Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa

Ánh Thúy Tiến Thịnh

(Dân trí) - Vinamilk không chỉ tiên phong về chăn nuôi bò sữa tại Việt Nam, sở hữu vùng nguyên liệu rộng lớn, mà còn là "nhà sáng tạo" với các mô hình trang trại tiên tiến, độc đáo được phát triển theo hướng bền vững.

Trong Chiến lược phát triển nông nghiệp - nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã xác định mục tiêu hàng đầu của Việt Nam là nền nông nghiệp sinh thái, hội nhập quốc tế và thích ứng biến đổi khí hậu. Nhiều chuyên gia nông nghiệp cũng cho rằng, nông nghiệp sinh thái, tái tạo hay hữu cơ là phương thức tiếp cận giúp thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững, trong có các vấn đề đang được quan tâm như phát thải khí nhà kính, chất thải ra môi trường, bảo vệ tài nguyên đất - nước và phúc lợi động vật…

Nhìn vào lộ trình 15 năm xây dựng những trang trại bò sữa của Vinamilk, có thể thấy rõ, "ông lớn" ngành sữa đã nỗ lực xây dựng các mô hình tiên tiến, sáng tạo để từng bước phát triển ngành chăn nuôi bò sữa tại Việt Nam. Đó là chăn nuôi bò sữa không chỉ hiệu quả, năng suất, mà còn là những mô hình trang trại tiên tiến, chuẩn quốc tế, thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 1
Mảng xanh rộng khắp ở trang trại Vinamilk Organic Đà Lạt (Ảnh: Hữu Khoa).

Trang trại bò sữa đầu tiên của Đông Nam Á đạt chuẩn Global G.A.P

Năm 2015, Tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt Global G.A.P. còn là khái niệm khá mới tại Việt Nam, đặc biệt cho ngành chăn nuôi bò sữa. Khi đó, trang trại Vinamilk Nghệ An lần đầu tiên đạt chứng nhận này, đánh dấu cột mốc quan trọng của doanh nghiệp này trong việc thực hiện chiến lược "chuẩn hóa theo chuẩn quốc tế" đối với các trang trại bò sữa tại Việt Nam.

Vinamilk cũng là đơn vị đầu tiên tại Đông Nam Á và là một trong 3 doanh nghiệp đầu tiên tại châu Á có trang trại bò sữa đạt chuẩn Global G.A.P. Từ đây, tiêu chuẩn này đã được Vinamilk triển khai cho tất cả 13 trang trại và phổ biến rộng rãi đến các hộ nông dân hợp tác để dần cải tiến phương pháp canh tác, chăn nuôi.

Trang trại bò sữa Organic chuẩn châu Âu đầu tiên tại Việt Nam

Một dấu mốc quan trọng trong hành trình tiến đến nông nghiệp bền vững của Vinamilk là sự kiện Trang trại Vinamilk Organic Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) được tổ chức toàn cầu Control Union (Hà Lan) công nhận là "Trang trại bò sữa hữu cơ đạt tiêu chuẩn châu Âu đầu tiên tại Việt Nam" vào năm 2017.

Để có được chứng nhận này, tất cả quy trình chăm sóc đàn bò và sản xuất sữa nguyên liệu đều đảm bảo nghiêm ngặt tiêu chuẩn "3 không", bao gồm: không biến đổi gen, không sử dụng hormone tăng trưởng và không sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học trong quá trình trồng trọt và chăn nuôi.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 2
Bò được nuôi kỹ lưỡng theo tiêu chuẩn hữu cơ (Ảnh: Hữu Khoa).

Trang trại hiện có quy mô đàn bò khoảng 1.000 con trên tổng diện tích đất canh tác hơn 630ha. Với phương pháp hữu cơ, các tài nguyên đất, nước được bảo vệ, tuần hoàn, tái tạo. Phân bón cho đồng cỏ được lấy từ chính đàn bò, qua quá trình xử lý trở thành phân hữu cơ giàu dưỡng chất cho đất.

Khí đốt từ hệ thống biogas được tận dụng để đun nấu nước, thanh trùng sữa, vệ sinh thiết bị… giúp tiết kiệm điện. Đây còn là giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ra môi trường. Mọi hoạt động trong trang trại đều hướng đến yếu tố tôn trọng tự nhiên từ những điều nhỏ nhất như vườn thuốc nam để chữa bệnh cho bò bê, đàn bò được vui chơi trên những đồng cỏ bát ngát, đảm bảo chất thải không gây hại cho môi trường...

