Bộ Công Thương bất ngờ đề nghị hoãn việc dừng xuất khẩu gạo

Trong văn bản được gửi đi cuối ngày 24/3, Bộ Công Thương đã đề nghị Thủ tướng cho tạm dừng việc áp dụng ngừng xuất khẩu gạo từ 00h00 ngày 24/3.

Theo Bộ Công Thương, kiến nghị này được ra sau khi tiếp nhận phản ánh từ một số doanh doanh nghiệp.

Bộ Công Thương cũng cho biết, việc tạm dừng thực hiện hoãn xuất khẩu gạo để có thêm thời gian đánh giá lại sản lượng thực tế của vụ Đông Xuân, lượng hợp đồng xuất khẩu đã ký cũng như lượng tồn kho thực tế ở các doanh nghiệp.

Theo đó, việc mở tờ khai hải quan cho gạo xuất khẩu, Bộ Công Thương cho rằng cần tiếp tục được thực hiện bình thường.

Trước đó, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về đảm bảo an ninh lương thực trong bối cảnh tác động của dịch Covid-19 ngày 23/3, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: Đảm bảo an ninh lương thực là nhiệm vụ hết sức quan trọng của đất nước và không được để xảy ra tình trạng khan hiếm hàng hóa, giá cả leo thang, ảnh hưởng tới đời sống của người dân, tác động đến chỉ số giá tiêu dùng.

Kết luận tại cuộc họp, Thủ tướng đồng ý với đề xuất của Bộ Công Thương tạm dừng việc xuất khẩu gạo đến hết tháng 5/2020, nhằm đảm bảo các mục tiêu, nguyên tắc điều hành sản xuất gạo, góp phần ổn định giá gạo trong nước.

Đồng thời, Thủ tướng giao Bộ Công Thương khẩn trương xây dựng, ban hành Thông tư hướng dẫn để cụ thể hóa việc tạm dừng xuất khẩu gạo theo trình tự thủ tục rút gọn.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Dự trữ Nhà nước khẩn trương mua đủ số lương thực dự trữ theo kế hoạch được giao để đảm bảo đáp ứng các yêu cầu đột xuất, cấp bách.

Bộ Tài chính được yêu cầu chỉ đạo Tổng cục Hải quan việc mở tờ khai hải quan xuất khẩu gạo từ 0h ngày 24/3; đối với những lô hàng đã được đăng ký mở tờ khai hải quan quan trước 0h ngày 24/5 thì tiếp tục được thực hiện.

Ngày 24/3, Phó tổng cục trưởng Hải quan Mai Xuân Thành yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố dừng việc đăng ký, tiếp nhận và thông quan đối với các lô hàng gạo xuất khẩu các loại từ 00h00 ngày 24/3. Tuy nhiên, các lô hàng gạo đã đăng ký tờ khai trước ngày 24/3 vẫn được giải quyết thủ tục thông quan theo quy định.

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin này, một số doanh nghiệp phản ánh tới Dân trí việc có thể "mắc kẹt" với quyết định dừng xuất khẩu đột ngột này. Họ cho biết đã có văn bản kiến nghị tới một số cơ quan chức năng.

Về phía Hiệp hội Lương thực Việt Nam, cơ quan này đang tập hợp phản ánh của doanh nghiệp liên quan đến chủ trương dừng xuất khẩu này.

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết, trong 2 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 900.000 tấn, với kim ngạch 410 triệu USD, tăng 27% về lượng và 32% về giá trị so với cùng kỳ.

Riêng tại thị trường Trung Quốc, sau 2 năm trầm lắng, xuất khẩu gạo sang thị trường này 2 tháng đầu năm 2020 đột nhiên tăng tới 595% về lượng và 724% về kim ngạch.

Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam có xu hướng liên tục tăng cao, như gạo IR 50404 loại 5% tấm tăng từ 30 - 40 USD/tấn, đạt 380 USD/tấn, cao nhất từ tháng 12/2018 đến nay.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu, nhiều ngành hàng đang gặp khó khăn thì xuất khẩu gạo đã trở thành điểm sáng tăng trưởng. Trước đó, năm 2019, ngành gạo đã có một năm sụt giảm.

Nguyễn Mạnh