Nghịch lý: Ngân hàng ưu đãi lãi suất 2%, nhiều doanh nghiệp xin không nhận

Ngày 26/8, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức hội nghị giải đáp vướng mắc triển khai Nghị định 31 về hỗ trợ lãi suất 2%. Theo báo cáo nhanh từ các ngân hàng thương mại, doanh số cho vay được hỗ trợ lãi suất đạt gần 4.407 tỷ đồng đối với gần 550 khách hàng, dư nợ được hỗ trợ lãi suất đạt khoảng 4.300 tỷ đồng. Dự kiến, số tiền hỗ trợ lãi suất cho khách hàng đến cuối tháng 8 khoảng 13,5 tỷ đồng.

Tại hội nghị, đại diện các ngân hàng thương mại cũng chỉ ra hàng loạt khó khăn, vướng mắc khi giải ngân gói hỗ trợ.

Khó xác định đối tượng được hưởng ưu đãi

Ông Phạm Toàn Vượng, Phó tổng giám đốc Agribank, cho biết tiến trình giải ngân còn chậm do đối tượng được hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31 đã được cụ thể hóa, song thực tiễn một số trường hợp khách hàng hoạt động sản xuất, kinh doanh đa ngành chưa có quy định rõ. Hiện nay, nhiều hộ gia đình sản xuất kinh doanh vay vốn tại các ngân hàng thương mại nhưng không có đăng ký hộ kinh doanh nên không thuộc đối tượng được hỗ trợ.

Thứ hai là vướng mắc liên quan đến hồ sơ, chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay.

Thứ ba, một số hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng trong thực tế vừa có sự tương đồng nhưng cũng có sự khác biệt với các ngành nghề, lĩnh vực được quy định và không thể tách bạch chi tiết.

Bên cạnh đó, theo lãnh đạo Agribank, chương trình hỗ trợ lãi suất được lấy kinh phí từ nguồn ngân sách Nhà nước nên chi nhánh, khách hàng cũng thận trọng trong quá trình thực hiện.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Trần Mạnh Trung, Phó tổng giám đốc VietinBank, chia sẻ khách hàng vay vốn tại VietinBank thường kinh doanh đa ngành nghề, khó bóc tách nên việc xác định mục đích sử dụng vốn vay gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, điều kiện xác định đối tượng được hưởng ưu đãi lãi suất trong Nghị định 31 không phân tích cụ thể khách hàng có khả năng phục hồi là như thế nào. Do đó, mỗi ngân hàng đang áp dụng một chính sách cho vay khác nhau.

Cũng liên quan đến việc xác định khách hàng có khả năng phục hồi, ông Nguyễn Việt Cường, Phó tổng giám đốc Vietcombank cho biết, ngân hàng đang đánh giá theo doanh thu, lợi nhuận nhưng phải thừa nhận là rất khó. Việc mỗi ngân hàng có tiêu chí khác nhau khiến khách hàng khi vay vốn nhiều nơi, có khoản vay được ngân hàng này hỗ trợ, ngân hàng khác thì lại không.

Tại Vietcombank và một số ngân hàng khác xuất hiện trường hợp doanh nghiệp xuất khẩu (đa phần là xuất khẩu thủy sản) muốn vay vốn bằng USD, nhưng Nghị định 31 hiện chỉ hỗ trợ lãi suất bằng VND.

Ngoài ra, đại diện các ngân hàng tiết lộ nhiều doanh nghiệp lo ngại sau khi tham gia hỗ trợ lãi suất lại bị cơ quan thanh tra, kiểm toán vào làm việc.

Vì sao kết quả thực hiện chưa cao và gỡ thế nào?

Phát biểu tại hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết trong quá trình phục hồi nền kinh tế, gói hỗ trợ lãi suất 40.000 tỷ đồng nhận được sự quan tâm của người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh và tổ chức tín dụng.

 Bà cho biết qua 3 tháng, các ngân hàng thương mại rất tích cực triển khai. Nhưng do độ trễ của chính sách, bước đầu kết quả thực hiện chưa cao.

Về giải pháp, Phó tổng giám đốc Vietcombank Nguyễn Việt Cường kiến nghị NHNN phối hợp với các cơ quan liên quan có hướng dẫn cụ thể hơn về tiêu chí khách hàng có khả năng phục hồi, phạm vi khách hàng hỗ trợ lãi suất, bổ sung với khách hàng không có đăng ký kinh doanh.

Còn theo ông Phạm Toàn Vượng, để đẩy nhanh gói hỗ trợ lãi suất 2%, trước hết cần mở rộng đối tượng hỗ trợ lãi suất, cụ thể là đối với khách hàng là hộ kinh doanh không có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Lãnh đạo Agribank cũng đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét cho phép các tổ chức tín dụng thống kê và hạch toán bổ sung hỗ trợ lãi suất đối với các khách hàng đã giải ngân và ký hợp đồng tín dụng từ ngày 1/1 mà đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ.

Chương trình hỗ trợ lãi suất 2%/năm từ nguồn ngân sách Nhà nước có quy mô lớn nhất từ trước tới nay, được triển khai thông qua hệ thống ngân hàng thương mại. Do đó, tâm lý của các ngân hàng thương mại và khách hàng khi tham gia đều rất thận trọng, chặt chẽ để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Phía Ngân hàng Nhà nước cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại tích cực triển khai trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật; tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh trong triển khai chương trình nhằm đảm bảo đúng đối tượng, đúng mục tiêu, minh bạch và hiệu quả.