Bộ trưởng Tài chính thừa nhận nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn

Trong phiên chất vấn Quốc hội sáng nay (16/11), nhiều đại biểu Quốc hội đã đặt câu hỏi về vấn đề nợ công, đảm bảo an toàn tài chính quốc gia.

Theo đại biểu Nguyễn Tảo (Lâm Đồng), vấn đề nợ công hiện là mối quan tâm lớn của cử tri cả nước. Tình hình nợ công hiện nay sát trần hơn 60% GDP, rủi ro lớn do điều kiện kinh tế xã hội còn gặp nhiều khó khăn như huy động thuế, phí trên GDP giảm, trong khi Chính phủ vẫn đàm phán ký kết các khoản vay mới.

Trước câu hỏi điều này ảnh hưởng như thế nào trong kiểm soát chi tiêu nợ công thời gian tới, người đứng đầu ngành tài chính, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng thừa nhận, trong bối cảnh nợ công tăng cao, áp lực trả nợ lớn cần phải có lộ trình giảm dần bội chi, đảm bảo an toàn nợ công.

Dù vậy, ông cũng cho rằng, thời gian qua đã từng bước kiểm soát nợ công, các chỉ tiêu trong năm 2016, 2017 vẫn trong giới hạn cho phép, kiểm soát được tốc độ gia tăng cũng như kỳ hạn phát hành trái phiếu.

Trong khi đó, lãi suất vay theo hướng giảm dần, 2011 là 12,01% thì tới 2016 tới 6,8%, 10 tháng năm nay còn 6,04%, giảm một nửa. Danh mục trái phiếu được cơ cấu lại theo hướng nợ nước ngoài giảm, trong nước tăng lên, lãi suất giảm xuống, kì hạn thì tăng lên, cơ cấu nợ trái phiếu Chính phủ còn là 78%.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính đã có nghị quyết về tái cơ cấu ngân sách và đảm bảo an toàn nợ công bền vững, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết 25 về kế hoạch tài chính trung hạn 5 năm, theo đó, giới hạn các chỉ tiêu an toàn nợ công (trần không quá 65%; nợ nước ngoài không quá 50%). Thời gian vừa qua, Bộ cũng đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp nhằm tăng cường quản lý nợ công. Hiện Quốc hội đang thảo luận và sẽ thông qua Luật nợ công sửa đổi và đã trình Thủ tướng.

"Như Quốc hội biết, từ 1/7/2017 chúng ta đã "tốt nghiệp" vay ODA, thời gian tới vay WB thì chủ yếu vay ưu đãi. Lúc này cần tập trung xây dựng vốn vay cho các dự án quan trọng. Ngoài ra cần xác định rõ mức bội chi ngân sách và lộ trình cắt giảm bội chi", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng, năm nay bội chi 3,5%, sang năm 2018 là 3,7% nhưng sẽ giảm dần trong những năm sau đó, 2019 xuống 3,6% và 2020 xuống 3%.

"Chúng ta sẽ tiếp tục siết chặt bảo lãnh Chính phủ. Năm ngoái gần như Chính phủ không bảo lãnh thêm dự án nào, đặc biệt là dự án của doanh nghiệp. Hai ngân hàng chính sách, chỉ bảo lãnh cho phát hành ngang bằng số trả nợ, không phát hành số dư tăng thêm", ông nói.

Một trong các giải pháp cũng được Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng hiện nay đã có nghị quyết về kế hoạch tài chính 5 năm nên trong điều hành cần kiên quyết nghị quyết này, đặc biệt các chỉ tiêu về bội chi liên quan nợ công.

Việc giải ngân vốn ODA vay ưu đãi, hiện cũng đang kiên quyết trong giới hạn Quốc hội thông qua. Đúng là có vấn đề phát sinh nhưng đến năm nay là năm thứ 2 và năm thứ 3 (2018) vẫn trong kế hoạch 300.000 tỷ đồng theo số Quốc hội đã thông qua. Một việc nữa là chú ý cân đối trả nợ đúng hạn

Ngoài ra cần tăng cường minh bạch, hoàn thiện khung đấu thầu thanh tra. Thời gian vừa qua các ngành, thanh tra kiểm toán, kể cả tài chính, các cấp đã vào cuộc và xử lý được một bước.

Phương Dung