Sửa đường băng Tân Sơn Nhất đúng mùa cao điểm: Nên tính lại!

Đọc những thông tin kinh tế - tài chính mới nhất trên FICA: * Cao bất ngờ, GDP quý I có bất thường? * Việt Nam áp thuế 0% cho hơn 3.200 mặt hàng từ Nhật Bản * Ông Đặng Thành Tâm: Gần 3 năm KBC không vay thêm ngân hàng một đồng nào * Vương Kỳ Sơn, “nhân vật số 2” của Trung Quốc * Trao tay hơn 300 tỷ đồng cổ phiếu Kinh Đô trong bí mật

Theo thông báo của Hội đồng slot (thông báo số 1375/KL- CHK) từ ngày 10/4/2015- 25/6/2015 Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất sẽ tạm thời hạn chế sử dụng đường băng 25L/07R để sửa chữa, cải tạo và mở rộng đường lăn.

Trước đó, Hội đồng này đã có cuộc họp để xác định giới hạn lượt hạ/ cất cánh tại sân bay này và đưa ra quyết định trong thời gian sửa chữa đường băng 25L/07R mỗi giờ chỉ cho phép tối đa 25 lượt ha/ cất cánh. Các hãng hàng không sẽ phải xây dựng phương án khai thác các đường bay nội địa đến sân bay Tân Sơn Nhất và Cục Hàng không sẽ “điều phối lại slot của các hãng hàng không nội địa, trên cơ sở giới hạn khả năng khai thác của đường cất/ hạ cánh, đường lăn”, thông báo của Hội đồng slot nêu rõ.

Quyết định trên của Hội đồng slot“gây sốc” cho các hãng hàng không bởi sân bay Tân Sơn Nhất hiện đang đạt đến trần cất/ hạ cánh từ 32 đến 39 lần/ giờ trong các khung giờ từ 6h đến 18 h hàng ngày. Nếu như chỉ còn cất/ hạ cánh tối đa được 25 lượt/ giờ có nghĩa mỗi giờ sẽ phải cắt giảm 7 đến 12 chuyến bay. Sơ bộ sẽ có khoảng gần 100 chuyến bay bị cắt giảm mỗi ngày, 10 máy bay phải “nằm chơi” trong khi khoảng hơn 10.000 hành khách không được bay.

Tính sơ sơ trong giai đoạn hơn 2 tháng sữa chữa, sẽ có khoảng hơn 1 triệu lượt hành khách bị ảnh hưởng do các hãng cắt giảm chuyến bay vì thiếu slot. Giá vé máy bay mùa hè này, nhất là dịp lễ 30/4- 1/5 chắc chắn sẽ tăng cao do các hãng không thể tăng chuyến phục vụ nhu cầu đi lại của hành khách (thường tăng gấp nhiều lần so với ngày thường).

Chính sách cấp slot hiện nay đang được thực hiện theo thứ tự ưu tiên, theo đó ưu tiên số 1 là dựa vào lịch bay cùng mùa năm trước theo nguyên tắc mùa năm ngoái bay bao nhiêu chuyến thì mùa năm nay sẽ được ưu tiên phân bổ bấy nhiêu, sau đó mới phân bổ đến các chuyến tăng thêm.

Các hãng hàng không đang tăng trưởng mạnh, kế hoạch bay mùa hè của năm nay đang tăng khoảng 30% so với năm trước. Như vậy, nếu số lần cất/hạ cánh tối đa bị cắt giảm thì khả năng nhiều chuyến bay của hãng hàng không sẽ không được cấp phép bay trong khi lịch bay đã được mở bán từ trước. Điều đó cũng có nghĩa nhiều hành khách, nhất là hành khách bình dân, người lao động, học sinh, sinh viên không có cơ hội bay do vé giá tiết kiệm sẽ không còn.

Thực tế, mấy năm gần đây, nhờ giá vé phù hợp của các hãng hàng không, ngành du lịch được kích cầu với lượng hành khách đi du lịch bằng đường hàng không đã tăng đáng kể.

Nên có giải pháp “gỡ khó”?

Với việc đóng cửa 1 đường bằng để sửa chữa vào đúng mùa cao điểm, đại diện một hãng hàng không tính toán: “mỗi hành khách đi máy bay nộp lệ phí sân bay là 120.000 đồng, 1 triệu hành khách không được bay, sân bay sẽ thất thu 120 tỉ đồng, các hãng hàng không mất doanh thu khoảng 1.500 tỉ đồng, nhà nước sẽ thất thu nhiều trăm tỷ đồng phí và thuế”.

