Gạo ST25 bị "đánh cắp" tại Mỹ: Hiểu thế nào cho đúng?

Thông tin này được nêu trong văn bản của Cục Sở hữu Trí tuệ về trường hợp gạo ST25 bị 4 đến 5 doanh nghiệp tại Mỹ đăng ký bảo hộ thương hiệu tại nước này cũng như lo ngại ST25 sẽ bị mất thương hiệu ở Việt Nam.

Cục Sở hữu Trí tuệ cho biết, ST25 là giống lúa. Gạo ST25 là sản phẩm sau thu hoạch mà ra. Chính vì vậy, gạo ST25 là tên gọi chung một loại sản phẩm được Luật Sở hữu trí tuệ quy định.

Do có nhiều người được biết đến nên về nguyên tắc, ST25 không có khả năng đăng ký làm nhãn hiệu, trường hợp cụ thể, bất kỳ ai, doanh nghiệp nào cũng không thể đăng ký bảo hộ độc quyền loại gạo có dấu hiệu là ST25 được.

Trường hợp đăng ký thương hiệu ST25 nhưng cá nhân hoặc doanh nghiệp chỉ được chứng nhận quyền khi có nhãn hiệu riêng đi kèm như gạo ST25 Sóc Trăng, hay gạo ST25 Bảo Minh...

Dẫn chứng trường hợp các doanh nghiệp Mỹ đăng ký thương hiệu gạo ST25 và nguy cơ lo mất thương hiệu gạo Việt, Cục Sở hữu Trí tuệ cho rằng, theo Hướng dẫn thẩm định đơn đăng ký nhãn hiệu của Cơ quan sáng chế và nhãn hiệu Mỹ USPTO), thẩm định viên sẽ từ chối đơn đăng ký nhãn hiệu đối với tên giống cây trồng.

Điều này có thể thấy rõ trong thông báo dự định từ chối ngày 20/11/2020 của USPTO đối với nhãn hiệu "VIETNAM'S ST25 RICE, DAC SAN SOC TRANG" theo đơn đăng ký số 90151727 nộp ngày 01/9/2020 của Công ty Transword Foods, Inc.

Và ST25 là tên gọi chung của một loại giống cây trồng (lúa), không thể được đăng ký dưới danh nghĩa một nhãn hiệu theo quy định tại mục 1202.12 của Quy chế thẩm định nhãn hiệu.

Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam cho rằng: "ST25" với vai trò là tên của giống cây trồng nên không thể được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu độc quyền tại Việt Nam cũng như Mỹ cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào cho các sản phẩm liên quan đến lúa, gạo".

Trường hợp vì lý do nào đó, dấu hiệu ST25 được đăng ký bảo hộ độc quyền nhãn hiệu cho sản phẩm gạo thì các tổ chức, cá nhân liên quan đều có thể phản đối đơn đăng ký này trên cơ sở dấu hiệu "ST25" là tên giống cây trồng và tên này không thể thuộc độc quyền của tổ chức, cá nhân nào.

Trước đó, dư luận trong nước và giới chuyên gia cây trồng lo ngại việc liên tiếp 4-5 doanh nghiệp tại Mỹ đăng ký quyền sở hữu đối với giống lúa gạo ST25 - loại gạo ngon nhất tại Việt Nam năm 2019 do ông Hồ Quang Cua và đồng sự nghiên cứu, lai tạo. Giống lúa gạo ST25 đã có nhiều lần lọt vào nhóm gạo ngon nhất nhì thế giới trong những năm tham gia thi giải.

Hiện, trên thị trường có hàng loạt thương hiệu gạo ST25 cùng với các tên nhãn hiệu riêng, gắn địa chỉ, nguồn gốc. Người tiêu dùng hiện cũng khó xác định đâu là giống, loại gạo nào là ST25 chuẩn theo đúng với tên gọi và chất lượng.