Doanh nghiệp FDI vừa "xay lúa" vừa phải lo giữ quỹ phòng chống thiên tai

Dự thảo Nghị định về thành lập và quản lý Quỹ phòng, chống thiên tai đang được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn lấy ý kiến đóng góp rộng rãi, trong văn bản phản hồi, 29 doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (FDI) tại Việt Nam đã thẳng thắn phản ứng cách làm hiện nay.

Văn bản có chữ ký và kiến nghị của hàng loạt doanh nghiệp lớn làm việc tại Việt Nam, cụ thể như Canon, Honda, công ty con của Foxconn, Nippon hay Tenma...

Vừa làm vừa phải lo... mất cắp, biển thủ quỹ!

Cụ thể, các doanh nghiệp cho biết hiện chưa có cách nào để thu quỹ từ người lao động vì theo quy định của Bộ Luật Lao động và Nội quy lao động, doanh nghiệp không thể khấu trừ tiền lương của người lao động. Trong khi đó, "việc thu trực tiếp từng cá nhân bằng tiền mặt không thể thực hiện vì nhiều rủi ro, nguy hiểm, phức tạp như thu phải tiền giả, tình trạng mất cắp, biển thủ…", các doanh nghiệp FDI nêu khó khăn.

Hơn nữa, doanh nghiệp chủ yếu là sản xuất, kinh doanh nên không thể tổ chức được hệ thống, nhân sự để thu và quản lý biên lai nếu thu bằng tiền mặt. Mặc dù doanh nghiệp đã tuyên truyền nhưng người lao động vẫn không hợp tác đóng quỹ.

Lao động tại doanh nghiệp cũng biến động thường xuyên và hàng ngày nên không thể thu của lao động nghỉ việc tại thời điểm nhận thông báo của quỹ về khoản tiền nộp, đồng thời không thể thu của người lao động nghỉ thai sản, lao động nghỉ dài ngày, trường hợp người lao động làm việc ở mỗi công ty rất ngắn nên chưa đóng quỹ tại bất cứ công ty nào, doanh nghiệp cũng không thể kiểm soát được. Do đó, doanh nghiệp không thể đảm bảo được kế hoạch thu quỹ và tổng thu thực tế là như nhau.

Hơn nữa, các doanh nghiệp cho rằng họ cũng không có đủ khả năng để xác nhận giấy tờ công nhân viên nộp để được hưởng miễn, giảm, giấy chứng minh đã nộp quỹ tại địa phương, đã nộp quỹ tại doanh nghiệp cũ là thật hay giả mạo.

Thậm chí còn xảy ra sự bất công bằng về việc thu quỹ, lao động đã nộp quỹ tại địa phương và những doanh nghiệp đã nộp tại công ty cũ nhưng không có biên lai thu, việc thu tiếp sẽ khiến lao động đóng chồng chéo 2-3 lần. Mức đóng giữa địa phương và tại doanh nghiệp còn chênh lệch nhau 10 lần.

Các doanh nghiệp FDI đề xuất chuyển về một đầu mối duy nhất là UBND cấp xã nơi người lao động đăng ký hộ khẩu thường trú, tạm trú để thu số tiền nói trên.

"Việc triển khai thu nộp quỹ chưa được thực hiện đồng đều ở các địa phương, doanh nghiệp khiến người lao động cảm thấy bất công bằng. Theo khảo sát của chúng tôi, đa số doanh nghiệp đã đóng quỹ hiện nay là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhiều doanh nghiệp Việt Nam không biết về quỹ này", Văn bản của nhóm doanh nghiệp nêu.

Không được biết tiền của mình sử dụng như thế nào?

Ngoài ra, nhóm doanh nghiệp FDI lo ngại tính minh bạch chi tiêu quỹ nói trên bởi: "Hầu hết các địa phương không có báo cáo chi tiết việc sử dụng quỹ dù theo quy định phải công khai trên cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý quỹ. Người dân và doanh nghiệp đóng quỹ nhưng không được biết tiền của mình sử dụng thế nào", văn bản đề xuất của nhóm doanh nghiệp nêu.

Hoặc: "Liệu có xảy ra tình trạng kê khai khống thiệt hại do thiên tai gây ra để được hỗ trợ từ quỹ hay không, hoặc liệu tiền hỗ trợ từ Quỹ có đến tay được người dân?".

Theo văn bản góp ý, 29 doanh nghiệp nói trên yêu cầu các cấp, ngành của Việt Nam không quy định trách nhiệm thu, lập kế hoạch thu quỹ phòng chống thiên tai từ người lao động là của doanh nghiệp mà chuyển về đầu mối duy nhất là cấp xã nơi lao động đăng ký hộ khẩu thường trú, tạm trú.

Trong trường hợp ban soạn thảo giữ nguyên trách nhiệm của doanh nghiệp, các doanh nghiệp đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ ràng ngay tại Dự thảo về cách xử lý các vướng mắc, khó khăn đã nêu trên.

Dự thảo Nghị định quy định mức đóng quỹ của người lao động là 1 ngày lương/người/năm theo lương tối thiểu vùng sau khi trừ đi các khoản thuế, bảo hiểm phải nộp. Đại diện các doanh nghiệp FDI cho rằng mức này là quá cao, tạo áp lực cho người lao động do đã đóng thuế và các quỹ khác.

Bản thân lao động cũng không thấy thuyết phục khi mức thu quỹ cao và có sự chênh lệch lớn khoảng 10 lần giữa lao động tự do và lao động trong doanh nghiệp.

Do đó, các đơn vị này đề nghị Ban soạn thảo thống nhất một mức thu quỹ chung là 15.000 đồng/người cho mọi đối tượng đóng góp, không phân biệt cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước hay người lao động trong các doanh nghiệp và lao động tự do.