(Dân trí) - Các chuyên gia cho rằng việc giao chỉ tiêu tăng trưởng cho các địa phương phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, các địa phương cần rà soát, đánh giá lại nguồn lực để sử dụng hiệu quả.
Tại Nghị quyết 25 vừa được ban hành, Chính phủ giao tổng sản phẩm địa phương (GRDP) từ 8% trở lên. Trong đó, nhiều địa phương cần có tốc độ tăng trưởng 2 chữ số, như Bắc Giang (13,6%), Thanh Hóa (11%), Đà Nẵng (10%), Quảng Ninh (12%)... Hà Nội và TPHCM lần lượt được giao mức tăng 8% và 8,5%.
Trao đổi với phóng viên báo Dân trí, TS. Cao Viết Sinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - nói, chúng ta cần phải hiểu đây là những chỉ tiêu định hướng cho các địa phương về phát triển kinh tế. Điểm tích cực đầu tiên của nghị quyết là căn cứ vào tình hình thực tế của từng địa phương chứ không phải "cào bằng". Việc giao chỉ tiêu tăng trưởng phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.
Thứ hai là tạo ra áp lực cho địa phương về tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, cải cách thủ tục hành chính để bắt kịp địa phương khác. Đây là cách rất tốt để các địa phương nhìn thấy nhau, biết rằng mình có vai trò ở đâu trong bức tranh chung.
Ông Sinh nêu, trước đây, chúng ta giao chỉ tiêu tăng trưởng chung cho trung ương mà không giao cho địa phương, không giao cho các vùng kinh tế. Theo ông, việc giao chỉ tiêu cụ thể là tín hiệu rất tích cực để các địa phương phấn đấu.
Việc này không phải duy ý chí mà căn cứ vào kế hoạch phát triển kinh tế của địa phương đã được Thủ tướng phê duyệt cho các tỉnh, thành phố trong giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Trong đó, giai đoạn 2026-2030 cũng đã được quy hoạch rất rõ nên cũng không quá sức với các địa phương.
Chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết phấn đấu cao hơn 1-2% so với quy hoạch. Bản thân các địa phương cũng đã tự xác định rằng mình có thể thực hiện được nếu quyết tâm.
Ngoài ra, việc giao chỉ tiêu cũng chống lại sự trì trệ của các địa phương, tránh tình trạng không giao chỉ tiêu thì có địa phương sẽ nghĩ phấn đấu thế là vừa rồi, không cần nỗ lực thêm. Địa phương nào có điều kiện thì họ cứ lên, mình không có điều kiện thì cứ bình bình, không có nỗ lực, phát triển cho địa phương mình.
GS.TS Đặng Đình Đào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) - cho rằng, việc Chính phủ giao nhiệm vụ, chỉ tiêu cho từng địa phương phấn đấu như năm nay là cần thiết. Trước đây, chúng ta giao chỉ tiêu tăng trưởng chung, không cụ thể từng địa phương, khu vực.
Việc giao chỉ tiêu cụ thể sẽ tạo động lực cho các địa phương phát triển. Tuy nhiên, trong một năm có thể sẽ có nhiều yếu tố tác động, các địa phương phải cùng Trung ương để xử lý những vấn đề để cố gắng bám sát mục tiêu phấn đấu nhằm phát huy mọi nguồn lực.
GS.TS Đặng Đình Đào nói, nhiều nguồn lực tại các địa phương của chúng ta chưa thực sự được khai thác hết, thậm chí để lãng phí. Một số địa phương huy động vốn từ ngân sách đầu tư công để xây dựng hạ tầng nhưng không được đưa vào sử dụng.
Bên cạnh đó, nước ta có lợi thế về nông nghiệp, nhưng cần có thêm các phương án làm tăng giá trị sản phẩm để xuất khẩu. Ngoài ra, chúng ta có lợi thế về biển, hiện nay cần tính toán tới phương án phát triển về logistics biển, hậu cần du lịch.
"Rõ ràng, đã đến lúc các địa phương, thành phố cần rà soát lại nguồn lực để sử dụng hiệu quả. Nếu như các địa phương có thể tận dụng hết nguồn lực thì mục tiêu tăng trưởng Chính phủ đề ra hoàn toàn sẽ đạt được", ông Đào nói.