Để “giảm thiệt hại” cho cả 4 bên: nhà nước- cảng hàng không - hãng hàng không- hành khách, đại diện các hãng hàng không tại cuộc họp với Hội đồng slot đã kiến nghị lùi lịch sửa chữa đường băng 25L/07R đến tháng 8 hoặc tháng 9/2015 do tháng 6, tháng 7 là cao điểm của dịch vụ hàng không, phục vụ cho người dân đi lại, nghỉ mát, học sinh, sinh viên đi thi, nếu đóng cửa đường băng để sửa chữa, không chỉ các hãng hàng không thất thu, thiệt hại mà người dân cũng sẽ bị ảnh hưởng lớn, bị hạn chế tiếp cận phương tiện giao thông an toàn, hiện đại. Hệ quả, tình trạng quá tải sẽ tái diễn ở các nhà ga, bến tàu, bến xe trong khi chỉ cần lùi thời gian sửa chữa lại một vài tháng là khắc phục được tình trạng này.

Thực tế, hoạt động vận tải hàng không thời gian gần đây đầy rẫy khó khăn do vấp phải những rào cản về sự yếu kém của hạ tầng và chất lượng phục vụ mặt đất tại các sân bay. Nhiều sân bay hiện nay năng lực phục vụ hạn chế khiến tình trạng chậm, huỷ chuyến tăng cao, các hãng hàng không “lực bất tòng tâm”.

Tại sân bay Nội Bài (Hà Nội), từ khi có nhà ga hành khách quốc tế T2 thì thời gian nối chuyến tăng từ 90 phút lên 120 phút vì khoảng cách xa so với nhà ga hành khách nội địa T1.

Không chỉ sân bay Tân Sơn Nhất hạn chế hoạt động để sửa chữa, các sân bay khác như Thanh Hoá, Cam Ranh, Buôn Mê Thuột, Hải Phòng… cũng đang đồng loạt sửa chữa vào mùa cao điểm hè và hạn chế bay hoặc hạn chế năng lực phục vụ. Điều này khiến cho hoạt động của các hãng hàng không gặp nhiều khó khăn, nhất là tới đây thuế môi trường áp giá xăng cho các hãng hàng không sẽ tăng cao. Để hỗ trợ cho các hãng hàng không hoạt động, không làm giá vé đội lên cao, hạn chế cơ hội đi lại bằng đường hàng không của đa số người dân, cần có những giải pháp tháo gỡ khó khăn mà việc xem xét lại chính sách cấp slot là một trong những giải pháp dễ thực hiện nhất.

Được biết, lý do chính yếu khiến Hội đồng slot muốn bắt đầu kế hoạch sửa chữa đường băng tại Cảng Hàng không Tân Sơn Nhất từ 10/4 là lo ngại tháng 8, tháng 9 là mùa mưa, thời tiết không thuận lợi để đảm bảo tiến độ sửa chữa. Tuy nhiên, thực tế mùa mưa ở các tỉnh phía Nam trong đó có TP Hồ Chí Minh thường kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11, sửa chữa vào từ giữa tháng 4 tới hết tháng 6 cũng vẫn “dính” mùa mưa trong khi có thể “gây thiệt hại” quá lớn cho cả hành khách, hàng hãng không cũng như nhà nước.

Bên cạnh đó, đề án nâng cao năng lực điều hành bay tăng khả năng điều hành của các cơ quan kiểm soát không lưu cũng đang được đặt ra. Tại sân bay Tân Sơn Nhất đang điều hành ở mức 32 lần/h trong khi sân bay quốc tế trung bình trong khu vực như Kuala Lumpur là ở mức 68 lần/h, khả năng đến tháng 8 cũng sẽ có kết quả và việc “đóng bớt đường băng” khi đó bắt đầu là phù hợp. Để nâng cao năng lực điều hành, trong cuộc họp hội đồng điều phối Slot thống nhất phải có chương trình phần mền điều phối Slot và VietJet sẽ là đơn vị tài trợ cho chương trình phần mềm này.

Thiết nghĩ, Cục hàng không Việt Nam cần cân nhắc trước quyết định “đóng cửa” đường băng, nên xem xét đóng cửa vào mùa thấp điểm, tránh mùa cao điểm để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có cơ hội được di chuyển bằng đường hàng không nhiều hơn vào cao điểm mùa hè 2015.

Hoành San