Lãi suất tăng dồn dập, tiền gửi người dân vào ngân hàng lập kỷ lục mới

Người dân gửi hơn 7,8 triệu tỷ đồng tại hệ thống ngân hàng

Theo số liệu mới công bố của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 9, tổng tiền gửi của khách hàng cá nhân và tổ chức kinh tế tại các tổ chức tín dụng đạt gần 16,18 triệu tỷ đồng, tăng gần 3% so với cuối tháng 7 (15,73 triệu tỷ đồng).

Tiền gửi dân cư tiếp tục lập đỉnh mới với hơn 7,83 triệu tỷ đồng, tăng 10,86% so với đầu năm. Trong khi đó, tiền gửi của doanh nghiệp đạt hơn 8,35 triệu tỷ đồng, tăng 8,91% so với cuối năm 2024.

Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết tổng phương tiện thanh toán đến cuối tháng 9 đạt gần 20 triệu tỷ đồng, tương đương mức tăng 11,53% so với đầu năm.

Từ tháng 9 đến nay, hầu hết các ngân hàng thương mại tư nhân đã điều chỉnh tăng lãi suất từ 0,1%/năm đến 0,5%/năm.

Theo thống kê, trong tháng 11, đã có 20 ngân hàng tăng lãi suất huy động, gồm: Sacombank, VPBank, MB, HDBank, GPBank, BVBank, Techcombank, BaoViet Bank, PVCombank, LPBank, KienlongBank, MBV, Bac A Bank, Vikki Bank, Nam A Bank, NCB, VIB, TPBank, OCB, VCBNeo. 

Lãi suất từ nay tới cuối năm ra sao?

TS Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn cầu, chỉ ra 2 nguyên nhân khiến các ngân hàng tăng lãi suất huy động thời gian gần đây.

Thứ nhất, tăng trưởng tín dụng năm nay ở mức rất cao, có thể lên tới 18-20% cho cả năm theo dự báo của Ngân hàng Nhà nước. Vì vậy, các ngân hàng cần tăng huy động để đáp ứng nhu cầu mở rộng cho vay. Khi cần bổ sung nguồn vốn, các ngân hàng thường nâng lãi suất huy động để thu hút người gửi tiền.

Một số ngân hàng gặp vấn đề về chất lượng tài sản. Khi một phần vốn đã cho vay chuyển thành nợ xấu và bị đọng, không quay về đúng hạn, các ngân hàng buộc phải huy động vốn mới để đáp ứng nghĩa vụ chi trả nguồn vốn cũ. Đây cũng là yếu tố khiến lãi suất huy động tại một số nhà băng tăng lên, dù nguyên nhân này ít phổ biến hơn so với áp lực từ tăng trưởng tín dụng.

Về khả năng đảo chiều chính sách trong giai đoạn cuối năm, ông Hiếu nhận định điều này khó xảy ra. Ông cho biết mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước trong năm nay là tăng trưởng tín dụng để hỗ trợ đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8%. 

"Khi mục tiêu tăng trưởng kinh tế tăng, các ngân hàng cũng buộc phải đẩy mạnh tín dụng, kéo theo nhu cầu huy động vốn lớn hơn và gây áp lực tăng lãi suất huy động. Do đó, từ nay đến cuối năm, khó có thể kỳ vọng sự thay đổi trong các mục tiêu kinh tế và áp lực lên vốn huy động nhiều khả năng vẫn tiếp tục", ông nêu. 

Về triển vọng mặt bằng lãi suất huy động thời gian tới, ông dự báo áp lực tăng lãi suất sẽ duy trì. "Các ngân hàng đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng tín dụng mạnh trong năm nay, trong khi nhu cầu tín dụng thường tăng cao vào giai đoạn cuối năm, đặc biệt là thời điểm chuẩn bị cho mùa lễ Tết", ông Hiếu cho hay.

Theo Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong phần còn lại của năm nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% mà Chính phủ đặt ra. Tuy nhiên, thanh khoản hệ thống đang bớt dồi dào khi tín dụng tăng nhanh hơn huy động, trong khi áp lực tỷ giá thỉnh thoảng gia tăng.

KBSV cho rằng lãi suất huy động có xu hướng tăng nhẹ, nhất là khi nhu cầu tín dụng thường bật mạnh vào quý IV. Dù vậy, mặt bằng này nhiều khả năng vẫn duy trì ở mức thấp, tương đương hoặc thậm chí thấp hơn thời kỳ Covid-19, phù hợp định hướng nới lỏng chính sách tiền tệ.

Theo dự báo, các ngân hàng thương mại cổ phần có thể nâng lãi suất huy động thêm 0,2-0,3%/năm với kỳ hạn 6-12 tháng, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh sẽ giữ mức ổn định để đảm bảo vai trò dẫn dắt thị trường.