Dân sinh
FicaDoanh nghiệp Nhật “xếp hàng” dài xin trợ cấp rời khỏi Trung Quốc
(Dân trí) - Hàng loạt doanh nghiệp Nhật đang “xếp hàng” chờ Chính phủ phê duyệt ngân sách, hỗ trợ họ chuyển một phần sản xuất từ Trung Quốc về nước.
Chính phủ Nhật Bản đang chứng kiến sự quan tâm ngày càng tăng của doanh nghiệp đối với các chương trình trợ cấp giúp chuyển hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc bởi tình hình đại dịch Covid-19 đã cho thấy rủi ro của việc chuỗi cung ứng tập trung quá nhiều vào một khu vực, đặc biệt là Trung Quốc.
Năm nay, Nhật Bản dự chi ngân sách 220 tỷ yên (2 tỷ USD) để hỗ trợ chi phí cho doanh nghiệp đưa hoạt động sản xuất từ nước ngoài về nước.
Trong vòng xét duyệt đầu tiên kết thúc vào tháng 6, Chính phủ Nhật Bản đã phê duyệt cho 57 doanh nghiệp trên 90 đơn đăng ký ban đầu, với tổng mức hỗ trợ là 57,4 tỷ yên.
Đến vòng xét duyệt thứ 2 kết thúc vào tháng 7, số đơn đăng ký Nhật Bản nhận được đã tăng vọt lên 1.670 hồ sơ, với số tiền đề nghị hỗ trợ ước tính 1.760 tỷ yên (16 tỷ USD), cao gấp 11 lần so với phần còn lại của ngân sách dự kiến.
Danh sách doanh nghiệp nhận được hỗ trợ sẽ được phê duyệt lần cuối vào tháng 10, sau khi bản kế hoạch của họ được xem xét bởi các chuyên gia độc lập.
Cùng với đó, tính đến thời điểm hiện tại, khoảng 30 doanh nghiệp Nhật Bản đã được phê duyệt nhận hỗ trợ từ chương trình trị giá 23,5 tỷ yên (220 triệu USD) riêng biệt để chuyển sản xuất sang khu vực Đông Nam Á.
Hiện tại, Chính phủ không có kế hoạch bổ sung quỹ cho chương trình này. Tuy nhiên, một số ứng cử viên tìm cách kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe đã đề cập nhiều biện pháp nhằm hỗ trợ đa dạng hoá chuỗi cung ứng.
Những năm gần đây, Trung Quốc mất dần sức hấp dẫn đối với doanh nghiệp sản xuất do chi phí lao động ngày càng tăng lên. Trong một cuộc khảo sát năm 2019 của Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO), nếu lấy chi phí sản xuất ở Nhật Bản làm cơ sở là 100, thì chi phí sản xuất ở Trung Quốc là 80, còn Việt Nam là 74 điểm.
Trung Quốc đã mất dần sức hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài khi chi phí lao động ở đây tăng cao hơn nhiều so với những năm trước. Ảnh: Getty
Trước đây, Nhật Bản cũng từng có chương trình tương tự khi nước này phải đối mặt với thảm họa động đất sóng thần hồi tháng 3/2011. Khi đó, chương trình nhận được 750 bộ hồ sơ xin hỗ trợ của doanh nghiệp; 250 hồ sơ được chấp thuận và 200 tỷ yên (gần 1,9 tỷ USD) đã được giải ngân. Tuy nhiên, việc doanh nghiệp Nhật Bản đưa sản xuất về quê hương không diễn ra được lâu bởi khi đó tỷ giá đồng yên quá cao khiến cho chi phí sản xuất trong nước tăng vọt.
Sự khác biệt trong chương trình hỗ trợ lần này là môi trường kinh doanh toàn cầu bất ổn, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung leo thang, khiến an ninh kinh tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các chính sách bảo hộ nền sản xuất trong nước đã phổ biến từ trước khi có Covid-19, nhưng cú sốc đại dịch đã đẩy nhanh xu hướng này.
“Chính sách bảo hộ rất phổ biến kể cả từ trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, tuy nhiên cú sốc từ đại dịch khiến cho xu thế này càng trở nên mạnh mẽ hơn”, giáo sư kinh tế Yasuyuki Todo tại Đại học Waseda, Tokyo, cho hay.
Đại diện của một trong những doanh nghiệp được nhận hỗ trợ của chính phủ thậm chí còn cho biết họ “đã quyết định chuyển hoạt động sản xuất về trong nước ngay cả khi không có chính sách hỗ trợ”.
Ngoài việc đưa sản xuất về nước, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản cũng đã xem xét tới việc chuyển hoạt động sang các quốc gia khác. Đơn cử, Iris Ohyama dự định mở nhà máy sản xuất khẩu trang ở cả Mỹ, Pháp và Hàn Quốc để mở rộng cơ cấu sản xuất vốn trước đây chỉ tập trung tại Trung Quốc ra toàn thế giới.
