Các dự án giao thông trọng điểm đang "tiêu tiền" ra sao?

Theo Bộ GTVT, tính đến ngày 22/6, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án thuộc Bộ GTVT đã giải ngân được khoảng 14.808 tỷ đồng, đạt 34,9% kế hoạch cả năm. Bộ GTVT sẽ chỉ đạo quyết liệt để phấn đấu giải ngân lũy kế tới hết tháng 6 đạt 17.311 tỷ đồng, đạt 40% kế hoạch cả năm.

So với ước tính tỷ lệ giải ngân bình quân chung khối các bộ, ngành Trung ương đến hết tháng 6/2021 theo tính toán của Bộ Tài chính là 22,02%, trong đó vốn trong nước là 23,75% và vốn nước ngoài 12,57%.

Đối với một số dự án trọng điểm lớn, Bộ GTVT cho biết, 11 dự án thành phần đường bộ cao tốc Bắc - Nam đã điều chuyển bổ sung 1.637 tỷ đồng đảm bảo đủ vốn triển khai 2 dự án mới chuyển sang đầu tư công (quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu). Dự kiến, tháng 6 sẽ giải ngân được 2.424 tỷ đồng lũy kế tới hết tháng 6 giải ngân được 6.935/14.981 tỷ đồng, đạt 46,3% kế hoạch. Công tác giải ngân cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Dự án đường bộ cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ hiện có tiến độ giải ngân tốt, đã được điều chuyển bổ sung 647 tỷ đồng kế hoạch. Dự kiến, tháng 6, số giải ngân được là 88 tỷ đồng, lũy kế tới hết tháng 6 giải ngân 900/1.811 tỷ đồng, đạt 49% kế hoạch. Công tác giải ngân cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Theo dự kiến, hết tháng 6 này Bộ GTVT đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn so với bình quân chung cả nước và cao hơn tỷ lệ giải ngân cùng kỳ năm 2020 (khoảng 6%). Tuy nhiên, giá trị giải ngân chủ yếu vẫn là ứng hợp đồng, thanh toán nợ đọng, thu hồi vốn ứng trước cho các doanh nghiệp và địa phương, phần giải ngân cho khối lượng thi công chưa cao.

Thời gian qua, Bộ GTVT đã quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, người đứng đầu ngay trong các quyết định giao vốn, đôn đốc bằng văn bản đôn đốc, phê bình các chủ đầu tư chậm tiến độ, đặc biệt là với Sở GTVT Kon Tum và Sở GTVT Gia Lai, thường xuyên kiểm tra hiện trường, làm việc với các địa phương để tháo gỡ các khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng…

Bộ GTVT cũng kiên quyết điều chuyển vốn từ các dự án giải ngân chậm sang các dự án có tiến độ giải ngân tốt, còn thiếu vốn. Tới nay, Bộ GTVT đã thực hiện điều chỉnh kế hoạch 3 đợt cho 11 dự án, với giá trị vốn điều chỉnh 3.130 tỷ đồng.

Trong 6 tháng cuối năm, Bộ GTVT sẽ tiếp tục giải ngân 26.090 tỷ đồng, gồm 3.620 tỷ đồng vốn nước ngoài, 22.065 tỷ đồng vốn trong nước.

Ông Nguyễn Danh Huy - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Đầu tư, Bộ GTVT - cho rằng, các dự án mới bắt đầu triển khai cuối năm 2020 hiện nay mới đang triển khai các hạng mục phần nền, móng nên giá trị thanh toán, giải ngân không nhiều.

Cũng theo ông Nguyễn Danh Huy, một số dự án ODA đang được hoàn thiện thủ tục phê duyệt thiết kế kỹ thuật, quá trình đấu kéo nên chưa triển khai thi công, tiềm ẩn nguy cơ giải ngân không đáp ứng tiến độ đã đề ra khi mùa mưa bão đang đến gần. Trong khi đó, biến động giá vật liệu tăng cao, đặc biệt là giá vật liệu thép xây dựng tăng 40-50% trong thời gian gần đây sẽ dẫn đến việc các nhà thầu có biểu hiện thi công cầm chừng.

Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Đầu tư cho biết, ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 trong năm 2021 tiếp tục có tác động tới công tác tổ chức thi công tại hiện trường.

Đề cập tới các tồn tại, thách thức, Bộ GTVT thừa nhận công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) của các dự án chưa đáp ứng tiến độ yêu cầu, ảnh hưởng tới tổ chức thi công, đặc biệt là đối với các dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam. Các hạng mục xây dựng khu tái định cư, di dời công trình hạ tầng kỹ thuật triển khai rất chậm do phải tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục về thiết kế, dự toán, đền bù mặt bằng xây dựng khu tái định cư, lựa chọn nhà thầu... theo đúng quy định.

Việc thiếu hụt nguồn vật liệu tại một số dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam qua các địa phương như: Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Khánh Hòa, Bình Thuận, Đồng Nai do nguồn cung cấp vật liệu xây dựng khó khăn (thủ tục cấp mỏ vật liệu xây dựng kéo dài, trữ lượng vật liệu hạn chế trong khi cùng thời điểm triển khai nhiều công trình xây dựng), vật liệu cát đắp dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ. Mức giá vật liệu tăng cao so với thực tế phê duyệt.

"Một số dự án sử dụng tư vấn, chuyên gia nước ngoài, vật tư thiết bị nhập ngoại ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 dẫn đến chậm tiến độ" - Bộ GTVT cho biết thêm.