Cấp bách mở lại các chuyến bay quốc tế, áp dụng "hộ chiếu vắc xin"

Cục Hàng không Việt Nam vừa báo cáo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) việc triển khai áp dụng hộ chiếu vắc xin với khách nhập cảnh.

Dữ liệu quan trọng về "hộ chiếu vắc xin"

Cục Hàng không Việt Nam khẳng định "việc sớm mở lại các chuyến bay quốc tế thường lệ là rất cấp bách" và kiến nghị cơ chế áp dụng hộ chiếu vắc xin với khách nhập cảnh.

Theo đó, khách có hộ chiếu vắc xin (đã được tiêm vắc xin) và có kết quả xét nghiệm PCR âm tính với Covid-19 sẽ được nhập cảnh Việt Nam và giảm đến mức tối thiểu thời gian cách ly tập trung.

Cũng theo Cục Hàng không, hiện Việt Nam chưa có các quy định pháp lý liên quan đến việc triển khai hộ chiếu vắc xin tại Việt Nam cũng như đòi hỏi cần có những thỏa thuận liên quan ở cấp Chính phủ, liên bộ giữa Việt Nam và các nước để triển khai áp dụng đối với khách quốc tế nhập, xuất cảnh Việt Nam.

"Khái niệm "hộ chiếu vắc xin", hay một loạt các khái niệm khác liên quan như "digital green pass", "green pass" có thể được hiểu là ghi chép về dữ liệu sức khỏe cá nhân, bao gồm tài liệu, giấy tờ chứng minh đã tiêm vắc xin hay đã có chứng nhận xét nghiệm âm tính, được xác thực trên nền tảng số" - Cục Hàng không cho hay.

Cơ quan quản lý hàng không Việt Nam cho rằng, việc tiêm vắc xin có thể phòng chống dịch bệnh về lâu dài tuy nhiên để có thể khôi phục hoạt động vận tải hành khách quốc tế thường lệ một cách nhanh chóng thì cần ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc chứng nhận đã tiêm vắc xin hoặc đã có xét nghiệm âm tính.

"Sử dụng hộ chiếu vắc xin, kết hợp với việc hành khách có kết quả xét nghiệm PCR âm tính là giải pháp hữu hiệu để có thể khởi động lại thị trường vận tải hàng không quốc tế thường lệ" - lãnh đạo Cục hàng không nói và nhấn mạnh: Việc sử dụng dữ liệu điện tử sẽ hạn chế việc làm giả dữ liệu.

Trên thực tế, hiện đã xuất hiện tình trạng làm giả giấy chứng nhận xét nghiệm âm tính Covid-19 để du khách có thể vượt qua các quy định liên quan đến kiểm soát dịch bệnh do nhiều nước đặt ra. Từ cuối năm 2020, truyền thông quốc tế đã cảnh báo về sự xuất hiện của thị trường chợ đen hoạt động ngầm và đang sôi động dần lên chuyên bán các giấy tờ giả chứng nhận kết quả xét nghiệm Covid-19 âm tính, trong đó đã có một số trường hợp bị các nhà chức trách phát hiện từ Brazil tới Bangladesh.

Một ưu điểm nữa của hộ chiếu vắc xin là việc tạo lập một ứng dụng về sức khỏe cho phép các cá nhân lưu trữ hồ sơ sức khỏe của họ một cách an toàn và riêng tư trên điện thoại. Việc trích xuất dữ liệu qua dạng QR code khi cần cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền cũng là một biện pháp ưu việt nhằm giúp việc xác thực thông tin nhanh chóng cũng như đảm bảo an toàn thông tin cho khách du lịch.

Nếu một hệ thống công nhận chung được hình thành giữa các quốc gia, việc di chuyển và tiến hành hoạt động đi lại của hành khách giữa các quốc gia sẽ trở nên cực kỳ thuận lợi và nhanh chóng cho hành khách cũng như cho cơ quan chức năng tại hai quốc gia mà vẫn đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh.

Cục Hàng không Việt Nam cũng chỉ rõ:  Vắc xin ngừa Covid-19 không cung cấp sự bảo vệ đầy đủ hoặc ngay lập tức. Hay nói cách khác, tiêm vắc xin vẫn có thể bị nhiễm Covid-19. Bên cạnh đó, cũng cần nghiên cứu kỹ hơn về hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm, cũng như thời gian có hiệu quả của từng loại vắc xin khác nhau.

Quan trọng hơn, để hộ chiếu vắc xin có thể ứng dụng khi hành khách đi lại qua biên giới, cần có sự công nhận lẫn nhau giữa các quốc gia, cũng như liên kết hệ thống. Để liên kết hệ thống đòi hỏi phải có sự thống nhất về ngôn ngữ, dữ liệu cũng như các quy định về bảo mật thông tin.

Tại Mỹ, dữ liệu của bệnh nhân bị phân tán ở hàng chục nghìn cơ sở chăm sóc sức khỏe khác nhau; dữ liệu bệnh vẫn được các bác sĩ gửi qua máy fax, do đó việc thu thập thông tin về tiêm vaccine để xây dựng cơ sở xác minh kỹ thuật số có thể gặp phải rào cản về cả pháp lý và công nghệ.

Nhiều nước áp dụng "hộ chiếu vắc xin"

Tại Trung Quốc, hộ chiếu này được cấp cả dưới dạng bản cứng và bản điện tử. Chứng chỉ sức khỏe này thể hiện rõ tên, số hộ chiếu, thông tin về kết quả xét nghiệm axit nucleic cũng như thời gian, loại vắc xin, tên vắc xin và bệnh viện đã tiêm.

Hộ chiếu này sẽ hiển thị trên mã quét điện tử của mạng xã hội WeChat của Trung Quốc. Giấy chứng nhận có sẵn mẫu giấy như là một "hộ chiếu vắc xin". Chứng chỉ này áp dụng trong nước và chưa có tính bắt buộc.

Được biết, Trung Quốc đã sẵn sàng thảo luận với các quốc gia khác về việc thiết lập một cơ chế công nhận "hộ chiếu vắc xin" của nhau.

Ở Hungary, giấy chứng nhận miễn dịch sẽ được cung cấp cho tất cả những người đã khỏi bệnh hoặc được tiêm hai mũi vắc xin Covid-19. Giấy chứng nhận sẽ không có thời hạn sử dụng vì hiện chưa rõ thông tin về thời gian miễn dịch sau tiêm chủng.

Tại Isarel, hộ chiếu vắc xin có tên "Green pass" - thẻ xanh. Theo đó, những người được tiêm vắc xin có thể tải xuống một ứng dụng hiển thị "thẻ xanh" của họ khi họ được yêu cầu xuất trình. Ứng dụng cũng có thể hiển thị thông tin các bệnh nhân đã khỏi bệnh Covid-19.

Hiện tại, đã có Hy Lạp và đảo Síp sẽ cho phép khách du lịch Isarel có chứng nhận điện từ "Green pass" nhập cảnh mà không cần cách ly.

Ở khu vực Đông Nam Á, Malaysia đã cấp giấy chứng nhận tiêm chủng thông minh cho những ai đã được tiêm vắc xin ngừa Covid-19. Malaysia đang thảo luận với Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo giấy chứng nhận này cũng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN hẹp lần thứ 27 diễn ra mới đây, các bộ trưởng kinh tế ASEAN đã đề xuất cấp chứng nhận chung của cả khối dưới dạng kỹ thuật số về tiêm chủng ngừa Covid-19 để thúc đẩy việc mở cửa trở lại các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất do đại dịch như du lịch.