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 3
Bên trong trang trại có vườn cây thuốc nam chữa bệnh cho bò (Ảnh: Vinamilk).

Sự thành công của trang trại Organic đã trở thành hình mẫu để Vinamilk tiếp tục tiến hành cải tạo đất theo phương pháp hữu cơ tại nhiều trang trại khác. Tính đến năm 2021, diện tích đất trồng trọt hữu cơ tại trang trại Vinamilk là 602,9ha, tuân thủ theo tiêu chuẩn organic châu Âu và được luân canh nhằm sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên đất, hướng tới phát triển bền vững.

"Resort bò sữa 4.0"

Năm 2019, Vinamilk lần đầu tiên giới thiệu đến người tiêu dùng mô hình "Resort bò sữa 4.0". Chia sẻ về lý do xây dựng các trang trại theo hướng này, đại diện Vinamilk cho biết, mong muốn thay đổi quan niệm Việt Nam không có lợi thế trong chăn nuôi bò sữa. Không chỉ đặt mục tiêu nuôi được bò sữa, Vinamilk còn mong muốn xây dựng các trang trại khang trang, hiện đại, sạch đẹp với các công nghệ chăm sóc, quản lý hiện đại nhất như các "resort" dành cho bò sữa. Từ đó, giúp chất lượng và sản lượng sữa nguyên liệu được cải thiện vượt bậc.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 4
Mô hình "Resort bò sữa 4.0" ở Tây Ninh (Ảnh: Vinamilk).

Sự ra đời của "resort bò sữa 4.0" đóng vai trò lớn trong việc thay đổi diện mạo của ngành chăn nuôi bò sữa công nghệ cao. Vinamilk đã mạnh tay đầu tư và áp dụng hàng loạt công nghệ hiện đại hàng đầu của thế giới, trí thông minh nhân tạo AI… vào quản lý và vận hành trang trại.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 5
Robot Lely Juno được lập trình sẵn sẽ tự động đẩy thức ăn vào cho bò (Ảnh: Vinamilk).

Các công nghệ như hệ thống làm mát, robot, phần mềm quản lý sức khỏe, thức ăn cho đàn bò... không chỉ phục vụ cho mục tiêu chăm sóc tối ưu, kỹ lưỡng cho từng cá thể bò, đảm bảo việc chăn nuôi bò sữa đạt hiệu quả tối ưu; mà còn chứng minh tính bền vững và minh bạch của quá trình sản xuất ra các sản phẩm Vinamilk ngay từ nguồn nguyên liệu đầu vào.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 6
Mọi thông số về sức khỏe của bò được cập nhật liên tục qua phần mềm chuyên dụng, nên thuận tiện theo sát từng cô bò trong tổng đàn 8.000 con tại trang trại Tây Ninh (Ảnh: Vinamilk).

Mô hình độc đáo này trở thành bước ngoặt đánh dấu quá trình đầu tư cho các trang trại theo các tiêu chuẩn hiện đại, tiên tiến ngay tại những nơi có điều kiện tự nhiên kém thuận lợi và từ đó nâng cao năng suất lẫn chất lượng sữa tươi nguyên liệu.

Bình quân mỗi ngày, đàn bò sữa do doanh nghiệp này quản lý cung cấp trên 1.000 tấn sữa tươi nguyên liệu. Theo báo cáo cuối năm 2021 của Vinamilk, tổng sản lượng sữa tươi cung cấp trong năm 2021 cao nhất từ trước đến nay, đạt xấp xỉ 380.000 tấn.

Trang trại bò sữa sinh thái Vinamilk Green Farm

Năm 2021, tại Hội nghị sữa toàn cầu (Pháp), Vinamilk cùng mô hình trang trại sinh thái thân thiện với môi trường Vinamilk Green Farm đã tạo được ấn tượng mạnh với các khách mời quốc tế. Tại đây, mối quan hệ giữa thiên nhiên - đàn bò - trang trại và cộng đồng địa phương được thiết lập tối ưu, tạo nên vòng tuần hoàn với các giá trị bền vững cho tất cả các bên.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 7
Mảng xanh rộng khắp ở các trang trại Vinamilk Green Farm (Ảnh: Hữu Khoa).

Thiết kế các hồ điều hòa sinh thái trong trang trại, sử dụng nước tiết kiệm, tránh lãng phí, thay thế năng lượng hóa thạch bằng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, sử dụng biogas giảm phát thải… là những điều dễ nhận diện tại tất cả các Green Farm.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 8
Hệ thống năng lượng mặt trời ở các trang trại giúp tiết kiệm chi phí điện năng (Ảnh: Vinamilk).

