Đề án dừng sử dụng amiăng trắng của Bộ Xây dựng bị chê là phiến diện, thiếu công bằng

Giết chết một ngành sản xuất đã tồn tại hàng chục năm?

HHTLVN cho rằng, việc dừng sử dụng amiăng trắng là nhằm kiểm soát vấn đề an toàn, sức khỏe cho người dùng và hoàn toàn phù hợp với luật pháp hiện hành của Việt Nam. Tuy nhiên, Hiệp hội này lại không đồng ý với tên gọi của đề án mà Bộ Xây dựng đang đưa ra là Đề án “Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023”.

Lý do được Hiệp hội giải thích là, amiăng trắng đang được pháp luật Việt Nam cho phép sử dụng có điều kiện để sản xuất tấm lợp amiăng xi măng (AC) và sử dụng trong nhiều lĩnh vực, nhiều ngành công nghiệp khác nhau như sản xuất phanh má các loại, vật liệu bảo ôn trong các thiết bị nhiệt; sử dụng trong công nghiệp nhiệt điện đóng tàu, hàng không, áo cứu hỏa, sản xuất phân lân nung chảy…

“Amiăng trắng sử dụng trong nhiều lĩnh vực như vậy mà đề án chỉ đề xuất cấm amiăng trắng trong sản xuất tấm lợp AC là không công bằng, thiếu khách quan và phiến diện”, văn bản của HHTLVN nhấn mạnh.

Hiệp hội này cho rằng việc xây dựng lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng là giết chết ngành công nghiệp sản xuất tấm lợp amiăng trắng xi măng đã tồn tại 55 năm, trong khi cơ quan chức năng chưa tìm thấy một bằng chứng nào gây bệnh tật, chết chóc. Thế nhưng việc dừng sử dụng này lại làm tổn thương nghiêm trọng đến kinh tế của doanh nghiệp ngành tấm lợp AC cũng như cướp đi việc làm của cả nghìn người lao động.

Theo Hiệp hội, hàng năm, ngành sản xuất tấm lợp amiăng xi măng cung cấp cho thị trường 80-85 m2 tấm lợp, giá thành rẻ, chất lượng tốt, mưa không ồn, nắng ít nóng, phù hợp với khí hậu nóng ẩm, khí hậu ven biển của Việt Nam; đồng thời đóng góp tích cực vào các chương trình xóa đói, giảm nghèo của Chính phủ và trong việc khắc phục hậu quả bão lũ, lốc xoáy ở Việt Nam.

Ngoài ra, việc sử dụng hằng năm khoảng 0,8-1 triệu tấn xi măng, cung cấp ổn định việc làm cho gần 5.000 lao động trực tiếp và hàng nghìn lao động trong các ngành sản xuất, dịch vụ khác như vận chuyển, đại lý, bán hàng, xây dựng, sản xuất xi măng…

HHTLVN cho rằng, đề án được xây dựng trên quyết định trái với quan điểm của các đời bộ trưởng Bộ Xây dựng trước đây như ông Nguyễn Mạnh Kiểm, ông Nguyễn Hồng Quân và ông Trịnh Đình Dũng. Nhất là từ năm 2017 đến nay, Bộ Xây dựng đã chưa triển khai đề tài nghiên cứu khoa học nào, chưa có kết quả nghiên cứu khóa học mới nào khẳng định quan điểm của các đời bộ trưởng trước là sai trái là không phù hợp.

Nói bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, nhưng chưa có bằng chứng thuyết phục

Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng cho rằng, lộ trình cấm sử dụng amiăng trắng là vào năm 2023, tuy nhiên, quan điểm Bộ Xây dựng đưa ra là bảo vệ sức khỏe của người dùng lại chưa có bằng chứng nào thuyết phục.

Suốt 55 tồn tại amiăng trắng và ngành tấm lợp amiăng xi măng chưa phát hiện ca ung thư trung biểu mô nào liên quan đến sản phẩm này. Trong khi đó, lại có rất nhiều chất, sản phẩm, hóa chất, nhiều ngành độc hại khác như hóa chất, thuốc lá, bảo vệ thực vật, chất bảo quản, khai thác mỏ, bia rượu, luyện kim… lại chưa bị cấm.

“Phải chăng các ngành nghề kia không vì sức khỏe?”, HHTLVN đặt câu hỏi.

Theo Hiệp hội, việc không căn cứ vào cơ sở pháp lý, kết quả nghiên cứu khoa học, bằng chứng thực tiễn cũng như lắng nghe tiếng kêu cứu của doanh nghiệp mà chỉ căn cứ vào tài liệu của tổ chức chống amiăng trong nước và quốc tế như vậy, theo HHTLVN là không công bằng, thiếu khách quan, cần phải suy nghĩ lại và cân nhắc thận trọng.

Năm 2014 đã có ít nhất 14 doanh nghiệp cầu cứu lên các bộ ngành. Năm 2017, 21 doanh nghiệp có văn bản kiến nghị lên các bộ ngành xin được xem xét lại đề án.

“Hiện có 140 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 6 tỷ người chưa cấm dùng amiăng trắng. Tổng thống Trump trong cuốn sách của mình xuất bản năm 1997 với tựa đề “Nghệ thuật của sự trở lại” đã cho rằng sợ amiăng là an toàn 100%. Trong cơ chế thị trường, việc dùng một mệnh lệnh hành chính nhương sân chơi cho đối thủ cạnh tranh, trong trường hợp này là tôn lợp – là vi phạm Luật Cạnh tranh”, văn bản của Hiệp hội nhấn mạnh.

H.Anh