Eximbank và đối tác Nhật SMBC "đường ai nấy đi" sau gần 15 năm hợp tác

Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank, mã chứng khoán: EIB) vừa công bố thông tin chấm dứt trước thời hạn đối với thỏa thuận liên minh chiến lược ký với cổ đông Nhật Bản là Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC). Việc chấm dứt thỏa thuận hợp tác có hiệu lực từ ngày 7/2.

Thỏa thuận này được Eximbank và SMBC ký vào ngày 27/11/2007. Ngày 5/1 vừa qua, SMBC có văn bản đề nghị được chấm dứt thỏa thuận. 

SMBC hiện là cổ đông lớn nhất tại Eximbank với 15% cổ phần. Ngân hàng Nhật Bản này đầu tư 225 triệu USD vào Eximbank từ gần 15 năm trước. 

Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ gắn bó với Eximbank, khoản đầu tư của SMBC xét theo giá trị thị trường không tăng như kỳ vọng. Định giá hiện tại trên sàn chứng khoán của Eximbank đạt 2 tỷ USD. Như vậy, 15% cổ phần Eximbank mà SMBC đang nắm giữ có giá trị khoảng 300 triệu USD trên sàn chứng khoán.

Thông tin SMBC chia tay Eximbank đã xuất hiện trong gần một năm qua, nhất là sau khi phía ngân hàng Nhật Bản chi gần 1,4 tỷ USD để mua 49% cổ phần FE Credit, công ty tài chính tiêu dùng lớn nhất Việt Nam thuộc VPBank. Trên các diễn đàn tài chính, nhiều nhà đầu tư suy đoán SMBC cũng sẽ sớm rót vốn vào VPBank để trở thành cổ đông ngoại chiến lược mới của nhà băng này.

Giá trị vốn hóa của Eximbank tụt lại so với nhiều ngân hàng khác trong những năm qua khi nhà băng này liên tục chứng kiến nhiều xáo trộn nơi thượng tầng, cùng những mâu thuẫn kéo dài giữa các nhóm cổ đông lớn.

Dù đã bước sang năm 2022, Eximbank vẫn là ngân hàng duy nhất chưa thể tổ chức họp đại hội cổ đông thường niên 2021 do không đủ số lượng cổ đông tham dự. Ngày 15/2 tới, Eximbank sẽ họp đại hội đồng cổ đông thường niên 2021 tại TPHCM. Trước đó, đại hội thường niên của ngân hàng năm 2019, 2020 sau nhiều lần tổ chức vẫn bất thành, hậu quả của việc các nhóm cổ đông không tìm được tiếng nói chung.

Tại họp đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019, chính đại diện của SMBC đã phản đối việc bầu Chủ tịch HĐQT thời điểm đó là ông Cao Xuân Ninh. Đại hội này sau đó cũng bất thành vì các nhóm cổ đông không thông qua quy chế. 

Chủ tịch hiện tại của Eximbank là ông Yasuhiro Saitoh từng có thời gian đại diện cho nhóm SMBC tham gia HĐQT Eximbank nhưng hiện tại không còn liên quan đến phía ngân hàng Nhật Bản. Chính SMBC từng đề xuất miễn nhiệm ông Saitoh khỏi HĐQT và cắt giảm quy mô ban lãnh đạo từ 10 người xuống còn tối đa 7 thành viên. Tuy nhiên, đại hội cổ đông bất thường họp vào tháng 6/2020 để xem xét đề nghị này cũng không thể thành công vì không đủ cổ đông tham dự.

Giữa những ồn ào liên quan đến các nhóm cổ đông, kết quả kinh doanh của Eximbank đang tụt lại so với toàn ngành. Năm 2021, Eximbank đạt lợi trước thuế 1.205 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ 2020. Đây là nhà băng hiếm hoi sụt giảm lợi nhuận trong bối cảnh toàn ngành ngân hàng tăng trưởng mạnh năm vừa qua.