Bị TPHCM "thúc" gỡ khó cho 2 đại dự án metro, Bộ Tài chính lên tiếng

An Linh

(Dân trí) - Trước văn bản của TPHCM kiến nghị Bộ Tài chính nhanh chóng gỡ khó về vốn cho 2 dự án metro lớn của địa phương này, Bộ Tài chính đã lên tiếng.

Cụ thể, Bộ Tài chính cho rằng, dự án tuyến metro số 1 hiện có vướng mắc vì các căn cứ quy định. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tính toán phần vốn cấp phát cho dự án theo đồng Việt Nam tại thời điểm phê duyệt Quyết định đầu tư dự án ban đầu song nay áp dụng đồng tiền vay là yên Nhật lại có chênh lệch.

Về vấn đề tỷ lệ cấp phát/cho vay lại, căn cứ ý kiến đồng thuận của TPHCM, Bộ Tài chính đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận về tỷ lệ cấp phát dự án là 67,5%/tổng vốn vay theo tổng mức đầu tư ban đầu. Phần tổng mức đầu tư tăng thêm áp dụng cơ chế cho vay lại toàn bộ.

Bị TPHCM thúc gỡ khó cho 2 đại dự án metro, Bộ Tài chính lên tiếng - 1

Bộ Tài chính lên tiếng về vốn hai đại dự án (Ảnh: Quốc Anh).

Để thúc đẩy giải quyết dứt điểm vấn đề trên, Bộ Tài chính đề nghị UBND TPHCM sớm thống nhất với Bộ KH&ĐT xác định số vốn cấp phát cho dự án phù hợp với cơ chế tài chính đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Bộ Tài chính khẳng định, ngay khi dự án được giao kế hoạch vốn cấp phát và có đề nghị rút vốn, Bộ sẽ thực hiện rút vốn.

Còn đối với dự án tuyến metro số 2, Bộ Tài chính cho biết căn cứ các Quyết định của UBND TPHCM và quyết định của các cấp có thẩm quyền về việc phê duyệt dự án, Bộ này đã ký các Hiệp định vay từ các nguồn Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) cho Dự án.

Tuy nhiên, tiến độ thực hiện của dự án là rất chậm. Phần lớn giá trị vốn vay đã cam kết phải hủy và mới chỉ giải ngân cho chi phí tài chính (khoảng 40,34 triệu USD), chưa giải ngân cho xây lắp, mua sắm thiết bị.

Theo Bộ Tài chính, đến nay, toàn bộ hiệp định vay tài trợ dự án metro số 2 đều đã hết hạn giải ngân hoặc đã hủy.

Đối với việc gia hạn thời gian giải ngân dự án, tại thư ngày 5/8 gửi Bộ Tài chính, KfW - đơn vị cho vay chỉ đồng ý gia hạn thời hạn giải ngân của phần vốn viện trợ không hoàn lại (đến ngày 30/12/2026). Đối với phần vốn vay, Bộ Tài chính vẫn chưa nhận được ý kiến đồng thuận của KfW về việc gia hạn và điều chỉnh lịch trả nợ gốc.

Bộ Tài chính cho biết đã có ý kiến đề nghị UBND TP HCM cập nhật về tiến độ triển khai dự án đến nay, đồng thời có ý kiến về các đề xuất của KfW nêu tại thư ngày 5/8 vừa qua.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính yêu cầu TPHCM đề xuất ý kiến trao đổi với KfW về trách nhiệm trả phí cam kết đối với phần vốn vay theo quy định của Thỏa thuận vay trong giai đoạn từ khi hết hạn giải ngân vào ngày 30/12/2020 đến khi KfW đồng ý tiếp tục gia hạn thời hạn giải ngân (ở mức 0,25%/năm tính trên số vốn chưa rút) trong trường hợp KfW đồng ý việc gia hạn đối với phần vốn vay.

Bị TPHCM thúc gỡ khó cho 2 đại dự án metro, Bộ Tài chính lên tiếng - 2

Bộ Tài chính phản pháo văn bản thúc gỡ khó vốn cho hai đại dự án của TPHCM (Ảnh: Quốc Anh)

Theo văn bản Bộ Tài chính, căn cứ ý kiến trả lời của UBND TPHCM về nội dung này, Bộ sẽ tiếp tục trao đổi với KfW về việc gia hạn thời hạn giải ngân khoản viện trợ và khoản vay.

"Vướng mắc lớn nhất hiện nay là Ban QLDA và UBND TP Hồ Chí Minh chậm trễ trong việc triển khai Dự án và trả lời các kiến nghị của nhà tài trợ", Bộ Tài chính thông tin.

Trước đó, đầu tháng 8, UBND TPHCM có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT về kiến nghị tắc vốn liên quan đến 2 dự án metro số 1, số 2 của địa phương này.

Tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) có tổng mức đầu tư dự án là hơn 43.700 tỷ đồng. Trong đó, vốn ODA chiếm hơn 38.200 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngân sách Trung ương mới chỉ giải ngân 10.340 tỷ đồng, còn hơn 4.000 tỷ đồng vốn ODA chưa giải ngân được.

Chậm trễ trong việc xác định vốn ODA cấp phát từ ngân sách Trung ương còn lại của dự án khiến TP HCM không kịp giải ngân vốn ODA cấp phát từ thỏa thuận.

Ngoài tuyến metro số 1, tiến độ tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) cũng bị chững lại do chưa được tháo gỡ một số vướng mắc về vốn. Để gỡ vướng, UBND TP HCM vừa có báo cáo việc triển khai vốn ODA từ chính phủ Đức cho tuyến metro số 2 đến các bộ liên quan.

UBND TPHCM kiến nghị Bộ Tài chính sớm xem xét, thẩm định vay lại, làm cơ sở triển khai khoản vay bổ sung với KfW, đồng thời kiến nghị tổ chức này xem xét gia hạn thời gian giải ngân đến khi hoàn thành dự án vào năm 2026 và điều chỉnh lịch trả nợ bắt đầu từ năm 2027. Song song đó là kiến nghị KfW tiếp tục đồng hành với dự án và triển khai khoản vay bổ sung cho dự án như đã cam kết.