Chia sẻ tại Hội nghị sữa toàn cầu 2022, đại diện Liên đoàn sữa thế giới IDF cũng cho rằng Vinamilk đang đi đúng hướng khi khía cạnh về phát triển bền vững, như nông nghiệp tái tạo, phúc lợi động vật, trung hòa carbon sẽ tiếp tục là các ưu tiên hàng đầu của ngành sữa trên toàn cầu.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 9
Tại Vinamilk Green Farm, mối quan hệ giữa thiên nhiên - đàn bò - trang trại và cộng đồng địa phương được thiết lập tối ưu, tạo nên vòng tuần hoàn bền vững (Ảnh: Vinamilk).

Với các trụ cột: "Tốt cho môi trường, tốt cho đàn bò và tốt hơn cho con người", các trang trại Green Farm là điểm nhấn trong hành trình phát triển bền vững của Vinamilk. Đơn cử như tài nguyên thiên nhiên trong canh tác, chăn nuôi đều được bảo vệ và khai thác một cách có trách nhiệm, chẳng hạn như tối ưu vòng tuần hoàn để tái tạo đất theo hướng hữu cơ. Các vùng đất vốn khô cằn, bạc màu ban đầu, sau quá trình được Vinamilk cải tạo, phục hồi với các phương pháp tiên tiến nay đã có thể trồng bắp, lúa đạt chuẩn organic - điều tưởng chừng là không thể làm được.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 10
Cánh đồng bắp trồng theo phương pháp hữu cơ ở trang trại Vinamilk - đây là nguyên liệu làm thức ăn cho bò sữa (Ảnh: Vinamilk).

Vốn đầu tư ban đầu của Vinamilk cho 3 trang trại Green Farm đầu tiên cũng không phải là con số nhỏ - hơn 130 triệu USD, đi cùng với đó là không ít thách thức. Theo ông Trịnh Quốc Dũng, Giám đốc Điều hành Phát triển vùng nguyên liệu của Vinamilk, để theo đuổi các mô hình nông nghiệp bền vững và mục tiêu phát triển bền vững, cần phải kiên trì, quản trị bài bản cùng sự đầu tư về nguồn lực về cả kinh nghiệm, công nghệ, từ phần cứng đến phần mềm…

"Vinamilk xác định đây là chiến lược trọng yếu và dài hạn, định hướng tầm nhìn đến năm 2050 theo cam kết chung của Việt Nam tại COP26. Bài toán này rất khó, chặng đường khá gian nan nhưng chúng ta phải đi, vì đi rồi mới có ngày đến. Đây cũng chính là phương châm của Vinamilk, không phải vì khó mà bỏ qua những mục tiêu cần làm", đại diện Vinamilk tâm huyết chia sẻ.

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 11
Những bông lúa trồng theo chuẩn hữu cơ trĩu hạt ở trang trại Green Farm Vinamilk Tây Ninh (Ảnh: Hữu Khoa).

Thiên đường sữa Mộc Châu: Tổ hợp trang trại bò sữa công nghệ cao kết hợp du lịch sinh thái

Những ngày cuối tháng 5/2022, Vinamilk tiếp tục gây chú ý khi kết hợp với Mộc Châu Milk ra mắt và khởi công dự án "Tổ hợp thiên đường sữa Mộc Châu".

Lộ trình thúc đẩy nông nghiệp bền vững của Vinamilk qua mô hình trang trại bò sữa - 12
Ảnh phối cảnh "Thiên đường sữa Mộc Châu" (Ảnh: Vinamilk).

Dự án "Tổ hợp thiên đường sữa Mộc Châu" gây tiếng vang không chỉ bởi mức độ chịu chi của 2 thương hiệu đầu ngành sữa Việt; mà còn đánh dấu bước chuyển mình mới của Vinamilk, khi kết hợp du lịch - kinh tế vào mô hình nông nghiệp theo định hướng phát triển bền vững của Chính phủ.

Hơn 15 năm hình thành và xây dựng cả một hệ thống 13 trang trại với các mô hình mang tính tiên phong, Vinamilk dần khẳng định được kinh nghiệm dày dạn cùng nội lực mạnh mẽ của mình khi kiên định theo đuổi chăn nuôi bò sữa và nông nghiệp bền vững. Câu chuyện của Vinamilk cũng là câu chuyện điển hình về một doanh nghiệp có tâm và có tầm nhìn xa, luôn nhìn thấy, nỗ lực mang lại những giá trị cho người tiêu dùng nước nhà, cũng là vì sự phát triển của đất nước.