“Ngân hàng Nhà nước có lý khi giữ tỷ giá trong biên độ 2%”

TS Nguyễn Minh Phong

TS.Nguyễn Minh Phong: Chính sách tỷ giá đối với mỗi quốc gia là rất quan trọng vì nó tác động tới rất nhiều mặt của đời sống kinh tế xã hội. Về cơ bản, trên thế giới phổ biến 3 phương thức điều hành tỷ giá: thứ nhất, thả nổi hoàn toàn; thứ hai, neo cố định và thứ ba mang tính linh hoạt, kết hợp giữa 2 cách thức trên. Trong đó, điều hành linh hoạt cũng có hai dạng: linh hoạt lên-xuống theo mục tiêu lựa chọn và ấn định một mức khung để điều hành; linh hoạt theo biến động thị trường thế giới.

Cả ba phương thức trên đều có tính hai mặt. Việc sử dụng phương thức nào là trên cơ sở điều kiện thực tiễn của nền kinh tế. Trên thực tế, rất ít đồng tiền thả nổi hoàn toàn hoặc neo cố định hoàn toàn. Phương thức điều hành linh hoạt vẫn là phương thức phổ biến được nhiều quốc gia lựa chọn nhất. Việt Nam chúng ta cũng nằm trong số đó.

Ông đánh giá như thế nào về công tác điều hành tỷ giá của NHNN trong thời gian gần đây?

TS.Nguyễn Minh Phong: Những năm gần đây, NHNN đã điều hành tỷ giá khá linh hoạt, tạo ra những hiệu ứng tích cực, đảm bảo nguyên tắc thị trường, trực tiếp và gián tiếp góp phần đạt được các mục tiêu vĩ mô theo kế hoạch Quốc hội và Chính phủ đặt ra; tăng dự trữ ngoại hối, củng cố và nâng cao niềm tin của công chúng vào đồng Việt Nam. Tôi cho đây là một thành công lớn của NHNN.

Việc đề ra định hướng và biên độ có thể điều chỉnh tỷ giá ngay từ đầu năm có tác động như thế nào đối với thị trường?

TS.Nguyễn Minh Phong: Việc NHNN điều hành tỷ giá trong ngưỡng biên độ hẹp công bố từ đầu năm đã chứng tỏ có kết quả ấn tượng liên tục trong 3 năm qua, cả về mục tiêu biên độ đặt ra, cũng như mục tiêu vĩ mô mà chính sách tỷ giá cần hướng tới. Đặc biệt, sự ổn định tỷ giá và củng cố giá trị, niềm tin vào VND, cùng với lãi suất giảm và cải thiện điều kiện tiếp cận vốn tín dụng đã giúp các doanh nghiệp an tâm và ổn định trong giao dịch, thanh toán, đồng thời là động lực để doanh nghiệp tái cơ cấu, mạnh dạn trong đầu tư mở rộng quy mô, phát triển sản xuất kinh doanh. Việc công bố định hướng và biên độ điều hành tỷ giá sớm đã giúp hạn chế rủi ro về chính sách và giảm thiểu đáng kể chi phí trong kinh doanh cho doanh nghiệp gắn với biến động tỷ giá...

Ngoài ra, việc sử dụng khá linh hoạt, quyết đoán và đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ còn góp phần giúp thị trường tài chính tiền tệ “lặng sóng”, êm ả hơn; Các ngân hàng huy động được tiền, từng bước giảm lãi suất; Các doanh nghiệp tiếp cận được với nguồn vốn giá rẻ và bảo toàn được giá trị tiền gửi của người gửi tiền, cải thiện niềm tin của giới đầu tư vào môi trường kinh doanh Việt Nam.

Tôi cho rằng, người đứng đầu ngành Ngân hàng đã rất quyết đoán và bản lĩnh khi đặt những lời hứa vào biên độ hẹp của tỷ giá và đã giữ được nó.

Quan điểm của ông về những phản ứng của NHNN qua hai lần điều chỉnh tỷ giá từ đầu năm đến nay?

TS.Nguyễn Minh Phong: Trong 5 tháng đầu năm, NHNN đã điều chỉnh tỷ giá 2 lần với tổng cộng 2%. Sự điều chỉnh đó thể hiện NHNN đã chủ động dẫn dắt thị trường, đón trước diễn biến kinh tế vĩ mô, đồng thời cũng hàm nghĩa sẽ không điều chỉnh trong những tháng cuối năm. Điều này giúp các doanh nghiệp xuất nhập khẩu chủ động trong việc lập kế hoạch kinh doanh.

Tôi cho rằng, việc điều chỉnh này là hoàn toàn hợp lý, vẫn nằm trong khuôn khổ “lời hứa” của Thống đốc và đã giúp cho thị trường tiếp tục ổn định.

NHNN vừa đưa ra thông điệp trong những tháng cuối năm sẽ tiếp tục giữ ổn định tỷ giá trong biên độ 2%. NHNN sẽ sử dụng các công cụ chính sách và trường hợp cần thiết sẽ bán ngoại tệ để can thiệp, giữ vững ổn định thị trường? Ông bình luận gì về thông điệp này?

TS.Nguyễn Minh Phong: Tuy vẫn còn nhiều thách thức, nhưng bên cạnh đó vẫn có nhiều yếu tố thuận lợi “ủng hộ” cho mục tiêu ổn định tỷ giá. Với những giải pháp mà NHNN đã và đang triển khai, đặc biệt là việc sẵn sàng bán ngoại tệ để can thiệp, kiểm soát chặt chẽ hoạt động mua bán ngoại hối, ngăn chặn và hạn chế những nhu cầu ảo, nhu cầu ngoại hối không chính đáng… tôi cho rằng NHNN sẽ giữ được lời hứa của mình như đã được kiểm định trong nhiều năm qua. Nói cách khác, tỷ giá trong những tháng cuối năm 2015 sẽ tiếp tục ổn định, không có biến động kiểu ‘sốc tỷ giá”.

Không chỉ vậy, việc giữ ổn định tỷ giá năm 2015 còn có ý nghĩa chính trị và kinh tế đặc biệt, gắn với Đại hội XII, với dịch vụ nợ công năm 2015 và 2016; đáp ứng yêu cầu giữ vững ổn định vĩ mô, hỗ trợ sự ổn định và phát triển của các doanh nghiệp, củng cố niềm tin trên thị trường và hài hòa các lợi ích trong bối cảnh kinh tế hiện nay.

Với tinh thần đó,  NHNN hoàn toàn “có lý” trong việc đề ra và giữ biên độ 2% với các giải pháp đồng bộ.

Tuy nhiên, có thể thị trường cả trong và ngoài nước vẫn có những biến động bất thường, ngoài mong muốn, gây áp lực lên tỷ giá VND. Do đó, thời gian tới, NHNN cần tiếp tục và thường xuyên cập nhật, phân tích, đánh giá một cách toàn diện, từ đó có những giải pháp và kịch bản chủ động, phù hợp, linh hoạt cho mọi tình huống, để giữ vững được những thành tựu trong thời gian qua cũng như ứng phó kịp thời và phù hợp với diễn biến, thách thức mới của thị trường.

Xin cảm ơn ông.

Minh Phương (thực hiện)