Giá lợn hơi cao ngất ngưởng vì dựa theo “ông lớn” ngành chăn nuôi?

Đó là chia sẻ của bà Nguyễn Thị Quỳnh Hoa, Viện nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương tại hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2020” diễn ra sáng nay (2/7) tại Hà Nội.

Theo bà Hoa, thời điểm khó khăn này là lúc cần các doanh nghiệp chăn nuôi lớn cùng “chung tay” với nhau mới có thể giảm được giá thịt lợn. Chỉ một doanh nghiệp hạ giá cũng khó có thể đủ nguồn cung giá rẻ và không kéo được giá toàn thị trường xuống.

Song, trong báo cáo bà Hoa đưa ra, hiện nay có 1 - 2 doanh nghiệp chăn nuôi lớn đang chi phối thị trường. Doanh nghiệp lớn nhất trong lĩnh vực chăn nuôi tại Việt Nam hiện nay hoàn toàn có khả năng kiểm soát nguồn cung, ấn định giá cả và điều tiết thị trường thịt lợn.

“Đặc biệt tại khu vực miền Nam, doanh nghiệp lớn nhất này chiếm thị phần rất lớn với số lượng lợn hơi và sản lượng bán tại khu vực này khá cao (chiếm 56,38% mức tiêu thụ toàn thị trường)”, dẫn theo báo cáo của bà Hoa.

Viện dẫn theo nghiên cứu của Cục Chăn nuôi, bà Hoa chỉ ra rằng, giá lợn hơi trên thị trường vừa qua bị dẫn dắt bởi 2 doanh nghiệp lớn nhất trong ngành chăn nuôi tại Việt Nam. Sự biến động tăng hay giảm giá của 2 công ty này đều khá tương đồng với mặt bằng chung ở cả 2 miền Nam và Bắc trong suốt năm 2019 và những tháng đầu năm 2020.

“Nói cách khác, giá thịt lợn trên thị trường trong nước phản ánh khá chính xác mức giá được 2 công ty chiếm thị phần chi phối này đưa ra”, vị này cho hay.

Đến nay, giá thịt lợn hơi trên thị trường tự do vẫn ở mức cao. Nguyên nhân, theo bà Hoa, là do các công ty lớn chiếm thị phần chi phối hoàn toàn chưa có động thái giảm giá. Giá trên thị trường vì thế đang “nương” theo các “ông lớn” chăn nuôi này.

Đồng tình với việc phải điều tra các doanh nghiệp chăn nuôi lớn, chuyên gia kinh tế, ông Vũ Vinh Phú chia sẻ, 15 công ty chăn nuôi lớn đã đồng ý hạ giá xuống 70 nghìn đồng/kg, vậy mà chỉ một thời gian ngắn nhiều công ty chăn nuôi này đã liên kết ngang trong 7 ngày tăng 9 giá.

Chính những tác động của các tập đoàn có số lượng lợn lớn trên thị trường đã làm cho giá thịt lợn tăng trở lại. Thậm chí, theo ông Phú, có hiện tượng phải nộp tiền chênh lệch từ 15 - 20 nghìn đồng/kg lợn hơi mới được bắt lợn. 

“Tiền chênh lệch đó yêu cầu phải gửi vào tài khoản riêng của cán bộ nghiệp vụ công ty chăn nuôi, bán hàng hầu như không xuất hoá đơn chính thống (có điều tra vào cuộc của báo chí). Những hiện tượng trên công với phần trăm chi phí của các khâu khiến giá lợn đẩy lên 50 - 60%”, ông Phú khẳng định. 

Để cải thiện tình trạng này thì theo ông Phú, Nhà nước cần có chính sách rõ ràng và có cơ sở pháp lý để bảo vệ thị trường trong nước và việc tiêu thụ hàng hoá trong nước. Ngoài ra, cần chú trọng công tác kiểm soát thị trường một cách công khai, minh bạch và công bằng.

Thế Hưng