Sếp ngân hàng ngoại nói về ngành "hái ra tiền" của Việt Nam

Ông Surajit Rakshit, Giám đốc toàn quốc Trung tâm thanh toán quốc tế và tài trợ chuỗi cung ứng, HSBC Việt Nam vừa có bài viết về sự tăng trưởng của ngành nông nghiệp Việt Nam.

Trong bài viết, ông chỉ ra những yếu tố cần được cải thiện và thúc đẩy hơn nữa để giúp nông nghiệp Việt Nam tiếp tục nắm bắt cơ hội và tiến lên phía trước.

Nông nghiệp - trụ cột của GDP Việt Nam

Theo HSBC, nông nghiệp đóng góp khoảng 12% vào GDP của Việt Nam. Nông nghiệp từ lâu đã là xương sống của nền kinh tế Việt Nam với một số lợi thế so sánh như đất canh tác, độ che phủ rừng, lãnh thổ biển, khí hậu nhiệt đới, lao động sẵn có và chi phí hiệu quả.

Năm 2023, ngành nông nghiệp Việt Nam có mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm qua, đạt 3,83%. Sản lượng lúa tăng 1,7%, sản lượng thịt tăng 3,5% trong khi thủy sản tăng 2,9%.

Sản lượng cao thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt trên 53 tỷ USD, thặng dư thương mại hơn 12 tỷ USD, chiếm 42,5% tổng thặng dư thương mại của Việt Nam.

Việt Nam đang xuất khẩu một loạt các sản phẩm nông nghiệp đi khắp thế giới. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam là gạo, cà phê, hạt điều và rau quả, chiếm hơn 16 tỷ USD xuất khẩu nông sản.

Nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam đã được tiếp cận với các thị trường mới. Từ đầu năm đến nay, giá sầu riêng, cà phê và gạo lần lượt tăng 20%, khoảng 5-9%, và 6%. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, ngư nghiệp ước đạt 54-55 tỷ USD vào năm 2024.

Nhờ tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, Việt Nam đang trở thành một nhân tố quan trọng trong nông nghiệp toàn cầu. Năm ngoái, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã chọn Việt Nam là một trong 3 quốc gia đầu tiên thí điểm Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Lương thực Thực phẩm.

Nông nghiệp xanh - yếu tố phát triển bền vững

Ông Surajit cho rằng giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu là một trong những trọng tâm của Chính phủ để giúp ngành nông nghiệp phát triển bền vững. Do vị trí địa lý, Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nông nghiệp.  

Từ sau cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 đầy mạnh mẽ của Việt Nam tại COP26, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đặt trọng tâm vào nông nghiệp xanh không chỉ giúp Việt Nam giảm lượng khí thải carbon trong sản xuất nông nghiệp, mà còn đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ các thị trường xuất khẩu như Mỹ hoặc châu Âu.

Trong nỗ lực hỗ trợ phân khúc doanh nghiệp này, Chính phủ đã đưa ra nhiều sáng kiến, nổi bật trong số đó là việc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giới hạn lãi suất cho vay ngắn hạn bằng tiền Đồng ở mức 4%.

Các tổ chức tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 của ngành nông nghiệp với các hoạt động chuyển hướng sang tài chính xanh, định hướng thị trường và giúp các công ty nông nghiệp xây dựng tư duy bền vững.

Để tối ưu hóa các cơ hội từ ngành nông nghiệp, Việt Nam cần phải có những thay đổi chính sách nhất định để thúc đẩy đổi mới và đầu tư vào công nghệ cao.

HSBC cũng cho rằng Việt Nam cần có kế hoạch thực hiện rõ ràng hơn đối với quy hoạch điện 8 cũng như chương trình Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) để hiện thực hóa lợi ích và thu hút đầu tư nước ngoài.

Chính phủ cũng cần đưa ra những ưu đãi nhất định liên quan đến tài chính xanh nhằm đảm bảo các doanh nghiệp có thể đẩy nhanh kế hoạch chuyển đổi của mình.