khi chuyển đổi từ tàu vỏ gỗ sang tàu vỏ thép, tôi rất hi vọng chất lượng, sản lượng và lợi nhuận sẽ tăng. Thế nhưng, lời lãi đâu chưa thấy mà chỉ thấy thua lỗ nặng nề. Tàu nằm bờ từ hơn nửa năm qua, giờ lãi mẹ đẻ lãi con nhưng không biết xoay sở thế nào”, ông Hưng buồn bã nói.

Tương tự, tàu hậu cần BĐ 99569 TS của ông Lê Văn Mi (trú xã Cát Khánh (huyện Phù Cát, Bình Định), công suất 880CV. Sau 3 chuyến đi biển, ông Mi lỗ hơn 400 triệu đồng, đành để tàu nằm “đắp chiếu” ở cảng Đề Gi suốt 8 tháng qua.

Thế nhưng, thất bại nhất là tàu vỏ thép dịch vụ hậu cần BĐ 99888 TS của ông Nguyễn Công Quý (42 tuổi, cũng ở xã Cát Khánh), công suất 940CV do Công ty TNHH MTV Nam Triệu đóng với giá gần 15 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau chuyến biển đầu tiên, ông Quý lỗ cả tỷ đồng vì hầm bảo quản cá không đảm bảo.

“Chuyến đầu tiên vừa ra khơi được vài tuần, tàu của tôi thu mua được nhiều cá nên nhanh chóng vào bờ bán. Nào ngờ về đến cảng, mở hầm thì cá bên trên vẫn khá đẹp, nhưng từ giữa đến đáy hầm thì cá hư hỏng vì hầm không rút nước, gần như mất trắng”, ông Quy cho hay.

Ông Quý cho biết thêm, để khắc phục hầm cá, ông thế chấp sổ đỏ để vay ngân hàng, mượn bạn bè, người thân 800 triệu đồng. Tuy nhiên, chuyến biển thứ 2, tàu vừa mới ra khỏi cửa biển Đề Gi thì bị hỏng máy, phải thuê tàu kéo vào cảng. Vậy là, con tàu của ông Quý phải nằm bờ từ tháng 4/2017 cho đến tháng 4/2018 mới sửa xong. “Mãi sau này, tôi mới biết con tàu của mình cùng số phận hư hỏng với 17 con tàu cá vỏ thép khác trong tỉnh do công ty lắp máy bộ cải hoán, thay vì máy thủy”, ông Quý bức xúc.

Ngư dân “cầu cứu”

Ông Nguyễn Đức Hưng cho rằng, tàu dịch vụ hậu cần với thiết kế hiện nay chỉ phù hợp với tàu hành nghề vây rút. Tuy nhiên, tàu vây rút lại thường mắc lỗi kỹ thuật, lưới hay vướng chân vịt, xoay sở chậm nên hiệu quả khai thác không cao. Do vậy, ông mong muốn cơ quan có thẩm quyền cho ông chuyển đổi sang nghề mành chụp.

Song, cái khó lúc này của ông Hưng là nguồn vốn. Bởi, tàu hậu cần muốn chuyển đổi sang mành chụp phải mất ít nhất 5 tỷ đồng với nhiều linh kiện, thiết bị cần mua sắm, trang bị như hầm cáp đông, máy dò cá, máy phát điện, bóng đèn, gọng mành chụp…

“Do tàu nằm bờ lâu ngày nên một số thiết bị trên tàu bắt đầu xuống cấp. Hiện, mỗi tháng tôi phải chi gần chục triệu đồng để duy tu, thuê người trông coi và tiền phí bãi neo đậu tàu. Lo nhất là tàu nằm bờ, không có tiền trả lãi ngân hàng, chưa kể nợ quá hạn đã phát sinh hơn 300 triệu đồng. Trong khi đó, tiền chuyển đổi quá lớn tôi thực sự bất lực”, ông Hưng thở dài nói.

Sự “bất lực” được thể hiện rõ trên gương mặt chủ tàu Lê Văn Mi, bởi ngoài phần nợ vay đóng tàu theo chương trình, ông phải cầm cố nhà cửa, đất đai để đóng tàu. “Cuộc sống cả gia đình nhìn cả vào con tàu, nhưng vì thua lỗ nên giờ hầu như không còn gì trả nợ. Nợ quá hạn đã vượt con số trên 600 triệu đồng. Giờ chỉ có cách chuyển đổi sang tàu đánh bắt cá, nhưng không có tiền. Tôi sẽ liên hệ với ngân hàng xin vay gói hỗ trợ để cứu vãn con tàu, nhưng không biết họ có đồng ý không”, ông Mi mệt mỏi nói.

Trong khi đó, ông Quý vẫn nuôi hi vọng, bởi sau khi hoàn thành việc sửa chữa vào cuối tháng 4/2018. Hiện, ông Quý cho người quen ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mượn để làm thử ở vùng biển phía Nam. “Sau 2 tháng, nếu tàu làm có lãi thì sẽ hợp tác với họ để kiếm tiền trả nợ, còn thua lỗ thì tôi đành nhận tàu về để chuyển hướng khác”, ông Quý nói.

Chia sẻ về nguyện vọng chuyển đổi của các chủ tàu dịch vụ hậu cần, ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định, chia sẻ khó khăn với ngư dân đang gặp phải. Tuy nhiên, việc chuyển đổi từ tàu dịch vụ hậu cần sang tàu đánh bắt là khó khả thi vì chi phí tốn kém, vừa không đáp ứng được quy hoạch đội tàu cá hiện đại hoạt động theo chuỗi. Ngân hàng lại khó chấp nhận.

“Với trách nhiệm của ngành, thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp cùng các đơn vị có liên quan nghiên cứu, tìm biện pháp hữu hiệu để tháo gỡ khó khăn cho ngư dân. Có thể ngành sẽ làm việc với các chủ tàu khai thác để hình thành tổ đội “tàu mẹ - tàu con” gắn kết, tạo điều kiện để các tàu hậu cần ra khơi trở lại”, ông Phúc cho hay.

Doãn Công