Chuyên gia: Trái phiếu xanh vẫn ngóng bộ tiêu chí

Chia sẻ bên lề hội thảo "Làm sao để biết một trái phiếu đắt hay rẻ" ngày 15/8, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup, đánh giá thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã bắt đầu phát triển có chiều sâu để bước vào một chu kỳ mới tăng trưởng lành mạnh và bền vững hơn.

"Không chỉ trái phiếu bất động sản khởi sắc mà trái phiếu hạ tầng như nước, rác thải cũng tham gia phát hành. Chúng tôi đang thực hiện xếp hạng tín nhiệm và hướng đến gắn nhãn xanh trái phiếu", ông nói.

Chia sẻ thêm về trái phiếu xanh, ông Thuân cho biết, thị trường vẫn mong đợi Danh mục phân loại xanh của Chính phủ. Dù Chính phủ chưa ban hành nhưng các tổ chức, doanh nghiệp đã thực hiện theo yêu cầu của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài.

"Chúng tôi đang làm việc với một số doanh nghiệp để dán nhãn xanh, xác nhận theo chuẩn quốc tế. Cụ thể là nguyên tắc xanh của Hiệp hội thị trường trái phiếu quốc tế hoặc chuẩn mực xanh của tổ chức trái phiếu khí hậu quốc tế hay một số chuẩn mực khác...", vị này chia sẻ.

Theo ông Thuân, sự vận động của thị trường sẽ góp phần hình thành chính sách hỗ trợ của cơ quan quản lý để từng bước hoàn thiện nền tảng sản phẩm trái phiếu xanh, tín dụng xanh đáp ứng xu hướng không thể đảo ngược tại Việt Nam và nhiều nước trong thời gian tới.

Chủ tịch FiinGroup cho biết một chủ trương lớn của Bộ Tài chính cũng như các bộ, ban ngành trong thời gian gần đây là đã phát triển cơ sở nhà đầu tư tổ chức cho thị trường chứng khoán nói chung, trong đó có trái phiếu nói riêng. 

"Cơ sở nhà đầu tư tổ chức sẽ không phát triển được nếu thiếu hạ tầng mềm là cơ sở dữ liệu tham chiếu, xếp hạng tín nhiệm để họ có thể phân bổ danh mục đầu tư theo rủi ro", ông nói.

Vị này cho rằng nhà đầu tư cá nhân nên tham gia thị trường trái phiếu thông qua các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp bởi họ rất khó đánh giá được rủi ro một lô trái phiếu, kể cả những người làm trong ngành tài chính.

Dự báo thị trường trái phiếu doanh nghiệp từ nay đến cuối năm, ông Thuân cho rằng sau thời gian trầm lắng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã hạ cánh mềm đối với các trái phiếu cũ, đặc biệt đối với trái phiếu bất động sản, năng lượng tái tạo và đang bước vào chu kỳ phát triển mới.

Không chỉ trái phiếu bất động sản, ngân hàng mà loạt doanh nghiệp ngành mới đã tham gia phát hành như hạ tầng, nước, rác thải và đặc biệt là sự xuất hiện của các tổ chức bảo lãnh tham gia vào trái phiếu.

Chia sẻ về cách định giá trái phiếu, ông Thuân cho biết mức giá của mỗi trái phiếu doanh nghiệp khi giao dịch phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó cơ bản nhất là khả năng trả nợ của chính doanh nghiệp đó khi trái phiếu đáo hạn. Khả năng này, doanh nghiệp đo bằng cách xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp đó.

"Để giúp nhà đầu tư có nhiều lựa chọn với trái phiếu doanh nghiệp, FiinGroup đã phát hành báo cáo "Đường cong lợi suất và lịch sử chậm trả trái phiếu" theo điểm xếp hạng tín nhiệm. Đây là báo cáo đầu tiên về các chỉ số này trên thị trường trái phiếu Việt Nam", ông nói.

Cập nhật về tình hình của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ông Trần Phú Việt - Trưởng phòng Nghiên cứu và phát triển sản phẩm, Bộ phận Dữ liệu tài chính của công ty - cho biết tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường sơ cấp từ đầu năm đến ngày 13/8 đạt 240.000 tỷ đồng, tăng 102% so với cùng kỳ năm ngoái, giúp quy mô lưu hành đạt 1,21 triệu tỷ đồng, tức khoảng 11,7% GDP năm 2023.

Chuyên gia của FiinRatings đánh giá phát hành mới trên thị trường sơ cấp đang diễn ra chậm nhưng từng bước có chiều sâu hơn. Về cơ cấu phát hành, trái phiếu ngân hàng đạt 136.500 tỷ đồng, chiếm 68% tổng giá trị phát hành; trái phiếu bất động sản đạt 43.200 tỷ đồng, chiếm 21,54%.

Lãi suất danh nghĩa bình quân huy động ở mức 7,47% trong 8 tháng, giảm 66 điểm so với mức bình quân 8,13% của năm 2023. Số dư trái phiếu (cả gốc và lãi) đến hạn trong năm ở mức 315.000 tỷ đồng và năm 2025 đạt đỉnh ở mức 334.000 tỷ đồng. Riêng trái phiếu bất động sản, số dư đến hạn năm nay hiện ở mức 60.000 tỷ đồng và năm 2025 ước tính ở mức 135.000 tỷ đồng.