Theo ông, trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động, không chỉ Việt Nam mà tất cả quốc gia đều bị chi phối. Tuy nhiên, với những lợi thế có sẵn Việt Nam sẽ vượt qua thách thức và tạo được cơ hội phát triển.
Trước nguy cơ chiến tranh thương mại có thể xảy ra, Việt Nam cần rà soát, đánh giá lại các chính sách, nguồn lực và sản phẩm cạnh tranh. Đồng thời, chúng ta không nên tập trung vào một thị trường mà cần đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, tập trung đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế đang cần.
Để làm được điều này, ông cho rằng cũng cần tập trung tối ưu chi phí đầu vào để tăng sức cạnh tranh. Đặc biệt là chi phí logistics nằm trong giá vốn sản phẩm quá lớn, làm cho sức cạnh tranh của hàng hóa bị kém đi.
Cùng chia sẻ về giải pháp, TS. Cao Viết Sinh cho rằng, chúng ta không thể bắt buộc là tất cả các địa phương đều thực hiện đạt hoặc vượt kế hoạch, có thể có địa phương vượt cao, có địa phương đạt KPI, có địa phương không đạt do bối cảnh cụ thể trong năm nay.
Những địa phương có điều kiện sẽ làm bù cho địa phương chưa có điều kiện hoặc điều kiện chưa tới. Nhưng tổng hòa lại, cả nước sẽ đạt được mục tiêu 8% với tinh thần tất cả cùng phấn đấu, cùng nỗ lực và cùng cải cách, đặc biệt là đổi mới vấn đề thu hút đầu tư.
Nếu chúng ta thu hút đầu tư trong nước, nước ngoài lớn hơn, đầu tư có trọng tâm trọng điểm vào các dự án đường vành đai kinh tế, các cực tăng trưởng, các động lực tăng trưởng thì tăng trưởng kinh tế phát triển rất tốt. Hiện nay, chúng ta mới khởi động 1-2 quý đầu năm chưa thể bứt tốc ngay được, nhưng hy vọng quý III, quý IV nền kinh tế sẽ thay đổi đáng kể.
Theo ông, nếu chiến tranh thương mại toàn cầu xảy ra, Trung Quốc và một số nhà đầu tư tại nước này cũng tính phương án chuyển dịch nhà máy sang một số nước khác, không loại trừ Việt Nam. Nhưng họ cũng tính toán đến bài toán nguồn gốc xuất xứ khi giao dịch thương mại quốc tế. Nếu hàng hóa xác định không có xuất xứ Việt Nam thì cũng khó xuất khẩu sang Mỹ.
Về việc nhiều địa phương như Hải Phòng, Bắc Ninh, Quảng Ninh được giao tốc độ tăng trưởng cao hơn Hà Nội và TPHCM, TS. Cao Viết Sinh nói, quy hoạch Hải Phòng giai đoạn 2026-2030 dự tính tốc độ tăng trưởng trên 10%. Bản thân quy hoạch Quảng Ninh, Bắc Ninh đều có tốc độ tăng trưởng cao, không phải bây giờ Chính phủ mới giao cho địa phương.
Mấy năm vừa qua, các địa phương này cũng đã tăng trưởng cao. Trong quy hoạch, bản thân các địa phương cũng đã dự kiến có tăng trưởng cao căn cứ vào tình hình thực tế đầu tư trong nước, đầu tư nước ngoài, các dự án lớn.
Riêng đối với Hà Nội, giai đoạn trước tăng trưởng cao nhưng 5 năm qua tăng trưởng chậm lại, có thể do cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều vào dịch vụ, ít quan tâm đến công nghiệp công nghệ cao. Công nghiệp phát triển thì mới tăng trưởng nhanh được.
Ngoài ra, các ngành dịch vụ tại Hà Nội chưa phải dịch vụ cao cấp, chủ yếu là dịch vụ bán hàng, dịch vụ đáp ứng nhu cầu phổ thông.
