Ngành Thuế, Hải quan bị "tố" giải thích sai luật, tăng thu doanh nghiệp

Theo nhóm công tác của VBF, hiện Việt Nam có Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan áp dụng trong các trường hợp DN kê khai sai mã số, thuế suất, mức thuế lần đầu.

Nghị định quy định những trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan bao gồm “Khai đúng tên hàng hóa thực xuất khẩu, nhập khẩu nhưng khai sai mã số, thuế suất, mức thuế lần đầu”.

Bên cạnh đó, Nghị định quy định hành vi trốn thuế, gian lận thuế trong lĩnh vực hải quan bao gồm: “Khai sai mã số hàng hóa, thuế suất, mức thuế đối với những mặt hàng đã được cơ quan hải quan hướng dẫn mã số hàng hóa, thuế suất, mức thuế”.

Với những quy định trên, từ trước đến nay cơ quan hải quan và DN đều hiểu hành vi vi phạm bị xử phạt là hành vi khai sau khi DN đã được cơ quan hải quan hướng dẫn mã số hàng hóa, thuế suất, mức thuế.

Tuy nhiên, theo nhóm công tác Thuế, gần đây cơ quan hải quan lại diễn giải theo hướng: Cơ quan chức năng chỉ không áp dụng xử phạt đối với tờ khai đầu tiên. Việc DN kê khai sai mã HS từ tờ khai hải quan thứ hai trở đi, cơ quan chức năng đã bị áp dụng hình thức xử phạt vi phạm.

Theo nhóm công tác của VBF, cách diễn giải này không phù hợp với đạo lý của văn bản pháp luật. Tại thời điểm DN tự kê khai DN chỉ có thể tự đánh giá và khai theo những hiểu biết của mình. Vì tính chất phức tạp của việc phân loại và áp mã hàng hóa, nên có thể có việc áp mã chưa chính xác.

Quy trình xác định mã trước cũng mất nhiều thời gian nên việc hàng hóa nhập vào trước khi xác định được mã hàng hóa chính xác là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Vì vậy cần có sự kiểm tra, xem xét và hướng dẫn của cơ quan hải quan.

Nhóm công tác VBF khẳng định: "Khi có hướng dẫn của cơ quan hải quan thì DN mới có cơ sở để áp mã chính xác. Chính vì vậy, việc DN khai sai khi đã được cơ quan hải quan hướng dẫn mới có thể coi là việc cố ý khai sai hay là hành vi vi phạm phải bị xử phạt".

"Chúng tôi hiểu rằng các nhà làm luật khi đưa ra quy định này căn cứ vào Luật và Nghị định và xem xét điều kiện thực tế khó khăn của việc xác định mã. Tuy nhiên, ở khâu thực hiện hành thu, cán bộ hải quan lại cố ý diễn giải một cách cứng nhắc và bất hợp lý cho rằng việc kê khai sai mã HS từ tờ khai hải quan thứ hai trở đi đã coi là hành vi vi phạm".

Cách diễn giải luật như thế này rõ ràng là đã làm khó DN, làm mất đi tính thực tế của các điều khoản quy định trong văn bản pháp luật.

"Văn bản pháp luật được xây dựng đều có những đạo lý, ý nghĩa nhất định. Khi cán bộ hải quan hiểu sai hoặc cố tình diễn giải sai sẽ làm mất đi ý nghĩa của văn bản và đi ngược lại với những nguyên tắc cơ bản mà Chính phủ đề ra nhằm thực hiện mục tiêu phát triển DN", văn bản VBF cho hay.

Điều đó khẳng định, "cơ quan thuế và hải quan cố ý diễn giải từ ngữ trong văn bản pháp luật theo hướng bất lợi cho doanh nghiệp nhằm mục đích tăng số thu của DN", Nhóm công tác VBF cáo buộc.

Nguyễn Tuyền