1. Dòng sự kiện:
  2. Tư vấn tài chính cá nhân

Sửa Luật Ngân sách Nhà nước, tăng quyền tự chủ cho các địa phương

Ninh An

(Dân trí) - Dự thảo Luật NSNN sửa đổi tập trung giải quyết 4 vấn đề trọng tâm lớn. Trong đó đáng chú ý nhất là đổi mới cơ chế phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.

Sáng 11/4, Bộ Tài chính tổ chức Hội thảo toàn quốc lấy ý kiến về sửa đổi toàn diện Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN).

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng cho biết sau hơn 8 năm thực hiện, Luật NSNN năm 2015 đã góp phần quan trọng trong việc quản lý, sử dụng NSNN một cách hiệu quả, minh bạch, có đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, với những thay đổi về kinh tế, xã hội, quốc tế, Luật đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, cần phải được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi toàn diện Luật NSNN năm 2015, đề xuất bổ sung vào Chương trình xây dựng pháp luật năm 2025 theo trình tự, thủ tục rút gọn để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025).

Sửa Luật Ngân sách Nhà nước, tăng quyền tự chủ cho các địa phương - 1

Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng tại hội nghị (Ảnh: BTC).

Bộ Tài chính đã có văn bản đề nghị các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đánh giá, đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung toàn diện Luật NSNN làm cơ sở xây dựng hồ sơ Luật NSNN (sửa đổi), gửi lấy ý kiến tham gia bằng văn bản của các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương; đồng thời, đã tổ chức hội thảo để lấy ý kiến góp ý trực tiếp của một số địa phương. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã rà soát, tiếp tục hoàn thiện Hồ sơ Luật NSNN (sửa đổi) gửi Bộ Tư pháp thẩm định.

Tăng quyền cho địa phương 

Đại diện Bộ Tài chính cho biết dự thảo Luật NSNN sửa đổi tập trung giải quyết 4 vấn đề trọng tâm lớn. Thứ nhất là đổi mới cơ chế phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo hướng tăng cường vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, đồng thời tạo điều kiện cho ngân sách địa phương có tính tự chủ, chủ động hơn trong việc huy động, sử dụng nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ hai là rà soát, sửa đổi các quy định về phân cấp nhiệm vụ chi ngân sách theo hướng phân định rõ ràng trách nhiệm, quyền hạn của mỗi cấp trong việc sử dụng ngân sách, ưu tiên bố trí nguồn lực cho những nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt là phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Thứ ba là tăng cường phân cấp, phân quyền trong công tác lập dự toán và chấp hành ngân sách. Dự thảo Luật tăng thẩm quyền cho Chính phủ trong việc quyết định điều chỉnh dự toán thu, chi của một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương nhưng không làm tăng mức vay, bội chi NSNN, tăng thẩm quyền cho UBND các cấp ở địa phương quyết định điều chỉnh dự toán chi NSĐP, sau đó mới báo cáo lại cấp có thẩm quyền.

Việc xử lý tăng, giảm thu, chi so với dự toán trong quá trình chấp hành NSNN được sửa đổi theo hướng bỏ quy định thứ tự ưu tiên khi phân bổ số tăng thu và các khoản dự toán chi còn lại của cấp ngân sách, đồng thời mở rộng phạm vi được sử dụng nguồn lực này nhằm nâng cao hiệu quả, tính kịp thời trong giải quyết các vấn đề phát sinh.

Thứ tư là cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tối ưu hóa quy trình, thủ tục trong công tác lập dự toán, chấp hành, quyết toán ngân sách. Dự thảo Luật NSNN sửa đổi quy định cắt giảm các thủ tục liên quan đến quy trình xây dựng và thông báo số kiểm tra thu, chi ngân sách hằng năm và 3 năm; quy trình xây dựng và báo cáo kế hoạch tài chính - NSNN 3 năm; trình tự và yêu cầu lập dự toán chi, nhất là đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Trao đổi tại hội nghị, bà Lê Thị Huỳnh Mai - Giám đốc Sở Tài chính TPHCM - cho biết địa phương thống nhất cao đối với các nội dung sửa đổi trong dự thảo Luật NSNN như bỏ kế hoạch tài chính 3 năm, đổi mới cơ chế phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, phân cấp quản lý nhiệm vụ thu, nhiệm vụ chi, lập dự toán, trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị dự toán cấp I và đơn vị sử dụng ngân sách trong thực hiện nhiệm vụ chi ngân sách, quyết toán ngân sách.

Tuy nhiên, đại diện TPHCM nêu ý kiến Bộ Tài chính cần có những hướng dẫn chi tiết, rõ ràng hơn với các quy định về thẩm quyền HĐND cấp tỉnh như chi đặc thù địa phương ngoài tiêu chuẩn định mức hay các chế độ đặc thù chưa được định nghĩa trong dự thảo luật.