Trong quy hoạch được duyệt lần này của Hà Nội có sự thay đổi cơ cấu kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng cao hơn, nhất là chú tâm đến công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn. Giai đoạn 2026-2030, Hà Nội cũng phải phấn đấu tăng trưởng 2 chữ số chứ không chỉ 8% như năm nay. Kế hoạch 5 năm tới Hà Nội cần trở thành cực tăng trưởng của đồng bằng sông Hồng và tăng trưởng cao hơn.
Theo Nghị quyết số 25 ngày 5/2 của Chính phủ, chỉ tiêu tăng trưởng GRDP của Thanh Hóa là 11%. Với chỉ tiêu này, Thanh Hóa là tỉnh đứng thứ 2 trong các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ, sau Ninh Thuận 13% và nằm trong top 10 tỉnh, thành có chỉ tiêu tăng trưởng cao nhất cả nước.
Ông Đỗ Minh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, đơn vị và địa phương tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết số 25 của Chính phủ. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan chức năng tập trung chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp đã được Chính phủ và Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đề ra.
Thanh Hóa đặt mục tiêu hoàn thành tất cả chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, với tốc độ tăng trưởng GRDP phải đạt 11% trở lên. Định kỳ vào ngày 15 hàng tháng, các đơn vị phải báo cáo tình hình thực hiện với Chủ tịch UBND tỉnh.
Ông Đỗ Minh Tuấn giao Cục Thống kê tỉnh Thanh Hóa chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, dựa trên số liệu GRDP năm 2024 và các chỉ tiêu thống kê liên quan đã công bố, để rà soát và dự kiến kịch bản tăng trưởng GRDP theo ngành cấp 1 và 3 khu vực kinh tế và thuế sản phẩm (trừ trợ cấp sản phẩm) theo từng quý. Mục tiêu là đảm bảo tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh này năm 2025 đạt 11% trở lên.
Cục Thống kê cần thuyết minh rõ cơ sở, các động lực tăng trưởng và cung cấp số liệu theo phụ biểu, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 25/2.
Sở Kế hoạch và Đầu tư Thanh Hóa được giao nhiệm vụ, dựa trên báo cáo của Cục Thống kê, khẩn trương xây dựng kịch bản tăng trưởng GRDP theo ngành cấp 1 và 3 khu vực kinh tế và thuế sản phẩm theo từng quý. Mục tiêu là đảm bảo tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh Thanh Hóa năm 2025 đạt 11% trở lên, đóng góp quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên. Báo cáo phải được gửi đến Chủ tịch UBND tỉnh chậm nhất vào ngày 26/2.
Đồng thời, Sở Kế hoạch và Đầu tư cần tổng hợp tình hình thực hiện, cập nhật kịch bản tăng trưởng nếu có và kiến nghị, đề xuất giải pháp để đạt được mục tiêu tăng trưởng.
Để thực hiện mục tiêu tăng trưởng 12,5%, chia sẻ với phóng viên báo Dân trí, ông Nguyễn Ngọc Tú - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hải Phòng - cho biết, từ cuối tháng 1, UBND TP đã ban hành Chỉ thị 03 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên địa bàn thành phố.
Thành phố tập trung xây dựng, thi hành hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách, thực hiện các giải pháp nhằm tăng tốc đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế theo định hướng phát triển 3 trụ cột gồm công nghiệp công nghệ cao, cảng biển - logistics, du lịch - thương mại. Cùng đó, Hải Phòng thực hiện các nhiệm vụ để hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng số.
Bên cạnh đó, Hải Phòng cũng tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với đẩy mạnh, nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo. Tăng cường kỷ cương thu chi ngân sách, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công gắn với đảm bảo chất lượng công trình, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.
Địa phương sẽ nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, tăng cường liên kết vùng; củng cố quốc phòng - an ninh; giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Triển khai các hoạt động trong khuôn khổ Chương trình Hợp tác hành lang kinh tế 5 tỉnh, thành phố Lào Cai, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).
Với tỉnh Nam Định, trả lời Dân trí, ông Mai Văn Quyết - Giám Đốc Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh - cho biết, địa phương sẽ tổ chức quản lý, thực hiện tốt các loại quy hoạch, thực hiện các nội dung Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đề án thành lập Khu kinh tế Ninh Cơ. Tỉnh cũng rà soát, điều chỉnh các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành phù hợp với Quy hoạch tỉnh, Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng để đảm bảo đồng bộ, thống nhất.
