“Dự cảm” xấu về sức khỏe nền kinh tế

(Dân trí) - Dấu hiệu suy giảm kinh tế ngày càng rõ rệt, diễn biến tình hình đang xấu đi, tồn kho tiếp tục là điểm nghẽn khó gỡ, số liệu nợ xấu đang gây hoài nghi… Uỷ ban Kinh tế Quốc Hội cảnh báo nguy cấp về tình hình kinh tế đầu năm 2013.

Hôm nay, 14/5, Uỷ ban Kinh tế Quốc Hội dành cả ngày làm việc đầu tiên của phiên họp thứ 18 để thảo luận, đánh giá báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2012, tình hình triển khai năm 2013 để chuẩn bị cho kỳ họp Quốc hội sẽ khai mạc vào đầu tuần tới.

Báo cáo của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh trình bày nêu rõ, trong 4 tháng đầu năm 2013 kinh tế vĩ mô bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực. Tăng trưởng cao hơn cùng kỳ năm trước, lạm phát được kiềm chế, giá cả, thị trường khá ổn định. Lãi suất tiếp tục được điều chỉnh giảm, góp phần tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Tỷ giá và thị trường ngoại hối diễn biến tương đối ổn định; thanh khoản các ngân hàng thương mại cải thiện đáng kể, dự trữ ngoại tệ của Nhà nước tăng cao; thị trường vàng từng bước đi vào hoạt động ổn định...
“Dự cảm” xấu về sức khỏe nền kinh tế
Ngày làm việc đầu tiên của phiên họp 18, UB Thường vụ QH thảo luận tình hình kinh tế những tháng đầu năm 2013.

Tuy nhiên, Chính phủ cũng nhìn nhận, nền kinh tế vẫn còn ẩn chứa nhiều rủi ro gây bất ổn định kinh tế vĩ mô. Thực hiện tái cấu trúc ngân hàng thương mại, xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng và thị trường bất động sản chậm được giải quyết.

Báo cáo thẩm tra của UB Kinh tế cảnh báo, các nỗ lực chính sách thực hiện thời gian qua và những kết quả tích cực đạt được ban đầu vẫn chưa bảo đảm chuyển xu thế tốt hơn. “Tăng trưởng kinh tế sẽ rất khó khăn trong năm nay với những dấu hiệu chỉ báo tình trạng suy giảm đang rõ nét hơn” - Chủ nhiệm UB Kinh tế Nguyễn Văn Giàu nhận định

Cụ thể, ông Giàu phân tích, việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội những tháng đầu năm nay bị tác động bởi bối cảnh chung. Đó là tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại trong 2 năm liên tiếp, dấu hiệu suy giảm kinh tế ngày càng rõ nét. Tổng cầu nền kinh tế sụt giảm mạnh, thu ngân sách gặp nhiều khó khăn, nợ xấu, tồn kho, khó khăn thị trường bất động sản và khả năng hấp thụ đầu vào của khu vực sản xuất chưa được cải thiện.

Việc thực hiện tái cơ cấu và đổi mới mô hình tăng trưởng chưa đem lại kết quả rõ rệt, dư địa chính sách kích thích tăng trưởng bị giới hạn bởi thâm hụt ngân sách trong khi thị trường vốn và tăng dư nợ tín dụng cho nền kinh tế vẫn ở mức quá thấp..

Tăng trưởng kinh tế quý I đạt 4,89%, được đánh giá đã tiến triển hơn so với cùng kỳ 2012 nhưng vẫn là mức tăng rất thấp, gây áp lực lớn với những quý cuối năm để có thể đạt chỉ tiêu tăng trưởng trung bình cả năm 5,5% như Quốc hội giao.

Trong khi đó, dấu hiệu được cảnh báo nghiêm trọng là tăng trưởng tín dụng 3 tháng đầu năm chỉ đạt 0,03% và đạt 1,44% trong 4 tháng đầu năm. Nghịch lý là việc này thể hiện việc dòng vốn không được rót vào sản xuất kinh doanh khi tỷ lệ thu hút vốn vẫn tăng hơn 5%.

Cơ quan thẩm tra chỉ ra, tồn kho tiếp tục là điểm nghẽn của tăng trưởng với tỉ lệ tồn kho của toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn đang ở mức cao làm ảnh hưởng đến mối quan hệ an toàn giữa các khâu sản xuất - tiêu thụ và tồn kho của sản xuất công nghiệp.

Ngoài ra, tổng vốn đầu tư toàn xã nếu loại trừ yếu tố tăng giá thì sụt giảm, quý 1 đạt 29,6% GDP, cũng thấp hơn nhiều với cùng kỳ năm trước (36,2%). Cùng với việc nguồn vốn FDI không tăng và tín dụng cho nền kinh tế tăng rất thấp, nguồn lực cho tăng trưởng năm 2013 là rất khó khăn trong điều kiện hiệu quả đầu tư chưa thực sự có sự cải thiện rõ rệt.
 
Liên quan đến việc điều hành thị trường vàng, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu nhận định, NHNN đã tiến hành đấu thầu vàng miếng để ổn định thị trường vàng, với kết quả ban đầu nhưng còn nhiều luồng ý kiến khác nhau khi giá vàng trong nước và giá vàng thế giới còn chênh lệch ở mức cao.

Vấn đề gỡ khó cho doanh nghiệp, UB Kinh tế QH nhận định, sau một thời gian dài kiểm soát tín dụng với lãi suất cao, nhiều doanh nghiệp đã ngừng sản xuất, giải thể, phá sản. 15.300 doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể, tăng 14,6% so với quý I năm ngoái. Một bộ phận lớn đang nỗ lực vượt qua thời điểm khó khăn nhưng không thể kéo dài tình trạng này hơn nữa.

Cùng với nhân tố năng suất tổng hợp của nền kinh tế chậm cải thiện do quá trình tái cơ cấu, đổi mới mô hình tăng trưởng đang mới bắt đầu được thực hiện, yếu tố tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế trong năm 2013 và những năm tới đây sẽ bị sụt giảm. Nếu không sử dụng hợp lý các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng thì một mặt năng lực sản xuất của nền kinh tế chưa thể phục hồi nhanh, mặt khác sẽ gây áp lực lên lạm phát. Thách thức chính sách nổi lên là phải xử lý hài hòa và bảo đảm thực hiện cả hai mục tiêu tăng trưởng và kiềm chế lạm phát trong điều kiện nền kinh tế còn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn.

UB Kinh tế lưu ý, cần tiếp tục xây dựng, thực hiện các giải pháp hỗ trợ sản xuất và mở rộng thị trường. Chú trọng công tác điều hành giá theo lộ trình giá thị trường đối với dịch vụ công, tránh gây biến động mạnh chỉ số giá, góp phần hỗ trợ cho tăng trưởng và tạo việc làm…

 

 Về việc xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng, một số ý kiến trong Thường trực UB Kinh tế đánh giá cao việc tăng cường trích lập dự phòng giải quyết nợ xấu và đảm bảo mục tiêu an toàn người gửi tiền. Tuy nhiên số liệu nợ xấu Ngân hàng Nhà nước thông tin ra công chúng có lúc thiếu nhất quán cũng tạo hoài nghi, tác động tâm lý xã hội.

Một số ý kiến tại UB cho rằng giải phóng hàng hóa tồn kho, xử lý thị trường bất động sản, xử lý nợ xấu còn quá chậm và kết quả chưa rõ ràng. Trong khi đó tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng chưa có những chuyển biến cụ thể.

 

P.Thảo