Rủi ro Việt Nam bị Mỹ “để mắt” dán mác thao túng tiền tệ chưa được loại bỏ

Bộ Tài chính Mỹ mới đây đã phát hành báo cáo “Kinh tế vĩ mô và chính sách tỷ giá hối đoái của các đối tác thương mại chính”. Đây là báo cáo mang tính bán niên được Bộ tài chính Mỹ đệ trình lên Quốc hội nước này một năm hai lần.

Điểm đáng chú ý trong báo cáo tháng 1/2020, Trung Quốc đã không còn bị Mỹ đánh giá là thao túng tiền tệ như động thái đưa ra hồi tháng 8/2019.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính Mỹ, trong quá trình đàm phán cho thỏa thuận thương mại bước 1, Trung Quốc đã có những cam kết không phá giá mạnh đồng nhân dân tệ (CNY) cũng như không sử dụng tỷ giá như một công cụ để đạt được lợi thế thương mại.

Dựa trên cơ sở đó, Mỹ cũng không còn coi Trung Quốc là quốc gia thao túng tiền tệ nhưng nước này vẫn sẽ ở trong danh sách theo dõi của Mỹ (monitoring list).

Ngoài Trung Quốc, trong danh sách theo dõi của Bộ Tài chính Mỹ còn có 8 quốc gia khác bao gồm: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Ý, Ireland, Singapore, Malaysia, Việt Nam (đã ở trong danh sách theo dõi kể từ báo cáo vào 5/2019) và một quốc gia mới được thêm vào trong kỳ báo cáo lần này là Thụy Sỹ.

Báo cáo của Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) về vấn đề này lưu ý, đối với Việt Nam, xét theo đánh giá của Mỹ trong vòng 4 quý tính đến 6/2019, Việt Nam mới chỉ vi phạm tiêu chí đầu tiên là có thặng dư thương mại với Mỹ vượt 20 tỷ USD (con số thực tế là 47 tỷ USD).

Còn thặng dư tài khoản vãng lai của Việt Nam mới chỉ đạt 1,7% GDP trong khi mua ròng ngoại tệ cũng mới chỉ đạt 0,8% GDP (chưa vi phạm tiêu chí 2% GDP).

Bộ Tài chính Mỹ cũng đánh giá việc mua vào ngoại tệ của Việt Nam là có cơ sở hợp lý khi nhằm mục đích tăng dự trữ ngoại hối – vốn được đánh giá còn ở mức thấp.

Ngoài ra, sự can thiệp của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng mang tính hai chiều, có mua - có bán và việc bán ra USD là nhằm mục đích chống lại đà giảm giá của VND trong nửa cuối năm 2018. Tuy vậy cần nhấn mạnh là các đánh giá trong báo cáo tháng 1 của Bộ tài chính Mỹ dựa trên dữ liệu 4 quý tính đến 6/2019.

Theo ước tính của BVSC, kể từ tháng 6/2019 đến nay, NHNN đã mua được một lượng lớn ngoại tệ (ước tính hơn 10 tỷ USD) và đã vượt mốc 2% GDP. Do đó, rủi ro Việt Nam bị chính quyền Trump “để mắt” tới vẫn chưa thể được loại bỏ hoàn toàn trong thời gian tới.

Mặc dù vậy, theo BVSC, sau báo cáo phát hành vào tháng 1/2020, báo cáo tiếp theo của Bộ tài chính Mỹ nhiều khả năng sẽ chỉ được phát hành trong khoảng thời gian 6 tháng tới.

Trong khoảng thời gian này, các số liệu sẽ còn tiếp tục thay đổi và cũng là cơ hội để phía Việt Nam tăng cường đối thoại với Mỹ nhằm giảm bớt rủi ro Việt Nam bị Mỹ dán mác thao túng tiền tệ.

Mai Chi