"Đặc biệt, Nam Định sẽ tập trung thu hút đầu tư, giải quyết các điểm nghẽn trong thu hút đầu tư, quan tâm hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp để phát triển sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa. Tỉnh tiếp tục tập trung nguồn lực để đầu tư, hoàn thành các công trình trọng điểm có tính kết nối, chiến lược, lâu dài, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là các dự án giao thông trọng điểm có tính kết nối vùng…", ông Quyết nói.
Bên cạnh đó, địa phương quyết tâm tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số; xây dựng đô thị thông minh; cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, khơi thông các nguồn lực cho phát triển; triển khai hiệu quả Đề án 06.
"Đặc biệt năm nay, tỉnh Nam Định đã giao vốn đầu tư công là hơn 12.000 tỷ đồng. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng 2 con số, ngay từ đầu năm UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh các nguồn thu ngân sách và giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu ở mức cao nhất có thể, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu.
Tỉnh xác định kết quả giải ngân các nguồn vốn đầu tư công là nguồn lực quan trọng, có tính chất thúc đẩy, dẫn dắt các nguồn lực đầu tư phát triển toàn xã hội trên địa bàn tỉnh", lãnh đạo Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh nhấn mạnh.
Để thực hiện mục tiêu của cả nước, góp phần vào kết quả tăng trưởng chung, ông Vũ Đại Thắng - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh - nói, tỉnh phấn đấu tăng trưởng kinh tế GRDP năm nay đạt 14%, cao hơn mức Thủ tướng giao.
Để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng này, quy mô nền kinh tế năm nay của tỉnh Quảng Ninh sẽ đạt khoảng 395.000 tỷ đồng. Mục tiêu này đòi hỏi sự cố gắng tối đa, nỗ lực cao nhất của toàn bộ hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp.
Theo ông Thắng, một trong những giải pháp quan trọng nhất được xác định là đẩy mạnh hoạt động đầu tư, đảm bảo giải phóng toàn bộ nguồn lực cho đầu tư phát triển. Theo đó, phải tập trung tháo gỡ dứt điểm, tổng thể tất cả các điểm nghẽn, vướng mắc đã tồn tại từ nhiều năm nay như: quy hoạch, giải phóng mặt bằng, nguồn đất san lấp; nhanh chóng rà soát, điều chỉnh các quy định không còn phù hợp với thực tế đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền cấp tỉnh...
Để đạt chỉ tiêu tăng trưởng 8% được Chính phủ giao, ông Nguyễn Hữu Quế - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai - nói, trước mắt, tỉnh sẽ tập trung vào nhiều mũi nhọn về công, nông nghiệp và năng lượng sạch.
Theo ông Quế, trong ngành nông nghiệp, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang trồng rau, hoa, cây ăn quả, cây dược liệu, chăn nuôi gắn với thị trường tiêu thụ và các nhà máy chế biến. Đồng thời, tỉnh sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp đảm bảo vùng nguyên liệu và nỗ lực kêu gọi đầu tư vào ngành công nghiệp chế biến sâu.
Ngoài ra, tỉnh sẽ thúc đẩy tiêu dùng, thu hút khách du lịch quốc tế; tiếp tục triển khai kế hoạch phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn; mở rộng thị trường xuất khẩu mới và hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn mới của thị trường.
Đặc biệt, tỉnh đang nỗ lực tháo gỡ vướng mắc để đưa 384MW điện gió và 21MWp điện mặt trời hoàn thành để đi vào vận hành khai thác. Khởi công các cụm công nghiệp và vận hành, khai thác có tiềm năng; sớm khởi công dự án cao tốc Quy Nhơn-Pleiku.
"Để đạt được những mục tiêu đề ra, Gia Lai mong muốn Trung ương quan tâm nâng tỷ lệ bổ sung ngân sách để tỉnh có điều kiện gia tăng nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, triển khai các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu; Sớm triển khai xây dựng dự án đường cao tốc Quy Nhơn - Pleiku và nâng cấp Cảng hàng không Pleiku lên cấp 4C", ông Quế nói.
